Tìm kiếm bài viết

Cách tính khẩu phần ăn cho trẻ mầm non đầy đủ dinh dưỡng

Cách tính khẩu phần ăn cho trẻ mầm non là yếu tố quan trọng để đảm bảo trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ. Việc xây dựng khẩu phần ăn khoa học, cân đối các nhóm chất dinh dưỡng sẽ giúp trẻ khỏe mạnh, tăng cường sức đề kháng và phát triển tối ưu. Hãy cùng Kiddihub tìm hiểu phương pháp tính khẩu phần ăn chính xác, phù hợp với từng độ tuổi của trẻ mầm non nhé!

Cách tính khẩu phần ăn của trẻ mầm non đầy đủ chất dinh dưỡng

Để giúp trẻ mầm non phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần, việc xây dựng khẩu phần ăn khoa học là điều vô cùng quan trọng. Nếu không được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, trẻ có thể bị thấp bé, nhẹ cân so với bạn bè đồng trang lứa.

Khi tính toán khẩu phần ăn cho trẻ mầm non, bố mẹ cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

Đảm bảo cung cấp đủ năng lượng mỗi ngày: Trẻ mầm non cần nhiều năng lượng để học tập, vui chơi. Vì vậy, khẩu phần ăn phải đáp ứng đầy đủ nhu cầu calo hàng ngày để trẻ phát triển khỏe mạnh.

Cân đối tỷ lệ các nhóm chất dinh dưỡng: Khi tính khẩu phần ăn cho trẻ mầm non, cần chú ý phân chia hợp lý các nhóm chất:

Chất đường bột: Chiếm 52 – 60% tổng năng lượng.
Chất đạm: Đáp ứng từ 13 – 20% tổng năng lượng.
Chất béo: Chiếm khoảng 25 – 35% tổng năng lượng.

Xây dựng thực đơn đa dạng: Để trẻ không cảm thấy nhàm chán và đảm bảo đầy đủ dưỡng chất, bố mẹ nên luân phiên thay đổi các loại thực phẩm trong thực đơn hàng ngày. Việc này giúp kích thích vị giác và tạo sự hứng thú cho trẻ trong mỗi bữa ăn.

Lên thực đơn theo mùa: Khẩu phần ăn cần được điều chỉnh phù hợp với thời tiết từng mùa. Ví dụ, vào mùa hè nóng bức, nên ưu tiên các món thanh mát, giàu nước như canh, cháo. Ngược lại, mùa đông lạnh giá, các món hầm, xào sẽ giúp giữ ấm cơ thể và bổ sung năng lượng cho trẻ.

Việc áp dụng đúng các tiêu chuẩn trên sẽ giúp trẻ phát triển khỏe mạnh, nâng cao sức đề kháng và hình thành thói quen ăn uống khoa học ngay từ nhỏ.

Bảng tiêu chuẩn định lượng chế độ và khẩu phần ăn cho trẻ mầm non

Chế độ và khẩu phần ăn của trẻ mầm non được xây dựng dựa trên các tiêu chuẩn dinh dưỡng do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành.

Dưới đây là bảng chi tiết về nhu cầu năng lượng, số bữa ăn, tỷ lệ các chất dinh dưỡng và lượng nước cần thiết cho trẻ ở từng độ tuổi.

Tiêu chí	Nhà trẻ	Mẫu giáo
Nhu cầu năng lượng khuyến nghị mỗi ngày	930 - 1000 kcal	1230 - 1320 kcal
Nhu cầu năng lượng tại trường	600 - 651 kcal/ngày (chiếm khoảng 65% tổng năng lượng cần thiết)	615 - 726 kcal/ngày (chiếm từ 50% đến 55% nhu cầu năng lượng)
Số bữa ăn tại trường	2 bữa chính + 1 bữa phụ	1 bữa chính + 1 bữa phụ
Tỷ lệ năng lượng phân bố cho mỗi bữa ăn	- Bữa trưa: 30% - 35% - Bữa chiều: 25% - 30% - Bữa phụ: 5% - 10%	- Bữa trưa: 30% - 35% - Bữa phụ: 15% - 25%
Tỷ lệ giữa các chất dinh dưỡng (đạm : béo : đường bột)	- Đạm: 13% - 20% - Chất béo: 30% - 40% - Đường bột: 47% - 50%	- Đạm: 13% - 20% - Chất béo: 25% - 35% - Đường bột: 52% - 60%
Lượng nước khuyến nghị mỗi ngày	Từ 0,8 lít đến 1,6 lít (bao gồm nước trong thực phẩm)	Từ 1,6 lít đến 2,0 lít (bao gồm nước trong thực phẩm)

Vai trò của dinh dưỡng đối với sự phát triển trẻ mầm non

Dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu trong sự phát triển toàn diện của trẻ, ảnh hưởng trực tiếp đến cả thể chất lẫn trí tuệ.

Dưới đây là những vai trò quan trọng mà dinh dưỡng mang lại cho trẻ mầm non mà cha mẹ cần lưu ý:

Tăng trưởng thể chất, chiều cao và cân nặng: Giai đoạn từ 0-6 tuổi là thời điểm vàng để xây dựng nền tảng phát triển thể chất. Dinh dưỡng đúng cách giúp trẻ tăng trưởng đều đặn, chuẩn bị tốt cho sự phát triển ở tuổi dậy thì. Các chuyên gia cho rằng, dinh dưỡng đóng góp 32% vào sự phát triển chiều cao và cân nặng của trẻ.
Phát triển trí não và khả năng nhận thức: Chế độ dinh dưỡng đầy đủ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn có tác động lớn đến trí tuệ. Trẻ được cung cấp đủ chất dinh dưỡng có khả năng học hỏi, giao tiếp và phát triển trí não vượt trội hơn, đặc biệt là trong giai đoạn đầu đời.
Ngăn ngừa bệnh tật và các vấn đề sức khỏe: Dinh dưỡng hợp lý giúp trẻ mầm non tránh khỏi các bệnh lý như béo phì, suy dinh dưỡng, đồng thời hỗ trợ hệ miễn dịch và sức khỏe tổng thể. Chế độ ăn uống khoa học giúp trẻ phát triển khỏe mạnh, nâng cao năng suất hoạt động trong học tập và sinh hoạt hàng ngày.

Nhu cầu năng lượng trong khẩu phần ăn của trẻ mầm non

Trong giai đoạn từ 1-3 tuổi, trẻ bắt đầu tò mò với thế giới xung quanh, nhưng đến 4 tuổi, trẻ đã có khả năng tự mình khám phá mọi sự vật, hiện tượng và luôn đặt câu hỏi cho cha mẹ. Đây cũng là thời điểm trẻ bắt đầu tìm hiểu về văn hóa ăn uống, các món ăn trong ngày và hình thành thói quen ăn uống lâu dài.

Do đó, việc nhận biết nhu cầu dinh dưỡng của trẻ mầm non là rất quan trọng, giúp cha mẹ xây dựng chế độ chăm sóc và thực đơn hợp lý cho trẻ.

Nhu cầu năng lượng của trẻ mầm non

Trẻ mẫu giáo cần từ 1230 đến 1320 kcal mỗi ngày, trong đó:
- Protein chiếm 13-20%
- Bột đường chiếm 52-60%
- Chất béo chiếm 25-35%
Nước: Trẻ cần uống từ 1,6 đến 2,0 lít nước mỗi ngày.
Hoạt động thể lực: Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể thao như bơi lội, chơi đuổi bắt, đi bộ ít nhất 60 phút mỗi ngày, chia thành nhiều khoảng thời gian nhỏ, mỗi lần ít nhất 10 phút.

Nhu cầu dinh dưỡng về vitamin

Vitamin là thành phần không thể thiếu trong sự phát triển của trẻ. Nhu cầu vitamin chủ yếu được xác định dựa trên hàm lượng và mức độ an toàn cho trẻ.

Nhu cầu về chất khoáng

Canxi: Quan trọng cho quá trình tạo mô xương và răng. Nhu cầu canxi hàng ngày của trẻ là khoảng 600 mg, và cần bổ sung đủ vitamin D để hỗ trợ việc hấp thu canxi.
Sắt: Trẻ từ 4 tuổi trở lên cần khoảng 8,4 mg sắt mỗi ngày. Sắt giúp hỗ trợ sự phát triển và nhận thức của trẻ.
Kẽm: Giúp tăng cường miễn dịch và cải thiện sự thèm ăn. Trẻ 4 tuổi cần bổ sung khoảng 5,1 mg kẽm mỗi ngày để phát triển toàn diện.

Công thức tính khẩu phần ăn cho trẻ mầm non

Khẩu phần ăn hợp lý là nền tảng quan trọng giúp trẻ mầm non phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ. Việc tính toán khẩu phần ăn đúng cách không chỉ đảm bảo cung cấp đủ năng lượng mà còn cân đối các nhóm chất dinh dưỡng thiết yếu như đạm, béo, đường bột, vitamin và khoáng chất. Vậy công thức tính khẩu phần ăn cho trẻ mầm non như thế nào là chuẩn?

Dưới đây là công thức tính khẩu phần ăn đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ mầm non mà các bậc phụ huynh có thể tham khảo để xây dựng chế độ ăn hợp lý cho con:

Chỉ số (kcal/gram)	Protein (Chất đạm)	Lipid (Chất béo)	Glucid (Chất đường bột)
Tỷ lệ dinh dưỡng (P : L : G)	14%	26%	60%
Năng lượng cung cấp mỗi gram	4 kcal	9 kcal	4 kcal
Khối lượng tương ứng	1 gram	1 gram	1 gram

Ghi chú:

Protein cung cấp năng lượng và hỗ trợ phát triển cơ bắp.
Lipid là nguồn năng lượng dự trữ và giúp hấp thụ các vitamin tan trong dầu.
Glucid là nguồn cung cấp năng lượng chính cho các hoạt động hàng ngày của trẻ.

Việc cân đối đúng tỷ lệ Protein : Lipid : Glucid sẽ giúp trẻ mầm non phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ.

Ví dụ cụ thể:
Giả sử, bố mẹ muốn cung cấp 800 kcal trong một khẩu phần ăn cho trẻ, ta sẽ tính lượng các chất như sau:

Protein: 800 x 14% = 112 kcal (tương đương 112/4 = 28g)
Lipid: 800 x 26% = 208 kcal (tương đương 208/9 = 23,11g)
Glucid: 800 x 60% = 480 kcal (tương đương 480/4 = 120g)

Tổng cộng, khẩu phần ăn này sẽ có:

28g Protein
23,11g Lipid
120g Glucid
Tổng cộng là 166,11g thức ăn cung cấp 800 kcal cho trẻ.

Cân nặng và chiều cao “chuẩn” của trẻ mầm non

Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng sáu năm đầu đời là giai đoạn quan trọng nhất trong sự phát triển của trẻ, vì đây là thời điểm chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc về cả chiều cao lẫn cân nặng. Đồng thời, đây cũng là nền tảng giúp trẻ đạt được sự phát triển thể chất tối ưu trong tương lai.

Dựa vào bảng chiều cao và cân nặng chuẩn, cha mẹ có thể đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng để hỗ trợ sự phát triển toàn diện cho con. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong 1.000 ngày đầu đời (từ khi sinh ra đến 3 tuổi), trẻ sẽ đạt được các cột mốc chiều cao ấn tượng. Trong năm đầu tiên, chiều cao của trẻ tăng trung bình 25 cm, đạt khoảng 75 cm. Đến năm thứ hai, trẻ có thể cao thêm khoảng 10 cm, đạt chiều cao trung bình từ 85 – 86 cm. Sau đó, từ 10 tuổi trở đi, chiều cao của trẻ sẽ tăng trung bình khoảng 5 cm mỗi năm.

Về cân nặng, trong những tháng đầu đời, trẻ sơ sinh sẽ có sự tăng trưởng nhanh chóng cả về chiều cao lẫn cân nặng. Cụ thể, đến khi trẻ tròn 1 tuổi, cân nặng của bé có thể gấp rưỡi so với lúc mới sinh.

Bảng chiều cao và cân nặng của trẻ thay đổi từng giai đoạn trong 6 năm đầu đời:

Trẻ sơ sinh: Trung bình dài 50 cm, nặng khoảng 3,3 kg.
Chào đời đến 4 ngày tuổi: Cân nặng có thể giảm từ 5–10% so với lúc mới sinh do mất nước và dịch trong cơ thể.
5 ngày đến 3 tháng tuổi: Mỗi ngày trẻ có thể tăng 15–28g, và sau 2 tuần, cân nặng sẽ đạt mức ban đầu khi mới sinh.
3–6 tháng tuổi: Mỗi 2 tuần, cân nặng trẻ tăng khoảng 225g. Khi được 6 tháng, trẻ sẽ đạt gấp đôi cân nặng lúc mới sinh.
7–12 tháng: Cân nặng tiếp tục tăng khoảng 500g mỗi tháng. Khi tròn 1 tuổi, chiều cao của trẻ đạt 72–76 cm và nặng gấp ba lần so với khi mới sinh.
1 tuổi (giai đoạn tập đi): Mỗi tháng, cân nặng tăng khoảng 225g và chiều cao tăng thêm 1,2 cm.
2 tuổi: Trẻ sẽ cao thêm khoảng 10 cm và tăng thêm 2,5 kg so với lúc 1 tuổi.
3–4 tuổi (tuổi mẫu giáo): Khi này, sự phát triển chân tay sẽ rõ rệt hơn, giúp trẻ tăng chiều cao nhanh chóng.
5 tuổi và sau đó: Từ độ tuổi này cho đến khi dậy thì, chiều cao của trẻ phát triển mạnh mẽ. Bé gái đạt chiều cao tối đa khoảng 2 năm sau kỳ kinh nguyệt đầu tiên, trong khi bé trai đạt chiều cao trưởng thành vào khoảng tuổi 17.

Bảng chiều cao và cân nặng của bé trai và bé gái cũng có sự khác biệt rõ rệt. Cha mẹ có thể tham khảo bảng chi tiết dưới đây để theo dõi sự phát triển của trẻ.

Trên đây là cách tính khẩu phần ăn cho trẻ mầm non, giúp các nhân viên cấp dưỡng mầm non có thể xây dựng thực đơn dinh dưỡng phù hợp và đảm bảo sức khỏe cho trẻ. Việc tính toán chính xác khẩu phần ăn không chỉ đảm bảo trẻ nhận đủ các chất dinh dưỡng cần thiết mà còn góp phần vào sự phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ. Đây là bước quan trọng giúp các cơ sở giáo dục mầm non thực hiện tốt công tác chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ trong giai đoạn phát triển quan trọng này.

Đăng bởi: