Tìm kiếm bài viết

18 trò chơi phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non siêu thú vị

Trò chơi phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non là phương pháp hiệu quả giúp bé rèn luyện khả năng giao tiếp và mở rộng vốn từ vựng một cách tự nhiên. Thông qua các hoạt động vui nhộn như kể chuyện, đóng vai, đoán đồ vật hay hát theo nhịp, trẻ được khuyến khích sử dụng lời nói để diễn đạt suy nghĩ. Hãy cùng KiddiHub khám phá những trò chơi phát triển ngôn ngữ giúp bé học nói một cách tự nhiên và đầy hứng thú.

Lợi ích nổi bật từ các trò chơi phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non

Giúp trẻ xây dựng khả năng ngôn ngữ sớm

Thông qua các trò chơi phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non, trẻ được rèn luyện cách phát âm chuẩn, điều hòa hơi thở và diễn đạt trôi chảy hơn trong giao tiếp hằng ngày. Những hoạt động mang tính tương tác này cũng tạo điều kiện cho trẻ khám phá nhiều chủ đề đa dạng như con vật, đồ dùng, cây cối hay các bài hát quen thuộc. Khi tham gia chơi thường xuyên, trẻ không chỉ mở rộng vốn từ mà còn biết cách sử dụng ngôn ngữ linh hoạt, sáng tạo và chính xác hơn. Nhờ vậy, trẻ sẽ ngày càng tự tin trò chuyện và mạnh dạn thể hiện suy nghĩ của mình với người khác.

Lợi ích nổi bật từ các trò chơi phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non

Nuôi dưỡng cảm xúc và hình thành phẩm chất đạo đức

Các trò chơi ngôn ngữ thường khuyến khích sự tương tác giữa trẻ với bố mẹ, giáo viên và bạn bè, từ đó tạo nên sự gắn bó tình cảm. Bên cạnh đó, thông qua quá trình chơi, người lớn có thể khéo léo lồng ghép những câu chuyện hoặc nội dung về tình yêu thương, lòng dũng cảm, sự chia sẻ… Những bài học nhẹ nhàng này sẽ giúp trẻ phát triển nhân cách và biết quan tâm đến mọi người xung quanh.

Mở rộng hiểu biết về thế giới

Tham gia vào các trò chơi phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non là cách hiệu quả để trẻ khám phá thế giới xung quanh qua những chủ đề gần gũi và phong phú. Thông qua các hoạt động này, trẻ có thể nhận biết những sự vật, hiện tượng trong cuộc sống hằng ngày, từ đó nâng cao nhận thức, hiểu rõ hơn về thiên nhiên, xã hội và hình thành ý thức bảo vệ môi trường. Những trải nghiệm tích cực này sẽ giúp trẻ xây dựng nền tảng nhận thức vững chắc ngay từ những năm đầu đời.

Khám phá các trò chơi phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non

Để giúp trẻ rèn luyện ngôn ngữ một cách tự nhiên và hiệu quả, phụ huynh có thể lựa chọn các trò chơi phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non với hình thức đơn giản, vui nhộn nhưng vẫn giàu tính giáo dục. Cùng KiddiHub khám phá danh sách 18 hoạt động hấp dẫn, giúp kích thích khả năng ghi nhớ, biểu đạt và kỹ năng nói ở trẻ một cách hứng thú và sinh động.

Trò chơi “Hoa và Lá” – Tìm bạn đồng chữ

Chuẩn bị:
Cắt các tấm bìa cứng thành hình hoa và lá, mỗi tấm có in một chữ cái. Số lượng hoa và lá cần bằng nhau, mỗi đôi sẽ mang cùng một chữ cái.

Mục tiêu:
Hỗ trợ trẻ nhận diện và ghi nhớ chữ cái qua hoạt động vận động kết hợp nhận biết. Đồng thời nâng cao khả năng quan sát và sự nhanh nhẹn khi tìm kiếm cặp đôi phù hợp.

Cách chơi:

Chia trẻ thành 2 nhóm, mỗi nhóm cầm một loại thẻ (hoa hoặc lá).
Cho trẻ cùng hát và di chuyển tự do trong sân chơi.
Khi có hiệu lệnh “Hoa tìm lá”, trẻ cầm hoa sẽ nhanh chóng tìm bạn cầm lá có chữ trùng nhau.
Sau đó, đổi ngược vai trò với khẩu lệnh “Lá tìm hoa” để trò chơi tiếp tục.

Trò chơi “Chiếc túi kỳ diệu” – Đoán vật qua cảm nhận

Chuẩn bị:
Một chiếc túi kín và một số món đồ quen thuộc như bát, thìa, quả, đồ chơi động vật, xe,…

Mục tiêu:
Tăng cường khả năng diễn đạt, mô tả và hình thành câu. Trẻ được luyện tập sử dụng ngôn ngữ để tái hiện đặc điểm của vật thể mà không cần nhìn thấy chúng.

Cách chơi:

Cho toàn bộ đồ vật vào túi kín.
Trẻ lần lượt thò tay vào túi, cảm nhận vật phẩm và miêu tả bằng lời.
Dựa trên mô tả đó, trẻ sẽ tự đưa ra phán đoán tên đồ vật mình đang cầm.

Trò chơi “Âm thanh rừng xanh” – Bắt chước tiếng kêu

Chuẩn bị:
Một số mô hình đồ chơi động vật như gà, vịt, lợn,…

Mục tiêu:
Giúp trẻ rèn kỹ năng phát âm, tăng khả năng phản xạ với hiệu lệnh và ghi nhớ đặc điểm âm thanh của từng loài vật.

Cách chơi:

Mẹ cầm đồ chơi động vật và hỏi: “Gà kêu thế nào?”, trẻ sẽ trả lời “ò ó o”.
Tiếp tục với các con vật khác như lợn, vịt, chó,…
Thay đổi tốc độ và hiệu lệnh để tạo sự bất ngờ, tăng hứng thú cho trẻ.

Trò chơi “Nhanh trí – Nhớ giỏi” – Gọi tên con vật

Chuẩn bị:
Một tấm bảng nam châm, tranh minh họa khu rừng và các thẻ hình con vật.

Mục tiêu:
Phát triển trí nhớ, khả năng quan sát và luyện phát âm chính xác, đồng thời giúp trẻ làm quen và phân biệt các con vật khác nhau.

Cách chơi:

Cho trẻ quan sát tranh khu rừng trong 1–2 phút.
Sau đó che tranh lại và yêu cầu trẻ kể tên những con vật đã nhìn thấy.
Mỗi khi trẻ gọi đúng tên, ba mẹ gắn thẻ hình con vật tương ứng lên bảng.
Cuối cùng, mở lại tranh để đối chiếu và cùng trẻ kiểm tra kết quả.

Trò chơi: Đếm các bộ phận cơ thể

Mục tiêu:
Trò chơi này giúp trẻ vừa học cách nhận biết các bộ phận trên cơ thể vừa làm quen với những con số đơn giản. Nhờ đó, bé sẽ phát triển tư duy logic, rèn luyện sự chú ý và tập trung.

Cách chơi:

Ba mẹ hỏi bé: “Mắt chúng ta có bao nhiêu cái?” rồi cùng đếm to: “Một, hai – có hai con mắt!”
Tiếp tục với các bộ phận khác như tai, tay, chân... Ba mẹ có thể cho bé tự đếm sau vài lần làm mẫu.
Khi đếm các ngón tay/ngón chân, hướng dẫn bé đếm từ trái sang phải (hoặc ngược lại) để tạo thói quen đếm theo trật tự.

Trò chơi: Hái hoa đoán tên

Chuẩn bị:
Một chậu hoa giả gồm 4 loại như: hoa cúc, hoa hồng, hoa đồng tiền, hoa sen (hoặc bất kỳ hoa nào bạn chọn).

Mục tiêu:
Giúp bé phân biệt các loại hoa, luyện phát âm và tăng vốn từ vựng liên quan đến thiên nhiên, màu sắc.

Cách chơi:

Ba mẹ mô tả đặc điểm từng loại hoa về màu sắc, hình dáng,…
Bé sẽ dựa vào phần mô tả để hái đúng loại hoa và gọi tên to rõ.
Lặp lại với các loại hoa còn lại để bé luyện tập thêm.

Trò chơi: Làm ca sĩ nhí

Mục tiêu:
Hỗ trợ trẻ phát triển giọng nói, luyện phát âm chính xác thông qua các âm đơn giản đến nâng cao trong không khí vui nhộn như một buổi biểu diễn.

Cách chơi:

Ba mẹ dạy bé phát âm các âm đơn: “À a á a à…”, “Ồ ô ố ô ồ…”, “Ù u ú u ù…”
Sau đó chuyển sang cụm từ nâng cao: “Bà ba bá ba bà…”, “Cà ca cá ca cà…”, “Thà tha thá tha thà…”
Có thể kết hợp hát theo các giai điệu đơn giản để tăng hứng thú.

Trò chơi: Tập tầm vông đoán tay

Mục tiêu:
Giúp bé học thuộc lời bài hát ngắn, luyện phản xạ nhanh và tăng khả năng quan sát, dự đoán.

Cách chơi:

Hát bài “Tập tầm vông tay không tay có…”
Trong lúc hát, ba mẹ giấu một món đồ nhỏ vào tay, sau đó xoay tay theo nhịp bài hát.
Khi kết thúc, bé đoán xem món đồ đang nằm ở tay nào. Có thể đổi vai để bé là người giấu đồ.

Trò chơi: Đôi bàn tay biết nói

Chuẩn bị:
Không gian chơi rộng rãi, thoáng đãng. Ba mẹ học trước một vài cử chỉ đơn giản tương ứng với lời nói.

Mục tiêu:
Giúp trẻ phối hợp lời nói với hành động tay, tăng tính linh hoạt trong giao tiếp phi ngôn ngữ.

Cách chơi:

Ba mẹ đọc câu: “Đôi bàn tay có thể nói…” rồi làm mẫu các động tác như:
- “Xin chào” (vẫy tay)
- “Tôi đồng ý” (OK bằng tay)
- “Lại đây nào” (vẫy gọi)
Bé thực hành theo và tự sáng tạo thêm cử chỉ nếu thích.

Trò chơi: Đồng hồ tích tắc

Mục tiêu:
Luyện phát âm, kết hợp vận động theo nhịp điệu, đồng thời giúp trẻ làm quen với khái niệm thời gian.

Cách chơi:

Hướng dẫn bé cầm vành tai, nghiêng người phải khi nói “Tích”, nghiêng trái khi nói “Tắc”.
Nối dài thành chuỗi: “Tích tắc, tích tắc…”
Sau đó, đọc thơ:
“Tích tắc tích tắc
Đồng hồ quả lắc
Kim ngắn chỉ giờ
Kim dài chỉ phút…”
Kết hợp cùng động tác để bé ghi nhớ dễ hơn.

Trò chơi: Thổi thuyền ra khơi

Chuẩn bị:
Chậu nước lớn, vài hộp rỗng hoặc lá tre làm thuyền.

Mục tiêu:
Phát triển hơi thở, luyện khả năng điều chỉnh sức thổi và phản xạ, hỗ trợ ngôn ngữ qua mô tả và tưởng tượng.

Cách chơi:

Đặt “thuyền” vào chậu nước.
Hướng dẫn bé thổi nhẹ nhàng để đẩy thuyền di chuyển.
Gợi mở: “Muốn thuyền ra khơi phải có gió, con hãy thổi cho gió nổi lên nào!”

Lưu ý: Không nên cho bé chơi quá lâu để tránh bị chóng mặt.

Trò chơi: Chọn đồ theo thời tiết

Chuẩn bị:
Tranh ảnh mô tả thời tiết (mưa, nắng, gió…) và đồ dùng liên quan (áo mưa, ô, mũ len,…)

Mục tiêu:
Giúp trẻ phân tích, suy luận và học từ vựng theo từng ngữ cảnh cụ thể.

Cách chơi:

Ba mẹ giơ tranh thời tiết lên và hỏi: “Thời tiết này là gì?”
Sau đó yêu cầu bé chọn đúng đồ phù hợp.
Gợi ý bé nói thêm: “Chiếc ô dùng để…”, “Áo khoác giúp…”

Trò chơi “Ai gọi nhanh hơn” – Phản xạ ngôn ngữ

Chuẩn bị:
Một loạt tranh ảnh vẽ các đồ vật, con vật quen thuộc.

Mục tiêu:
Phát triển phản xạ ngôn ngữ và khả năng ghi nhớ hình ảnh, rèn luyện tốc độ trả lời câu hỏi nhanh và chính xác.

Cách chơi:

Giơ từng bức tranh lên và hỏi bé: “Đây là gì?”
Trẻ cần nhanh chóng đưa ra câu trả lời chính xác.
Sau khi chơi xong, ba mẹ tổng kết xem bé trả lời đúng bao nhiêu câu.

Trò chơi: Cùng bé đọc sách

Chuẩn bị:
Truyện tranh ngắn có hình ảnh sinh động, nội dung gần gũi.

Mục tiêu:
Tạo thói quen đọc sách, nâng cao vốn từ và khả năng diễn đạt, đồng thời gợi mở thế giới quan cho trẻ.

Cách chơi:

Ba mẹ đọc truyện cho bé nghe, chỉ tranh minh họa.
Nếu bé biết đọc, hãy để bé đọc lại một đoạn hoặc kể lại nội dung.
Có thể hỏi bé: “Con vật này là gì?”, “Bạn nhỏ trong truyện làm gì nhỉ?”

Trò chơi “Kể tiếp câu chuyện”

Chuẩn bị:
Không cần đạo cụ, chỉ cần ba mẹ và bé cùng tham gia.

Mục tiêu:
Phát triển tư duy ngôn ngữ, kỹ năng kể chuyện và sáng tạo trong diễn đạt.

Cách chơi:

Ba mẹ bắt đầu kể một câu chuyện với 1–2 câu mở đầu, ví dụ: “Ngày xửa ngày xưa, có một chú mèo tên là Miu sống trong khu rừng xanh…”
Sau đó, mời bé kể tiếp 1–2 câu. Cứ như vậy, ba mẹ và bé thay phiên nhau kể cho đến khi kết thúc câu chuyện.
Có thể thêm câu hỏi dẫn dắt như: “Chuyện gì xảy ra tiếp theo nhỉ?”, “Chú mèo gặp ai vậy?”

Trò chơi: Luyện nói qua mẫu câu

Chuẩn bị:
Tranh minh họa các hoạt động như: mẹ phơi đồ, bé hái hoa, bố dạy bé ghép hình,…

Mục tiêu:
Trò chơi giúp trẻ luyện nói theo cấu trúc câu hoàn chỉnh, tăng khả năng ghi nhớ và nói đúng ngữ pháp.

Cách chơi:

Giơ tranh và nói mẫu: “Bé đang hái hoa”, rồi mời bé lặp lại.
Tiếp tục đổi tranh và thay đổi mẫu câu tương ứng để bé luyện nói đa dạng hơn.

Trò chơi: Gọi điện thoại vui vẻ

Chuẩn bị:
Hai chiếc điện thoại đồ chơi hoặc điện thoại giấy làm thủ công.

Mục tiêu:
Giúp trẻ luyện kỹ năng đối thoại, phản xạ trong giao tiếp và sử dụng ngôn ngữ linh hoạt.

Cách chơi:

Ba mẹ giả vờ gọi điện cho bé, nói: “Alo, mẹ nghe đây…”
Bé trả lời, rồi cùng ba mẹ thực hiện cuộc trò chuyện đơn giản.
Có thể chơi nhiều vai khác nhau: gọi bác sĩ, gọi ông bà, gọi bạn…

Trò chơi “Chiếc hộp bí ẩn”

Chuẩn bị:
Một chiếc hộp nhỏ và các vật dụng quen thuộc như: cái thìa, quả táo nhựa, đồ chơi hình con vật, bút màu,...

Mục tiêu:
Giúp trẻ luyện khả năng mô tả, phát triển vốn từ và sử dụng câu để truyền đạt thông tin.

Cách chơi:

Ba mẹ bỏ một vật bất kỳ vào hộp (không cho trẻ nhìn).
Trẻ thò tay vào hộp, cảm nhận bằng xúc giác rồi mô tả đặc điểm: “Mềm mềm, tròn tròn, có cái cuống…”
Trẻ đoán tên món đồ, sau đó mở hộp kiểm tra lại.
Ba mẹ có thể chơi cùng và khuyến khích trẻ đặt câu hỏi như: “Nó có màu gì?”, “Nó dùng để làm gì?”

Ví dụ minh họa về sự phát triển ngôn ngữ của trẻ theo từng giai đoạn

Giai đoạn tiền ngôn ngữ (0–12 tháng tuổi)

Âm thanh:

0–3 tháng: Trẻ bắt đầu tạo ra những âm thanh cơ bản như tiếng khóc, tiếng rên rỉ hay ậm ừ khi phản ứng với môi trường.
4–6 tháng: Xuất hiện những âm tiết lặp như “ba”, “ma”, “da” – nền tảng cho những từ đầu tiên.
7–12 tháng: Trẻ bắt đầu kết hợp âm thanh, cố gắng bắt chước giọng nói của người lớn.

Khả năng hiểu:

Quay đầu về hướng có tiếng động quen thuộc.
Phản ứng khi được gọi tên.
Bắt đầu hiểu một số từ đơn như “không”, “bye bye”.

Hoạt động khuyến khích ngôn ngữ:

Giao tiếp thường xuyên bằng lời nói: kể chuyện, hát ru, trò chuyện trong lúc chăm sóc trẻ.
Dùng đồ chơi phát âm thanh và lặp lại để trẻ ghi nhớ.
Mặt đối mặt khi nói chuyện để trẻ quan sát khẩu hình.
Đọc sách tranh đơn giản, chỉ vào hình và đọc tên sự vật.

Giai đoạn bắt đầu sử dụng từ ngữ (12–18 tháng tuổi)

Vốn từ:

Trẻ bắt đầu nói được vài từ đơn, chủ yếu là danh từ quen thuộc như “mẹ”, “ba”, “xe”.
Một từ có thể mang nhiều ý nghĩa khác nhau, ví dụ “bánh” có thể là yêu cầu hoặc tên đồ vật.

Hoạt động hỗ trợ:

Gọi tên mọi vật trong sinh hoạt hàng ngày để trẻ liên kết hình ảnh và ngôn ngữ.
Đặt câu hỏi đơn giản và khuyến khích bé phản hồi bằng lời hoặc hành động.
Kết hợp lời nói với cử chỉ để giúp bé dễ hiểu hơn.
Khơi gợi sự sáng tạo qua trò chơi giả vờ với búp bê hoặc thú bông.

Giai đoạn kết hợp từ thành cụm (18–24 tháng tuổi)

Vốn từ và cấu trúc:

Từ vựng của trẻ phát triển mạnh, biết ghép 2 từ để diễn đạt ý như “ăn cơm”, “bế mẹ”.
Biết dùng các đại từ như “con”, “mẹ”, “bố”.
Bắt đầu đặt câu hỏi ngắn như “đâu?”, “gì đây?”.

Hoạt động hỗ trợ:

Nói chuyện với trẻ bằng câu đầy đủ để trẻ học cấu trúc ngữ pháp.
Đọc truyện có hình và hội thoại, gợi ý trẻ kể lại nội dung.
Chơi trò “vì sao” để khuyến khích trẻ tư duy và trả lời theo cách của mình.
Hát cùng trẻ những bài có hành động như “Rửa tay”, “Con vịt” để tăng khả năng ghi nhớ từ.

Giai đoạn phát triển ngôn ngữ mạnh (2–5 tuổi)

Ngôn ngữ:

Từ vựng của trẻ tăng nhanh chóng, biết sử dụng tính từ mô tả như “cao”, “nhanh”, “vui”, “buồn”.
Biết kể chuyện đơn giản theo trình tự.
Sử dụng các câu phức, biết chia động từ, danh từ đúng theo ngữ cảnh.

Hoạt động phát triển:

Đọc sách hàng ngày và đặt câu hỏi để trẻ bày tỏ ý kiến.
Cho trẻ tham gia trò chơi đóng vai – bác sĩ, cô giáo, người bán hàng... để luyện ngữ cảnh giao tiếp.
Khuyến khích trẻ kể về trải nghiệm trong ngày: “Hôm nay con đã làm gì ở lớp?”
Chơi trò chơi ngôn ngữ như “kể tên con vật bắt đầu bằng chữ C”, “tìm từ trái nghĩa”, hoặc “nói tiếp vần”

Hy vọng qua bài viết này, ba mẹ đã có thêm nhiều ý tưởng thú vị về trò chơi phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non để áp dụng cùng con mỗi ngày. Những hoạt động đơn giản nhưng hiệu quả này sẽ giúp bé hình thành khả năng giao tiếp tự nhiên, tăng vốn từ và tự tin hơn khi thể hiện bản thân.

Đăng bởi:

Mình là Phan Phú - Content Marketing có kinh nghiệm trong các lĩnh vực giáo dục, sức khỏe. Mình mong rằng các bài viết của mình sẽ đem lại nhiều thông tin hữu ích cho bạn đọc.