Tìm kiếm bài viết

Làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên gần gũi với trẻ

Tận dụng những món quà từ thiên nhiên như lá cây, vỏ sò, hạt khô hay cành gỗ nhỏ, giáo viên và phụ huynh có thể sáng tạo ra vô vàn món đồ chơi độc đáo cho trẻ. Làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên không chỉ giúp trẻ gần gũi với môi trường mà còn nuôi dưỡng óc sáng tạo và tinh thần tiết kiệm. Cùng KIDDIHUB khám phá những ý tưởng cực hay trong bài viết dưới đây nhé!

Lợi ích khi làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên?

Đằng sau những chiếc lá, hòn sỏi hay quả thông bé nhỏ lại là cả kho tàng lợi ích tuyệt vời dành cho trẻ. Cùng KIDDIHUB khám phá lý do vì sao hoạt động làm đồ dùng đồ chơi từ thiên nhiên ngày càng được ưa chuộng trong giáo dục mầm non.

Kích thích sự sáng tạo và tư duy thẩm mỹ

Trẻ em vốn dĩ rất nhạy bén với hình khối, màu sắc và kết cấu. Khi được làm quen với các vật liệu tự nhiên như lá cây có đường gân, vỏ sò có hoa văn hay hạt có nhiều hình dạng phong phú, trẻ sẽ bắt đầu hình dung ra những hình ảnh, con vật hay đồ vật từ chính trí tưởng tượng của mình.

Việc tạo ra một chú sâu từ lá cây, hay một con cá từ vỏ sò… không chỉ là trò chơi, mà là hành trình để trẻ phát triển tư duy hình ảnh, óc liên tưởng và khả năng cảm nhận vẻ đẹp từ những điều giản dị nhất.

Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường

Trong một thế giới đang phải đối mặt với khủng hoảng môi trường, việc hình thành thói quen sống xanh cho trẻ ngay từ nhỏ là điều vô cùng cần thiết. Thông qua việc tận dụng nguyên vật liệu thiên nhiên để làm đồ chơi, trẻ dần hiểu rằng không phải thứ gì bỏ đi cũng vô dụng.

Chúng học được cách nhìn nhận giá trị mới của những vật liệu cũ, phát triển tư duy tái chế, và từ đó nuôi dưỡng trách nhiệm bảo vệ thiên nhiên – một bài học lớn từ những hoạt động tưởng chừng rất nhỏ.

Phát triển kỹ năng vận động tinh

Việc làm đồ chơi từ lá, hạt, vỏ... đòi hỏi trẻ phải thực hiện những động tác như cắt, dán, xếp, buộc, xâu… Mỗi hành động nhỏ đều giúp đôi tay trẻ linh hoạt hơn, từ đó phát triển kỹ năng vận động tinh – nền tảng để sau này trẻ viết chữ đẹp, làm việc khéo léo, và có khả năng phối hợp tay - mắt hiệu quả.

Bên cạnh đó, quá trình hoàn thành một món đồ chơi cũng rèn luyện tính cẩn thận, kiên trì và tinh thần tập trung cao độ cho trẻ.

Kết nối với thiên nhiên

Khi trẻ được tự tay chọn lựa cành cây, ngửi mùi hương của lá khô, cảm nhận độ nhám của vỏ cây hay độ trơn của viên sỏi, chúng sẽ cảm thấy thiên nhiên không còn xa lạ mà trở nên thân thiết và gần gũi.

Những trải nghiệm xúc giác, thị giác và thậm chí là khứu giác trong quá trình này giúp trẻ hình thành sự gắn bó với tự nhiên một cách sâu sắc và bền vững, từ đó nuôi dưỡng tình yêu và trách nhiệm đối với thế giới tự nhiên.

Tiết kiệm chi phí – gần gũi với đời sống

Trong bối cảnh chi phí giáo dục và đồ dùng học tập ngày càng cao, việc sử dụng nguyên liệu thiên nhiên là một giải pháp tiết kiệm nhưng vẫn đầy hiệu quả. Không cần đến các món đồ chơi mua sẵn đắt đỏ, trẻ vẫn có thể tự tạo ra những sản phẩm độc đáo, phù hợp với sở thích và cá tính riêng.

Điều quan trọng hơn, hoạt động này giúp trẻ hiểu rằng hạnh phúc và niềm vui không nằm ở vật chất xa hoa mà đến từ chính sự sáng tạo, công sức và trải nghiệm chân thật trong cuộc sống hằng ngày.

Rèn luyện kỹ năng xã hội và làm việc nhóm

Làm đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên không chỉ là hoạt động cá nhân mà còn là cơ hội để trẻ làm việc nhóm. Khi cùng nhau chọn vật liệu, phân công công việc, hỗ trợ nhau trong quá trình làm sản phẩm, trẻ sẽ dần học được cách giao tiếp, lắng nghe ý kiến bạn bè, biết hợp tác và chấp nhận sự khác biệt.

Đây là kỹ năng xã hội vô cùng cần thiết, không chỉ trong học đường mà còn theo suốt trẻ trong tương lai – nơi sự hòa đồng, tinh thần tập thể và năng lực làm việc nhóm ngày càng được đề cao.

Những nguyên vật liệu thiên nhiên phổ biến để làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ

Không cần tìm đâu xa, xung quanh chúng ta có vô vàn nguyên vật liệu thiên nhiên đơn giản nhưng lại cực kỳ lý tưởng để trẻ làm đồ chơi. Những “báu vật” từ thiên nhiên này không chỉ thân thiện với môi trường mà còn an toàn và đầy cảm hứng sáng tạo cho bé:

Vỏ sò, vỏ ốc: Dùng để trang trí tranh, làm con vật biển, dây chuyền mini...
Hột hạt (đậu, bắp, hạt điều, hạt mít khô...): Xâu chuỗi, tạo hình, dán tranh.
Lá cây: Dán tranh lá cây, làm mặt nạ thiên nhiên, in màu lên giấy.
Cành cây khô, que củi nhỏ: Làm khung ảnh, người gỗ, cầu nối, hàng rào mini.
Hoa khô, cánh hoa: Trang trí thiệp, làm vòng hoa, tạo màu sắc tự nhiên.
Vỏ trái cây khô (vỏ cam, vỏ quýt): Làm đồ chơi mùi hương, hình thú ngộ nghĩnh.
Sỏi, đá nhỏ: Tạo tranh đá, xếp hình, làm đồ chơi học đếm.
Rơm, cỏ khô: Làm con rối, mái nhà mô hình, thảm tự nhiên.

Những nguyên liệu tưởng chừng đơn giản này lại có thể trở thành chất liệu tuyệt vời để trẻ thỏa sức sáng tạo, phát triển kỹ năng và kết nối với thiên nhiên một cách sinh động nhất.

Phương pháp tổ chức hoạt động làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên hiệu quả cho trẻ

Hoạt động sáng tạo với nguyên vật liệu thiên nhiên không chỉ là cơ hội để trẻ “thả hồn” vào thế giới của sự tưởng tượng, mà còn là cầu nối tuyệt vời để trẻ học kỹ năng, yêu thiên nhiên và bảo vệ môi trường sống quanh mình. Để hoạt động này trở nên sinh động, hiệu quả và đầy cảm hứng, dưới đây là những phương pháp tổ chức linh hoạt mà giáo viên có thể áp dụng:

Chuẩn bị nguyên vật liệu đa dạng – an toàn

Hãy biến thiên nhiên thành “kho báu” vô tận cho trẻ! Tận dụng các vật liệu sẵn có như: lá cây, vỏ sò, hạt khô, nhánh cây nhỏ, hoa khô, vỏ trái cây, rơm, cỏ, đá cuội… Đặc biệt, việc cho trẻ cùng tham gia vào hành trình thu thập nguyên liệu không chỉ tạo niềm vui mà còn giúp trẻ trân trọng hơn từng món quà của thiên nhiên.

Tuy nhiên, yếu tố an toàn luôn đặt lên hàng đầu: tất cả nguyên liệu cần được kiểm tra kỹ, làm sạch và loại bỏ những vật sắc nhọn, dễ gây dị ứng hoặc nguy hiểm.

Chuẩn bị nguyên vật liệu đa dạng – an toàn

Xây dựng môi trường hoạt động sáng tạo mở và truyền cảm hứng

Không gian tổ chức hoạt động cần rộng rãi, thoáng đãng – lý tưởng nhất là ngoài trời như sân trường, vườn cây hay góc thiên nhiên trong lớp. Bên cạnh đó, việc bố trí nguyên vật liệu một cách khoa học, dễ nhìn, dễ lấy cũng giúp trẻ chủ động hơn khi sáng tạo.

Bạn có thể treo các hình ảnh sản phẩm mẫu, góc trưng bày đồ chơi tự làm hoặc bảng ý tưởng để khơi gợi sự tò mò và sáng tạo của trẻ.

Tổ chức hoạt động linh hoạt – khơi dậy sáng tạo

Bước 1: Khởi động và gợi mở

Bắt đầu buổi học bằng cách kể một câu chuyện ngắn, xem tranh hoặc clip về các sản phẩm đồ chơi từ thiên nhiên. Gợi ý câu hỏi mở để trẻ suy nghĩ về những món đồ mình muốn tạo ra.

Bước 2: Hướng dẫn kỹ năng cơ bản

Giới thiệu cách dùng kéo, hồ dán, xâu hạt hoặc lắp ghép đơn giản. Làm mẫu một số thao tác cơ bản nhưng tuyệt đối không áp đặt – trẻ cần được chủ động thực hành theo cách riêng.

Bước 3: Thực hành và sáng tạo

Đây là lúc trẻ “thỏa sức vẫy vùng” trong thế giới của mình! Cho trẻ tự chọn nguyên liệu, tự lên ý tưởng, tự làm và khám phá. Người lớn chỉ hỗ trợ khi thật sự cần thiết, tránh làm thay hoặc can thiệp quá nhiều vào sản phẩm của trẻ.

Bước 4: Trưng bày và chia sẻ

Tạo cơ hội cho trẻ giới thiệu sản phẩm của mình, chia sẻ về quá trình thực hiện, cảm xúc khi làm ra món đồ chơi. Đây là lúc trẻ rèn luyện kỹ năng thuyết trình, tự tin và biết trân trọng nỗ lực cá nhân cũng như của bạn bè.

Tổ chức hoạt động linh hoạt – khơi dậy sáng tạo

Lồng ghép giáo dục môi trường và kỹ năng sống

Thông qua mỗi hoạt động, bạn có thể lồng ghép những thông điệp nhỏ nhưng sâu sắc: bảo vệ cây xanh, không vứt rác bừa bãi, tận dụng đồ cũ… Việc học không còn nằm trên sách vở, mà len lỏi vào từng cành cây, chiếc lá – nơi trẻ học được cách sống có trách nhiệm và yêu thiên nhiên hơn mỗi ngày.

Mở rộng và phát triển hoạt động

Sau mỗi buổi làm đồ chơi, hãy cho trẻ mang sản phẩm về nhà để chơi cùng người thân, hoặc sử dụng lại trong các tiết học khác như kể chuyện, toán học, đóng vai… Đồng thời, thường xuyên đổi mới loại nguyên liệu, chủ đề sáng tạo để duy trì cảm hứng khám phá không ngừng.

Ngoài ra, tích hợp kiến thức liên môn như sinh học (các loại hạt, cây cỏ), mỹ thuật (màu sắc, bố cục), kỹ năng sống (hợp tác nhóm, giao tiếp) sẽ giúp hoạt động trở nên đa chiều và có chiều sâu hơn.

Khi được tổ chức bằng trái tim và sự sáng tạo, hoạt động làm đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên sẽ không chỉ là một buổi thủ công, mà là hành trình cảm xúc và tư duy. Ở đó, trẻ được làm – được khám phá – được kết nối với chính mình, với bạn bè và cả thế giới thiên nhiên xung quanh.

Kinh nghiệm làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên

Làm đồ chơi cho trẻ từ nguyên vật liệu thiên nhiên không chỉ là hoạt động sáng tạo mà còn là một hành trình giáo dục sâu sắc – nơi trẻ được rèn luyện kỹ năng, phát triển tư duy và nuôi dưỡng tình yêu với môi trường. Dưới đây là những kinh nghiệm thực tiễn, chân thực và đã được áp dụng hiệu quả trong quá trình giảng dạy:

Xác định mục tiêu và lựa chọn đồ chơi phù hợp

Trước khi bắt tay vào làm đồ chơi, điều đầu tiên cần xác định là: trẻ đang cần gì, lớp học đang thiếu gì, và hoạt động giáo dục nào cần được hỗ trợ trực quan? Giáo viên nên căn cứ vào chương trình giáo dục mầm non hiện hành, đối chiếu với điều kiện cơ sở vật chất của lớp để lựa chọn chủ đề và loại đồ chơi cần thiết.

Đồ chơi tự làm nên có cấu trúc đơn giản, màu sắc sinh động, hình thức gần gũi, thể hiện nét ngộ nghĩnh, hài hước – đúng với tâm lý trẻ thơ. Và quan trọng nhất: phải phục vụ trực tiếp cho mục tiêu học tập và vui chơi của trẻ, tránh làm những món đồ chỉ để trưng bày.

Chuẩn bị nguyên vật liệu an toàn, thân thiện

Nguồn nguyên liệu từ thiên nhiên rất phong phú: vỏ ốc, lá cây, hạt khô, sỏi đá, thân tre, rơm rạ… Giáo viên có thể huy động phụ huynh cùng tham gia sưu tầm, từ việc gom góp hộp sữa, đĩa CD cũ, đến những vật liệu có sẵn quanh vườn nhà.

Tuy nhiên, an toàn là tiêu chí hàng đầu. Nguyên liệu cần được làm sạch, phơi khô, không sắc nhọn, không có hóa chất độc hại. Một lớp học nên có “quỹ nguyên liệu mở” – nơi lưu giữ những vật liệu sạch, đa dạng, dễ dùng cho các hoạt động sáng tạo quanh năm.

Trang bị đầy đủ dụng cụ hỗ trợ sáng tạo

Giống như một nghệ nhân, giáo viên cần chuẩn bị sẵn bộ dụng cụ cơ bản như kéo, hồ dán, keo nến, dập lỗ, màu vẽ, kẹp… Mỗi món đồ nhỏ nhưng giúp biến ý tưởng thành hiện thực một cách dễ dàng, an toàn và tiết kiệm thời gian.

Quy trình làm đồ chơi: Từ ý tưởng đến sản phẩm hoàn chỉnh

Việc làm đồ chơi có thể được chia thành các bước rõ ràng:

Lên ý tưởng theo chủ đề học (ví dụ: con vật, đồ vật, nhân vật truyện…)
Phác thảo hình ảnh, chi tiết (vẽ mẫu sơ bộ, phân tích cấu tạo đơn giản)
Lựa chọn nguyên liệu phù hợp từng bộ phận
Thực hiện tạo hình, lắp ráp, trang trí
Chia sẻ thành quả với trẻ và phụ huynh

Ví dụ: Khi làm con thỏ, giáo viên và trẻ có thể cùng cắt tai từ lá khô, vẽ mắt bằng màu nước, dùng hạt khô làm mũi… Cách làm này không chỉ giúp trẻ học mà còn gợi mở trí tưởng tượng phong phú.

Sử dụng đồ chơi sáng tạo hiệu quả trong các hoạt động giáo dục

Một món đồ chơi tự tạo sẽ phát huy giá trị khi nó trở thành công cụ hỗ trợ thực sự trong dạy học. Giáo viên nên lựa chọn làm những món chưa có sẵn hoặc cần thiết cho bài học, trò chơi. Ví dụ: vòng quay đa năng – lấy cảm hứng từ chương trình “Chiếc nón kỳ diệu” – có thể thay đổi nội dung, dễ dàng tháo lắp, sử dụng trong nhiều hoạt động như toán học, chữ cái, khám phá khoa học...

Đồ chơi làm từ vật liệu thiên nhiên như chai nhựa, rơm, lá cây, hộp sữa chua... có thể dùng để chơi bán hàng, xếp hàng rào, lắp ghép hình khối – tất cả đều giúp trẻ rèn luyện tư duy và vận động tinh trong quá trình “chơi mà học”.

Đồng hành cùng phụ huynh: Lan tỏa giá trị đồ chơi truyền thống

Trong nhịp sống hiện đại, không ít phụ huynh có thói quen mua đồ chơi sẵn từ thị trường, thậm chí là các sản phẩm không rõ nguồn gốc, mang yếu tố bạo lực, thiếu tính giáo dục. Vì vậy, việc giáo viên chia sẻ với phụ huynh về giá trị của đồ chơi tự làm từ thiên nhiên là vô cùng quan trọng.

Hãy khuyến khích phụ huynh cùng trẻ làm những món đồ đơn giản như kèn lá, con trâu bằng lá mít, trò chơi ô ăn quan, ném còn… Những trò chơi không chỉ giúp trẻ gắn bó với văn hóa dân gian mà còn giúp gắn kết tình cảm gia đình. Trẻ cũng sẽ trở thành “đại sứ nhỏ” truyền cảm hứng cho cha mẹ khi được tham gia vào quá trình làm và chia sẻ về món đồ chơi của mình.

Bảo quản, quản lý và tái sử dụng đồ chơi khoa học

Giáo viên cần cập nhật đầy đủ các đồ dùng, đồ chơi tự làm vào danh mục tài sản lớp, có ghi chú, mô tả cách sử dụng. Nên bố trí giá/kệ chuyên biệt để cất giữ, bảo quản cẩn thận. Một số đồ dùng có thể kết hợp sử dụng linh hoạt giữa các hoạt động, giữa các nhóm lớp – điều này giúp tiết kiệm thời gian và phát huy tối đa công năng.

Làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên không chỉ là kỹ năng nghề nghiệp, mà còn là một nghệ thuật giáo dục – nơi mỗi giáo viên là người truyền cảm hứng sáng tạo, gắn kết trẻ với thiên nhiên, với văn hóa, và với chính cộng đồng xung quanh.

Ý tưởng làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên đơn giản

Không cần đến những vật liệu đắt tiền hay công cụ cầu kỳ, chỉ với lá cây, hòn sỏi, vỏ hạt… giáo viên và trẻ mầm non đã có thể cùng nhau tạo ra những món đồ chơi sinh động, ý nghĩa. Dưới đây là một số ý tưởng đơn giản – dễ làm – giàu giá trị giáo dục dành cho lớp học mầm non:

Làm tranh từ lá: Thu gom các loại lá rụng có màu sắc, hình dáng khác nhau để trẻ sáng tạo nên những bức tranh độc đáo như: ngôi nhà từ lá bàng, con công từ lá dương xỉ, cây thông từ lá thông…
Con vật ngộ nghĩnh từ vỏ sò, vỏ ốc: Dùng keo dán gắn vỏ ốc lại với nhau để tạo hình chú rùa, cá voi, cua biển… có thể thêm mắt di động, màu vẽ để tăng phần sinh động.
Tranh xếp hạt khô: Sử dụng hạt bắp, hạt đậu đen, đậu xanh, hạt vừng… để xếp hình các con vật, bông hoa hoặc chữ cái trên bìa cứng.
Bộ hình khối từ cành cây khô: Cắt ngắn các đoạn que gỗ, cành khô để tạo thành bộ hình khối cho trẻ chơi xếp hình, xây nhà, xếp hàng rào…
Mặt nạ từ vỏ quả và lá cây: Dùng vỏ bưởi, vỏ dừa, lá bàng… khoét mắt, trang trí bằng cỏ, hoa, dây leo để làm mặt nạ ngộ nghĩnh cho trẻ đóng vai.
Lọ hoa trang trí từ cát, đá, hoa khô: Tận dụng vỏ lon sữa, lọ thủy tinh cũ, kết hợp với hoa cỏ dại khô, sỏi đá, cát màu để tạo thành bình hoa mini trang trí góc thiên nhiên lớp học.
Vòng quay chữ cái từ bìa cứng và nắp chai: Dùng bìa tái chế vẽ hình tròn, chia ô gắn chữ cái hoặc số, ghim nắp chai làm trục xoay. Trẻ quay vòng để nhận câu hỏi hoặc trò chơi tương ứng.

Những ý tưởng này không chỉ đơn giản, dễ thực hiện mà còn giúp trẻ chủ động tham gia vào quá trình tạo ra sản phẩm. Qua đó, các em được rèn luyện kỹ năng, nuôi dưỡng tâm hồn sáng tạo và hình thành ý thức bảo vệ môi trường ngay từ những điều bình dị nhất.

Ứng dụng trong giáo dục mầm non

Hoạt động làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên không chỉ là một hoạt động thủ công đơn lẻ, mà còn có thể trở thành cầu nối tuyệt vời giữa học tập, trải nghiệm và phát triển toàn diện ở trẻ mầm non. Khi được lồng ghép hợp lý, hoạt động này sẽ trở nên đa chiều và giàu giá trị giáo dục hơn bao giờ hết.

Lồng ghép vào chủ đề học tập hàng tuần

Mỗi chủ đề học tập trong chương trình giáo dục mầm non đều là cơ hội lý tưởng để lồng ghép hoạt động làm đồ chơi thiên nhiên. Ví dụ:

Chủ đề “Thế giới thực vật” → trẻ làm tranh lá cây, mô hình cây cối từ que gỗ và vỏ hạt.
Chủ đề “Gia đình” → trẻ tự làm đồ chơi nhà bếp từ hột hạt, vỏ trái cây khô.
Chủ đề “Động vật” → làm các con vật từ vỏ sò, hạt đậu, rơm…

Việc gắn kết như vậy không chỉ giúp bài học trở nên sinh động hơn, mà còn hỗ trợ trẻ ghi nhớ kiến thức tốt hơn thông qua thao tác thực hành và trải nghiệm thực tế.

Phối hợp với phụ huynh cùng làm tại nhà

Mỗi sản phẩm từ thiên nhiên sẽ trở nên ý nghĩa hơn nếu có sự đồng hành từ gia đình. Giáo viên có thể gửi danh sách nguyên liệu gợi ý về nhà, khuyến khích bố mẹ cùng con thu nhặt, sáng tạo hoặc tái chế những nguyên liệu thiên nhiên sẵn có trong gia đình.

Thông qua hoạt động này, trẻ được gắn bó với người thân, tăng kỹ năng giao tiếp, đồng thời lan tỏa thói quen sống xanh – sống sáng tạo đến từng gia đình.

Chia sẻ hoạt động trong các buổi chuyên đề, hội thi

Hoạt động làm đồ chơi từ vật liệu thiên nhiên có thể trở thành điểm nhấn trong các buổi sinh hoạt chuyên môn, hội thi sáng tạo, ngày hội của trường lớp. Đây là dịp để trẻ thể hiện sản phẩm, rèn sự tự tin và kỹ năng thuyết trình, đồng thời cũng là sân chơi học hỏi giữa giáo viên, phụ huynh và trẻ các lớp.

Những sản phẩm độc đáo từ lá, hạt, vỏ ốc không chỉ là minh chứng cho khả năng sáng tạo không giới hạn của trẻ mà còn thể hiện sự phối hợp nhịp nhàng giữa nhà trường và gia đình trong hành trình giáo dục.

Làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên không chỉ giúp trẻ phát triển kỹ năng sáng tạo mà còn nuôi dưỡng tình yêu với môi trường sống quanh mình. Mỗi chiếc lá, hòn sỏi hay hạt đậu đều có thể trở thành món đồ chơi ý nghĩa khi được bàn tay trẻ biến hóa. Hãy cùng KIDDIHUB lan tỏa hoạt động này đến mọi lớp học mầm non đầy sắc màu và cảm hứng!

Đăng bởi:

Mình là Lê Phương Uyên - Content Marketing có kinh nghiệm trong các lĩnh vực giáo dục, sức khỏe. Mình mong rằng các bài viết của mình sẽ đem lại nhiều thông tin hữu ích cho bạn đọc.