Tìm kiếm bài viết

12 cách phụ huynh làm gì khi trẻ có biểu hiện tốt hiện nay

Khi trẻ có những tiến bộ hay hành vi tích cực, đó là thời điểm vàng để bố mẹ đồng hành và khích lệ. Nhưng phụ huynh làm gì khi trẻ có biểu hiện tốt để vừa nuôi dưỡng sự tự tin, vừa thúc đẩy sự phát triển lâu dài? Câu trả lời không chỉ nằm ở lời khen, mà còn ở cách lắng nghe, chia sẻ và xây dựng thói quen tích cực mỗi ngày. Cùng KiddiHub khám phá những điều phụ huynh làm gì khi trẻ có biểu hiện tốt-bí quyết nuôi dưỡng tài năng từ những khoảnh khắc nhỏ nhất!

Biểu hiện tốt của trẻ là gì?

Biểu hiện tích cực ở trẻ thể hiện qua những hành vi và thái độ phù hợp với lứa tuổi, cũng như tiến trình phát triển tự nhiên của trẻ. Những dấu hiệu đáng ghi nhận có thể bao gồm: biết tuân thủ và tôn trọng các quy tắc chung, rèn luyện các kỹ năng xã hội cần thiết, giao tiếp hiệu quả và hòa nhập tốt với mọi người xung quanh.

Trẻ cũng thể hiện sự tự tin, khả năng giải quyết vấn đề một cách chủ động, biết nhận trách nhiệm về hành động của mình và cư xử công bằng với người khác. Khi con có những biểu hiện này, cha mẹ nên kịp thời khích lệ, đồng hành và tạo điều kiện để trẻ tiếp tục phát triển toàn diện, mở rộng hiểu biết và khám phá thế giới với tinh thần tích cực.

Vì sao cần phải khen thưởng con khi con có biểu hiện tốt?

Trong quá trình giao tiếp hàng ngày, việc biết cách khen ngợi một cách tinh tế và chân thành không chỉ giúp củng cố các mối quan hệ mà còn là một kỹ năng giao tiếp quan trọng. Những lời khen đúng lúc, đúng cách sẽ tạo dựng mối quan hệ bền chặt hơn với bạn bè, thầy cô và gia đình.

Về phương diện tâm lý, mỗi khi trẻ nhận được lời khen, não bộ sẽ tiết ra dopamine – một chất dẫn truyền thần kinh tạo cảm giác vui vẻ, hạnh phúc và tự hào. Chính vì thế, bất kỳ ai cũng có nhu cầu được ghi nhận và đánh giá tích cực.

Vì sao cần phải khen thưởng con khi con có biểu hiện tốt?

Khi phụ huynh biết khen ngợi trẻ một cách khéo léo, đầy nhiệt tình và sự chân thành, đó sẽ trở thành món quà tinh thần vô giá. Trong học tập, lời khen là nguồn động lực mạnh mẽ thúc đẩy trẻ nỗ lực hơn để đạt thành tích tốt. Trong cuộc sống, việc được khen ngợi sẽ giúp trẻ hiểu rõ hành động nào nên tiếp tục phát huy và hành vi nào cần hạn chế.

Phụ huynh làm gì khi trẻ có biểu hiện tốt?

Khi trẻ có những biểu hiện tích cực như biết chia sẻ, tự giác học tập hay cư xử lễ phép, đó là dấu hiệu cho thấy trẻ đang phát triển đúng hướng. Trong những tình huống này, vai trò của phụ huynh không chỉ dừng lại ở việc ghi nhận mà còn cần có cách phản hồi phù hợp. Việc cha mẹ ứng xử đúng khi trẻ có hành vi tốt sẽ góp phần củng cố thói quen tích cực, khuyến khích và định hướng sự phát triển lâu dài cho con.

Khi trẻ thể hiện những hành vi tích cực, đó chính là cơ hội vàng để bố mẹ nuôi dưỡng sự tự tin và xây dựng những giá trị sống tốt đẹp cho con. Vậy phụ huynh làm gì khi trẻ có biểu hiện tốt để những hạt giống thiện lành ấy được nảy mầm mạnh mẽ? Dưới đây là những cách thiết thực trả lời cho câu hỏi phụ huynh làm gì khi trẻ có biểu hiện tốt? mà bố mẹ có thể áp dụng ngay hôm nay:

Kịp thời ghi nhận những biểu hiện tốt của con

Một trong những nguyên tắc quan trọng nhất khi trẻ làm điều tốt là ghi nhận ngay lập tức. Sự ghi nhận kịp thời giống như ánh sáng chiếu vào một hạt mầm, giúp nó nảy nở mạnh mẽ hơn. Khi trẻ vừa thực hiện một hành động tích cực — như giúp bạn bè, nhường ghế cho người lớn tuổi, tự giác học bài — phụ huynh nên khen ngợi ngay lúc đó bằng ánh mắt vui vẻ, lời nói ân cần hoặc một cử chỉ thân thiện.

Việc kịp thời ghi nhận sẽ giúp trẻ hiểu rằng hành động tốt được đánh giá cao và từ đó hình thành thói quen hành động tích cực một cách tự nhiên.

Biểu dương bằng hành động

Lời khen đôi khi không đủ, trẻ cần cảm nhận sự ghi nhận thông qua hành động cụ thể từ bố mẹ. Một cái ôm, một cái xoa đầu, một lần đưa con đi công viên chơi hoặc đơn giản là làm món ăn trẻ thích đều có thể trở thành những phần thưởng tinh thần ý nghĩa.

Ngoài ra, việc tạo ra một "góc vinh danh" nhỏ trong gia đình — nơi dán giấy khen hoặc ghi nhận thành tích — cũng là cách biểu dương bằng hành động rất hiệu quả. Trẻ sẽ thấy tự hào về những gì mình làm được và nỗ lực nhiều hơn để tiếp tục nhận được sự khích lệ đó.

Lặp lại và củng cố hành vi tốt

Việc trẻ làm điều tốt chỉ một lần không đủ để hình thành thói quen bền vững. Bố mẹ cần thường xuyên nhắc lại, gợi nhớ hành động tích cực đó để củng cố nhận thức và hành vi của trẻ.

Ví dụ, khi con tự nguyện dọn dẹp đồ chơi, bạn có thể nhắc lại: "Mẹ rất vui vì con đã biết tự thu dọn đồ chơi. Con có nhớ lần trước con cũng đã làm rất tốt không?"

Sự lặp lại một cách nhẹ nhàng sẽ khiến hành vi tốt được ghi sâu vào tiềm thức, trở thành một phần trong nhân cách của trẻ.

Giao nhiệm vụ phù hợp để trẻ phát huy điểm mạnh

Khi phát hiện trẻ có điểm mạnh ở một lĩnh vực nào đó như khả năng lãnh đạo, sự sáng tạo hay lòng nhân ái, phụ huynh nên giao cho trẻ những nhiệm vụ phù hợp để trẻ rèn luyện thêm.

Ví dụ, nếu con có tính tổ chức tốt, bạn có thể giao cho con nhiệm vụ sắp xếp bàn học, tổ chức trò chơi cho em nhỏ hoặc hỗ trợ lập kế hoạch nhỏ cho gia đình.

Việc giao nhiệm vụ giúp trẻ hiểu rằng điểm mạnh của mình được công nhận và tin tưởng, từ đó trẻ sẽ tự tin phát triển kỹ năng cá nhân và xã hội.

Giữ sự nhất quán và không “làm ngơ” trước điều tốt

Trẻ em rất nhạy cảm với sự quan tâm của người lớn. Nếu phụ huynh chỉ chú ý khi trẻ mắc lỗi mà bỏ qua khi trẻ làm điều tốt, trẻ sẽ dần mất động lực hành động tích cực.

Vì vậy, sự nhất quán trong việc ghi nhận và khích lệ hành vi tốt là vô cùng quan trọng. Dù hành động đó nhỏ bé như nhặt một mảnh rác hay nói lời cảm ơn, phụ huynh cũng nên ghi nhận bằng lời nói hoặc ánh mắt động viên.

Điều này tạo cho trẻ niềm tin rằng việc làm tốt luôn được đánh giá cao, không bị lãng quên.

Trở thành tấm gương để trẻ noi theo

Trẻ học nhanh nhất qua việc quan sát những người lớn xung quanh, đặc biệt là bố mẹ. Nếu muốn trẻ nói lời xin lỗi, biết chia sẻ, biết quan tâm người khác, bố mẹ cần thực hành những điều đó trong cuộc sống hàng ngày.

Việc làm gương không chỉ là hành động mà còn nằm ở thái độ: thái độ lịch sự với người lạ, sự kiên nhẫn khi giải quyết vấn đề, lòng biết ơn với những điều nhỏ nhặt.

Khi trẻ thường xuyên chứng kiến bố mẹ hành xử tử tế, trẻ sẽ tự động hình thành những thói quen tốt đẹp mà không cần phải gò ép.

Lắng nghe con kể về điều tốt con đã làm

Dành thời gian lắng nghe con chia sẻ về những điều tốt đẹp mà con đã thực hiện giúp trẻ cảm thấy tự hào và được công nhận.

Khi trẻ kể lại, bố mẹ hãy khuyến khích bằng những câu hỏi gợi mở như: "Con cảm thấy thế nào khi giúp bạn?", "Bạn có vui không khi được con giúp đỡ?".
Qua những cuộc trò chuyện này, trẻ không chỉ ôn lại hành động tốt mà còn rèn luyện khả năng diễn đạt suy nghĩ, cảm xúc và học cách tự đánh giá hành động của mình.

Dạy con ý nghĩa của việc làm tốt

Ngoài việc khen ngợi, phụ huynh nên giải thích cho trẻ hiểu tại sao việc làm tốt lại quan trọng.

Hãy chia sẻ với trẻ rằng mỗi hành động nhỏ như chia sẻ đồ chơi, giúp đỡ bạn bè hay biết xin lỗi khi làm sai đều góp phần làm cho thế giới xung quanh trở nên tốt đẹp hơn.

Giúp trẻ hiểu ý nghĩa sâu xa của hành động tốt sẽ khiến trẻ thực hiện chúng một cách tự nhiên và có chủ đích, chứ không chỉ để được thưởng hay khen ngợi.

Làm thế nào để khen ngợi trẻ đúng cách?

Phụ huynh làm gì khi trẻ có biểu hiện tốt là điều mà phụ huynh nào cũng quan tâm. Và khen ngợi trẻ là cách làm thường xuyên nhất. Khen ngợi trẻ là nghệ thuật nuôi dưỡng sự tự tin và lòng tự trọng. Tuy nhiên, không phải lời khen nào cũng mang lại hiệu quả tích cực. Để lời khen thực sự trở thành động lực giúp trẻ phát triển, phụ huynh cần biết cách khen ngợi đúng lúc, đúng việc và đúng cách.

Dưới đây là những nguyên tắc vàng trong cách khen trẻ, đặc biệt là trẻ mầm non:

Khen đúng thời điểm

Một lời động viên đúng lúc có thể trở thành chiếc cầu nối tuyệt vời giữa phụ huynh và trẻ. Khi con đang nỗ lực giải một bài toán khó, hay cảm thấy chán nản vì thất bại, những câu nói như: “Mẹ tin con sẽ nghĩ ra cách thôi!” sẽ tiếp thêm niềm tin để trẻ cố gắng hơn.

Đặc biệt với trẻ mầm non, việc khen ngay sau khi trẻ hoàn thành công việc - dù nhỏ bé như cất đồ chơi đúng chỗ - sẽ giúp trẻ cảm thấy thành công của mình được ghi nhận, từ đó dần hình thành thói quen tích cực.

Khen đúng việc

Không phải hành động nào cũng cần lời khen. Nếu bố mẹ khen ngợi quá thường xuyên cho những việc lặp đi lặp lại hoặc khen một cách qua loa, trẻ sẽ mất đi sự hứng thú và động lực phấn đấu.
Ví dụ, khi trẻ chơi phi tiêu mà mũi tên chưa trúng đích, thay vì nói chung chung "Con giỏi quá!", hãy thử khuyến khích: “Mẹ thấy con sắp trúng rồi đấy, thử ngắm kỹ hơn lần nữa nhé!”.
Khen đúng việc giúp trẻ hiểu rằng nỗ lực chứ không phải kết quả tức thời mới là điều quan trọng.

Khen đúng nơi, đúng hoàn cảnh

Lời khen nơi công cộng cần được sử dụng một cách tinh tế. Việc khen trẻ quá nhiều trước mặt bạn bè dễ khiến trẻ hình thành tâm lý kiêu ngạo, tự tôn và bị bạn bè xa lánh.

Thay vì khen kiểu so sánh như "Con giỏi hơn các bạn khác nhiều", hãy tập trung vào chính sự nỗ lực và tiến bộ cá nhân của trẻ. Điều này giúp trẻ biết trân trọng bản thân mà không cần phải đua tranh hơn thua với người khác.

Khen ngợi cụ thể, rõ ràng

Những lời khen sáo rỗng như “Con tuyệt vời lắm!” sẽ không có tác động lâu dài bằng những lời nhận xét cụ thể.
Hãy khen rõ ràng những gì trẻ đã làm tốt, ví dụ: “Mẹ rất thích cách con sắp xếp sách vở ngăn nắp như thế này” hay “Con thật chăm chỉ khi tự giác hoàn thành bài tập”.
Khen cụ thể sẽ giúp trẻ nhận thức rõ hơn về điểm mạnh của mình và phát huy chúng.

Khen bằng sự chân thành và trung thực

Trẻ em rất nhạy cảm với cảm xúc của người lớn. Một lời khen hời hợt hay miễn cưỡng không chỉ vô tác dụng mà còn khiến trẻ hoài nghi giá trị của mình.

Hãy dành cho trẻ những lời khen từ trái tim, khi bạn thực sự cảm nhận được nỗ lực và sự cố gắng của con. Sự chân thành sẽ truyền cảm hứng cho trẻ, khiến trẻ tự tin bước tiếp trên hành trình phát triển bản thân.

Kết hợp lời khen với phần thưởng tinh thần

Bên cạnh lời khen, đôi khi một món quà nhỏ như một chiếc bánh, một đồ chơi xinh xắn hoặc một chuyến đi chơi ngắn cũng là cách khích lệ trẻ tuyệt vời.
Tuy nhiên, điều quan trọng là phần thưởng nên đi kèm với sự công nhận về nỗ lực, chứ không phải chỉ vì thành tích. Điều này giúp trẻ hiểu rằng cố gắng và nỗ lực là giá trị cốt lõi chứ không phải phần thưởng vật chất.

Tránh khen ngợi bằng cách so sánh với người khác

So sánh con với bạn bè như "Con giỏi hơn bạn A nhiều đấy" tuy có thể khiến trẻ hứng khởi tức thời, nhưng lâu dài sẽ nuôi dưỡng tâm lý ganh đua và háo thắng.
Thay vào đó, hãy so sánh trẻ với chính bản thân trẻ trong quá khứ, ví dụ: “Hồi tháng trước con còn đang tập đánh vần, giờ đã đọc được cả câu chuyện rồi, mẹ rất tự hào!”.
Những lời khen như vậy giúp trẻ ý thức được sự tiến bộ của chính mình và duy trì động lực phát triển.

Tránh khen quá mức

Không phải hành động nhỏ nhặt nào cũng cần lời khen. Khen ngợi không đúng chỗ, đặc biệt với những việc đơn giản như tự mặc quần áo hay xếp gọn đồ chơi hằng ngày, có thể khiến trẻ cảm thấy những nỗ lực lớn hơn cũng chỉ được ghi nhận bằng mức độ đó.
Lời khen nên dành cho những nỗ lực thực sự hoặc những bước tiến đáng kể, để trẻ cảm nhận được giá trị của thành công sau khi đã cố gắng vượt qua khó khăn.

Lời khen đúng cách không chỉ đơn thuần là những câu nói ngọt ngào, mà là cách phụ huynh truyền đi thông điệp yêu thương, tin tưởng và định hướng phát triển cho trẻ. Hãy trở thành người đồng hành khích lệ trẻ mỗi ngày bằng những lời khen chân thành, kịp thời và đúng mực, để mỗi đứa trẻ đều lớn lên với lòng tự trọng, tự tin và tinh thần cầu tiến vững chắc.

Những lỗi phụ huynh cần tránh khi khen thưởng con

Khen thưởng cũng là một câu trả ời cho câu hỏi phụ huynh làm gì khi trẻ có biểu hiện tốt. Tuy nhiên, nếu không cẩn trọng, việc khen thưởng sai cách có thể vô tình tạo ra tác dụng ngược, ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý và hành vi của trẻ. Dưới đây là những lỗi phổ biến mà phụ huynh cần tránh:

Khen thưởng quá thường xuyên và không chọn lọc

Việc khen ngợi trẻ mọi lúc, mọi nơi, kể cả với những việc rất nhỏ nhặt hoặc lặp đi lặp lại, dễ khiến lời khen trở nên "rẻ mạt" trong mắt trẻ. Trẻ có thể cảm thấy những nỗ lực lớn hay nhỏ đều như nhau, từ đó giảm đi động lực cố gắng.

Giải pháp: Chỉ khen thưởng khi trẻ thực sự có sự nỗ lực hoặc đạt được tiến bộ rõ rệt. Điều này giúp trẻ hiểu rằng sự cố gắng có giá trị và xứng đáng được ghi nhận.

Khen thưởng quá thường xuyên và không chọn lọc

Khen thưởng sai đối tượng hành vi

Khen ngợi hành vi chưa hoàn thiện hoặc chưa đúng mục tiêu dễ làm trẻ hiểu sai về điều gì là tốt, là nên làm. Ví dụ, trẻ làm bài tập cẩu thả mà vẫn được khen "Con làm nhanh quá!" sẽ dẫn tới việc trẻ không coi trọng sự cẩn thận.

Giải pháp: Chỉ khen thưởng cho những hành vi đúng chuẩn mực và giá trị mà phụ huynh mong muốn trẻ phát triển.

Dùng vật chất làm phần thưởng chính

Quá lạm dụng quà tặng, tiền bạc để thưởng cho trẻ sẽ khiến trẻ tập trung vào lợi ích vật chất thay vì niềm vui từ việc hoàn thành tốt nhiệm vụ. Về lâu dài, trẻ sẽ chỉ làm việc khi có "lợi ích", mất đi sự tự giác và nội lực.

Giải pháp: Ưu tiên phần thưởng tinh thần như lời khen, cái ôm, buổi đi chơi, thay vì thường xuyên dùng vật chất. Khi có phần thưởng, cần gắn chặt nó với sự công nhận nỗ lực của trẻ.

So sánh con với người khác khi khen thưởng

Khen con bằng cách so sánh với bạn bè như “Con giỏi hơn bạn A rồi đó” có thể khiến trẻ hình thành tâm lý ganh đua tiêu cực, dễ thất vọng và tự ti khi thất bại.

Giải pháp: So sánh con với chính con trước đây. Ví dụ: “Hôm nay con đã hoàn thành bài nhanh hơn hôm trước, mẹ thấy con tiến bộ rõ rệt đấy!”.

Khen thưởng không chân thành

Trẻ em rất tinh ý, có thể nhận ra sự gượng gạo, không chân thành trong lời khen. Những lời khen sáo rỗng, miễn cưỡng sẽ khiến trẻ dần mất niềm tin vào chính mình.

Giải pháp: Khen ngợi bằng sự chân thành, thể hiện sự ghi nhận thực sự về nỗ lực và kết quả của trẻ.

Khen ngợi phóng đại, thổi phồng quá mức

Những lời khen như “Con là thiên tài”, “Con giỏi nhất thế giới” khiến trẻ có cái nhìn sai lệch về khả năng của bản thân. Khi bước ra môi trường thực tế, trẻ dễ bị sốc hoặc thiếu bản lĩnh đối mặt với thất bại.

Giải pháp: Lời khen cần bám sát thực tế, tập trung vào hành vi cụ thể thay vì đánh giá quá cao tổng thể con người trẻ.

Bỏ qua sự ghi nhận tiến trình nỗ lực

Chỉ chú trọng kết quả cuối cùng mà quên khen ngợi quá trình nỗ lực sẽ làm trẻ chỉ quan tâm đến thắng - thua, đạt hay không đạt, mà không coi trọng sự cố gắng từng bước.

Giải pháp: Hãy khen thưởng cả những nỗ lực trong quá trình như: “Con đã kiên trì suốt cả tuần để luyện tập, mẹ rất tự hào!”.

Khi con có những hành vi tích cực, điều quan trọng là cha mẹ cần kịp thời ghi nhận và khuyến khích. Vậy phụ huynh làm gì khi trẻ có biểu hiện tốt? Hãy dành lời khen chân thành, tạo cơ hội cho trẻ tiếp tục phát huy, và đồng hành cùng con trong hành trình trưởng thành. Sự công nhận đúng lúc sẽ nuôi dưỡng lòng tự tin và động lực bên trong mỗi đứa trẻ.

Đăng bởi:

Nhóm công khai

102K thành viên

20+ bài viết mỗi ngày

Từ trong bụng đến giảng đường

16 người bạn là thành viên

Mình là Nguyễn Phương - Content Marketing có kinh nghiệm trong các lĩnh vực giáo dục, sức khỏe. Mình mong rằng các bài viết của mình sẽ đem lại nhiều thông tin hữu ích cho bạn đọc.