Tìm kiếm bài viết

Chuyên đề "Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm"

Chuyên đề "Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm" được thiết kế nhằm tạo dựng một môi trường giáo dục toàn diện, nơi trẻ em là trọng tâm trong mọi hoạt động học tập và phát triển. Mục tiêu của chuyên đề này là thúc đẩy sự sáng tạo, tự lập và khả năng giao tiếp của trẻ, đồng thời nâng cao chất lượng giảng dạy và chăm sóc, hướng đến việc xây dựng một môi trường học tập an toàn, thân thiện và hiệu quả.

Mục đích của chuyên đề “xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”

Trong những năm gần đây, giáo dục mầm non ngày càng nhấn mạnh vai trò chủ thể tích cực của trẻ trong quá trình học tập và phát triển. Không còn bó hẹp trong khuôn mẫu "dạy – nghe – làm theo", triết lý giáo dục hiện đại đề cao việc tạo ra môi trường học tập nơi trẻ được lắng nghe, tôn trọng và phát triển toàn diện theo nhịp độ riêng của mình.

MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU

Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và học hỏi tự nhiên của trẻ. Dưới phương châm "chơi mà học, học qua chơi", nhân cách và khả năng của trẻ được bồi dưỡng và phát triển toàn diện, tương thích với từng giai đoạn phát triển của trẻ.
Môi trường học tập thân thiện, linh hoạt chính là phương tiện hỗ trợ nhà trường tổ chức các hoạt động giáo dục hiệu quả, đồng thời đáp ứng được đặc điểm riêng biệt của từng trẻ. Việc thiết kế không gian, tổ chức các góc học tập và trò chơi phù hợp còn góp phần thu hút sự quan tâm và đồng hành từ phụ huynh cũng như sự tham gia tích cực của cộng đồng, từng bước hiện thực hóa kỳ vọng về sự phát triển toàn diện cho trẻ nhỏ.
Cần tạo dựng được môi trường giáo dục đa dạng, thẩm mỹ, an toàn và kích thích được sự tò mò, chủ động của trẻ. Trẻ cần được quan tâm, hỗ trợ và khơi dậy niềm đam mê học hỏi thông qua những hoạt động khám phá đa dạng, gần gũi và phù hợp với sở thích.
Giáo viên đóng vai trò là người thiết kế, định hướng, tạo cơ hội và hỗ trợ trẻ chủ động chiếm lĩnh kiến thức, chứ không đơn thuần là người truyền đạt.
Trẻ chính là trung tâm của quá trình giáo dục: Khi được trải nghiệm, được giao tiếp, trình bày ý tưởng, trẻ sẽ phát huy tối đa tiềm năng cá nhân. Trẻ chính là đối tượng mà giáo viên cần chú ý quan sát, hiểu rõ và điều chỉnh phương pháp dạy học để phù hợp với nhu cầu phát triển của từng em.
Với bản tính ham tìm hiểu và thích khám phá, trẻ cần được dạy điều mình muốn biết và hứng thú với. Do đó, giáo viên cần tận dụng tối đa nguyên vật liệu sẵn có từ địa phương để sáng tạo học liệu, làm phong phú đồ chơi – học cụ, đồng thời sắp xếp lớp học khoa học, hấp dẫn, khơi gợi hứng thú cho trẻ.
Tạo điều kiện để trẻ được làm việc theo nhóm, theo cặp; được trải nghiệm, thảo luận, chia sẻ ý kiến và bày tỏ quan điểm cá nhân trong một môi trường giáo dục dân chủ và cởi mở.
Nắm vững và vận dụng linh hoạt quan điểm“Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” trong việc triển khai chương trình giáo dục mầm non. Từ đó, đảm bảo chất lượng dạy học và hỗ trợ sự phát triển toàn diện cho mỗi cá nhân trẻ, đúng với mục tiêu giáo dục đã đề ra.

Nội dung chuyên đề xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm

Trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm là một phương pháp giáo dục ưu việt, tập trung vào sự phát triển toàn diện của trẻ. Bằng cách này, môi trường học tập được thiết kế để khuyến khích trẻ khám phá, sáng tạo và phát triển kỹ năng cá nhân một cách tự nhiên.

**Nội dung xây dựng với chuyên đề trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm**

Cải tiến phương pháp tổ chức hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ

Tạo cơ hội cho trẻ chủ động tham gia vào các hoạt động, giao tiếp và tương tác tích cực với phương châm "Chơi mà học, học bằng chơi". Giáo viên đóng vai trò hỗ trợ, mở rộng sự hứng thú của trẻ bằng cách: đặt câu hỏi kích thích tư duy, lắng nghe và giao tiếp với trẻ, đưa ra chỉ dẫn, khuyến khích và chơi cùng trẻ, đồng thời củng cố kiến thức và các kỹ năng cần thiết.
Áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, giúp giáo viên tổ chức các hoạt động giáo dục dựa trên quan điểm "lấy trẻ làm trung tâm", đảm bảo sự hiểu biết và tôn trọng nhu cầu, khả năng và thế mạnh riêng của mỗi trẻ. Mỗi trẻ đều có cơ hội học hỏi và phát triển thông qua nhiều hình thức, đặc biệt là thông qua trò chơi.
Giáo viên cần đổi mới phương pháp giảng dạy, dựa trên kinh nghiệm và hiểu biết của trẻ, đảm bảo nội dung giáo dục gần gũi với cuộc sống hàng ngày. Hệ thống câu hỏi mở giúp trẻ phát triển tư duy, khuyến khích trẻ giải quyết vấn đề và tham gia vào các hoạt động học tập một cách tích cực, đa dạng và hấp dẫn.
Mỗi hoạt động học cần được tổ chức sao cho trẻ có thời gian khám phá, tìm tòi, trải nghiệm và tham gia vào các hoạt động nhóm, đồng thời phát huy khả năng sáng tạo và tự tin khi giải quyết các tình huống thực tế.
Cần kết hợp linh hoạt nhu cầu của trẻ và phương pháp giảng dạy sao cho phù hợp với sự phát triển của trẻ, cung cấp nhiều cơ hội để trẻ tham gia vào các hoạt động sáng tạo, tưởng tượng và khám phá.

Hoạt động chơi:

Giáo viên có thể lựa chọn những hoạt động chơi đa dạng, như trò chơi vận động, trò chơi dân gian, tham quan thiên nhiên, chăm sóc cây cối… giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, cảm xúc, kỹ năng xã hội và thẩm mỹ. Trong quá trình chơi, giáo viên tương tác, tạo cơ hội cho trẻ tự do khám phá và sáng tạo.

Hoạt động học:

Dựa trên kế hoạch giảng dạy, giáo viên tổ chức các hoạt động học giúp trẻ phát triển toàn diện ở mọi lĩnh vực. Giáo viên không dạy những kiến thức quá khó, mà tập trung vào việc lắng nghe, tôn trọng và khuyến khích trẻ, giúp trẻ hoàn thiện các kỹ năng cá nhân qua việc "học bằng chơi, chơi mà học".

Thiết kế môi trường giáo dục để khuyến khích trẻ hoạt động tích cực

Môi trường giáo dục có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và kết quả học tập của trẻ. Một môi trường được thiết kế hợp lý không chỉ thúc đẩy quá trình học tập mà còn khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động sáng tạo.

a) Môi trường trong lớp

Trang trí lớp học phải phù hợp với tính chất các hoạt động, đảm bảo không gian mở và an toàn, đồng thời kích thích sự tìm tòi và khám phá của trẻ. Các khu vực chơi và hoạt động phải được bố trí hợp lý, thuận tiện cho việc sử dụng và quan sát của giáo viên. Mỗi góc chơi phải có tên gọi rõ ràng và trang trí đẹp mắt, phù hợp với tầm nhìn của trẻ.
Môi trường chữ viết cần rõ ràng, đặc biệt chú trọng vào việc tạo môi trường học tập cho trẻ 5 tuổi với các ký tự, chữ số dễ nhìn và dễ học.

b) Môi trường ngoài lớp học

Trang trí sân trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm phải có đầy đủ học liệu, đồ chơi đa dạng, giúp trẻ tự do sáng tạo và khám phá. Giáo viên sẽ hướng dẫn trẻ, trò chuyện và chơi cùng trẻ, tạo cơ hội cho trẻ tham gia vào các hoạt động ngoài trời như chăm sóc cây cối, tham quan thiên nhiên… giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất và nhận thức.
Không gian ngoài lớp học phải hấp dẫn và thân thiện, giúp trẻ có thể tham gia vào các hoạt động khám phá và sáng tạo một cách tự nhiên.

c) Môi trường xã hội

Môi trường giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ và bạn bè, và với cộng đồng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của trẻ. Giáo viên cần tạo ra một môi trường thân thiện, ân cần và công bằng, giúp trẻ học cách yêu thương, chia sẻ và giúp đỡ bạn bè trong mọi tình huống.

Tăng cường tổ chức hoạt động ngoại khóa

Các hoạt động ngoại khóa là cơ hội để trẻ thể hiện khả năng và sự tự tin của mình qua các hoạt động gắn liền với các sự kiện đặc biệt như ngày hội Trung Thu, Hội khỏe măng non, ngày sinh nhật Bác Hồ, các hội thi thể thao, văn nghệ…
Trẻ cũng sẽ được tham gia vào các hội thi nghệ thuật như Giải thưởng mỹ thuật Khánh Hòa, giúp phát triển năng khiếu tạo hình, hoặc tham gia các hoạt động thể thao giúp trẻ mạnh dạn và tự tin hơn khi tham gia vào các trò chơi vận động.

Biện pháp thực hiện “xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”

Việc xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm đòi hỏi sự kết hợp hài hòa giữa phương pháp giảng dạy và môi trường học tập. Các biện pháp thực hiện hiệu quả không chỉ tạo ra không gian học tập thân thiện, mà còn giúp trẻ phát huy tối đa tiềm năng của mình.

Đối với nhà trường:
- Tiến hành kiểm tra và đánh giá tình hình thực tế việc triển khai mô hình trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm tại đơn vị, nhằm nhận diện những điểm mạnh và hạn chế trong quá trình thực hiện.
- Xây dựng kế hoạch triển khai chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” cho năm học 2017-2018, với lựa chọn các lớp mẫu giáo 5-6 tuổi và 4-5 tuổi làm điểm chỉ đạo thực hiện chuyên đề.
- Chỉ đạo các lớp mầm non tích cực tham gia vào công tác xã hội hóa giáo dục, kêu gọi và vận động đầu tư, bổ sung trang thiết bị, đồ dùng học tập và tài liệu giáo dục cần thiết, đặc biệt là ở các lớp điểm thực hiện chuyên đề.
- Xây dựng kế hoạch đầu tư cơ sở vật chất, cải tạo môi trường học tập cả trong và ngoài lớp, bao gồm sân chơi và góc thiên nhiên, đồng thời mua sắm trang thiết bị phục vụ dạy và học cho cả giáo viên và trẻ em theo quy định tại Thông tư 34/2013/TT-BGDĐT và các sửa đổi, bổ sung của Thông tư 02/2010/TT-BGDĐT.
- Tổ chức các khóa tập huấn chuyên đề cho giáo viên, khuyến khích đổi mới phương pháp giảng dạy, triển khai các hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Các hoạt động có thể bao gồm thao giảng, hội thi cô và trẻ, trò chơi vận động, trò chơi dân gian, và trò chơi học tập, cùng với việc sơ kết, tổng kết và rút kinh nghiệm. Khuyến khích giáo viên và cán bộ quản lý đưa ra sáng kiến kinh nghiệm, đồng thời lựa chọn những giải pháp hiệu quả để phổ biến trong toàn trường.
- Tăng cường tuyên truyền về tầm quan trọng và nội dung của chuyên đề “Xây dựng môi trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” tới phụ huynh và cộng đồng, nhằm tạo sự nhận thức và đồng thuận trong việc thực hiện mô hình này.
- Phối hợp với các tổ chức đoàn thể trong trường để tối ưu hóa các nguồn đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị, tạo ra môi trường giáo dục an toàn, thân thiện và phù hợp với phương châm “Lấy trẻ làm trung tâm”. Khai thác và sử dụng hiệu quả các phòng chức năng và thiết bị sẵn có để phục vụ các hoạt động giáo dục theo độ tuổi.
- Tăng cường công tác kiểm tra và hỗ trợ giáo viên trong quá trình thực hiện chuyên đề, đồng thời tổ chức các hoạt động dự giờ, tham quan học hỏi từ các đơn vị bạn để nâng cao năng lực chuyên môn và phát triển các điển hình tiên tiến.
Đối với giáo viên:
- Hiểu rõ mục đích và yêu cầu của việc xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm, từ đó xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với chương trình giáo dục mầm non.
- Lựa chọn và thiết kế các nội dung giáo dục phù hợp với đặc điểm của lớp học, đảm bảo sự linh hoạt và thích ứng với điều kiện cụ thể của trẻ.
- Tạo ra một môi trường sư phạm xanh, sạch, đẹp và an toàn, khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động học tập và vui chơi một cách tích cực.
- Đổi mới phương pháp giáo dục và hình thức tổ chức các hoạt động theo chương trình giáo dục mầm non, đồng thời sáng tạo trong việc ứng dụng các phương pháp giảng dạy phù hợp với từng chủ đề cụ thể.
- Kết hợp tổ chức các hoạt động học tập, vui chơi và ngoại khóa, tạo ra những trải nghiệm phong phú và đa dạng cho trẻ.
- Lấy Bộ tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm “lấy trẻ làm trung tâm” trong trường mầm non làm căn cứ để thực hiện hiệu quả chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”.
- Luôn duy trì sự gần gũi và thân thiện với phụ huynh, tạo dựng niềm tin vững chắc từ phía phụ huynh và trẻ, giúp họ cảm thấy yên tâm khi gửi con tới trường.

5 tiêu chí xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm

1. Xây dựng môi trường nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục

Môi trường giáo dục cần đảm bảo tính gần gũi, thân thiện và an toàn cả về thể chất lẫn tinh thần cho trẻ.
Cần tạo cơ hội cho trẻ giao tiếp, xây dựng các mối quan hệ tốt với bạn bè và những người xung quanh.
Giáo viên phải là hình mẫu lý tưởng về hành vi, thái độ và lời nói để trẻ noi theo.
Môi trường vật chất phải được thiết kế để đảm bảo an toàn và đáp ứng nhu cầu học tập, vui chơi của trẻ.
Các không gian trong trường cần được quy hoạch sao cho trẻ dễ dàng tham gia các hoạt động học hỏi, sáng tạo.
Môi trường giáo dục cần thúc đẩy sự phát triển toàn diện cho trẻ, bao gồm cả thể chất và tinh thần, thông qua các hoạt động đa dạng và phong phú.

2. Kế hoạch nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục

Kế hoạch chăm sóc và giáo dục cần rõ ràng với các mục tiêu phát triển phù hợp với từng độ tuổi và nhu cầu của trẻ.
Nội dung giáo dục cần căn cứ vào chương trình mầm non, đồng thời linh hoạt điều chỉnh để phù hợp với điều kiện cụ thể của trường học và cộng đồng.
Kế hoạch cần chú trọng vào việc hình thành phẩm chất, kỹ năng sống và năng lực cho trẻ, gắn kết giữa các hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục.
Cần phải luôn điều chỉnh kế hoạch dựa trên sự tiến bộ của trẻ và có sự chuẩn bị sẵn sàng để ứng phó với các tình huống khẩn cấp, như dịch bệnh.

3. Thực hiện các chương trình chăm sóc, phát triển và giáo dục toàn diện

Các hoạt động cần được tổ chức một cách khoa học và phù hợp với độ tuổi của trẻ, tạo cơ hội cho trẻ tham gia tích cực vào mọi hoạt động.
Giáo viên cần tạo môi trường khuyến khích trẻ phát huy sự sáng tạo và rèn luyện khả năng độc lập.
Tạo môi trường để trẻ bộc lộ năng lực cá nhân và khám phá thế giới xung quanh.
Giáo viên hỗ trợ đúng lúc, không can thiệp quá mức vào quá trình học hỏi của trẻ, đảm bảo trẻ có môi trường an toàn và thoải mái để phát triển.
Các hoạt động cần được tổ chức nhằm phát triển toàn diện cả thể chất và tinh thần của trẻ, đồng thời lồng ghép các yếu tố dinh dưỡng, sức khỏe và an toàn vào chương trình học.

4. Đánh giá sự phát triển của trẻ

Việc đánh giá sự phát triển của trẻ phải dựa trên sự tiến bộ của từng em, không được so sánh giữa các trẻ.
Các chỉ số như chiều cao, cân nặng và tình trạng sức khỏe sẽ được dùng để theo dõi sự phát triển của trẻ.
Kết quả đánh giá giúp điều chỉnh các hoạt động giáo dục sao cho phù hợp với nhu cầu, sở thích và đặc điểm riêng của từng trẻ, đồng thời tôn trọng sự khác biệt giữa các trẻ.

5. Tăng cường sự kết nối và hợp tác giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng

Trường học cần mở ra cơ hội cho phụ huynh đóng góp vào các hoạt động giáo dục, qua đó nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của giáo dục mầm non.
Hợp tác giữa giáo viên và gia đình giúp nâng cao chất lượng giáo dục, phát hiện và giải quyết các vấn đề của trẻ kịp thời.
Sự tham gia của cộng đồng trong việc xây dựng môi trường giáo dục an toàn và phòng chống dịch bệnh cũng cần được khuyến khích, nhằm tạo ra một môi trường giáo dục toàn diện cho trẻ.

Thời gian, lộ trình chuyên đề xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm

Giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2023

Ban hành Kế hoạch triển khai chuyên đề.
Xây dựng tài liệu hướng dẫn, các công cụ đánh giá và tổ chức các khóa tập huấn để hướng dẫn thực hiện chuyên đề.
Triển khai mô hình điểm tại 8 tỉnh/thành phố đại diện cho các khu vực, bao gồm: Lào Cai, Quảng Ninh, Hà Nội, Nghệ An, Đắk Lắk, Khánh Hòa, TP Hồ Chí Minh và Đồng Tháp.
Ký kết hợp tác với các tổ chức trong và ngoài nước nhằm hỗ trợ các cơ sở giáo dục mầm non thực hiện chuyên đề.
Tiến hành kiểm tra, đánh giá và cung cấp hỗ trợ chuyên môn, đồng thời hướng dẫn hoàn thiện các mô hình điểm.
Tổ chức các hoạt động truyền thông để nâng cao nhận thức và sự tham gia của cộng đồng.
Sơ kết quá trình thực hiện chuyên đề và đánh giá kết quả đạt được.

Giai đoạn từ năm 2023 đến năm 2025

Tiếp tục tổ chức các khóa tập huấn, hướng dẫn thực hiện các nội dung còn lại của chuyên đề.
Phát động phong trào thi đua và tổ chức các hội thi về nuôi dưỡng và chăm sóc sức khỏe trẻ em mầm non.
Kiểm tra, đánh giá và hỗ trợ chuyên môn, tiếp tục hoàn thiện các mô hình điểm và mở rộng nhân rộng các mô hình thành công.
Tổ chức hội thảo chia sẻ kinh nghiệm, lựa chọn và công nhận các sản phẩm tiêu biểu trong việc thực hiện chuyên đề.
Tiến hành các hoạt động truyền thông, giới thiệu các sản phẩm nổi bật và phổ biến, nhân rộng các mô hình thành công ra toàn quốc.
Tổng kết chuyên đề, tôn vinh và trao thưởng cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện chuyên đề.

Như vậy, chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” cho thấy thấy việc xây dựng một môi trường học tập nơi trẻ em được coi là trung tâm không chỉ mang lại sự phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ mà còn giúp trẻ phát huy tối đa tiềm năng sáng tạo và giao tiếp. KIDDIHUB luôn đồng hành cùng các bậc phụ huynh và giáo viên để xây dựng một nền giáo dục mầm non vững mạnh và hiệu quả.

Đăng bởi: