Tìm kiếm bài viết

Tóm tắt toàn cảnh lùm xùm về Dự án Nuôi Em của Hoàng Hoa Trung

1. Dự án Nuôi Em là gì?

Nuôi Em là một dự án thiện nguyện hoạt động theo mô hình gây quỹ cộng đồng, với mục tiêu chính là hỗ trợ bữa ăn bán trú (bữa trưa) cho học sinh vùng cao, chủ yếu tại các tỉnh miền núi phía Bắc và một số khu vực khó khăn ở miền Trung, Tây Nguyên.

Thực tế ở nhiều điểm trường vùng núi, trẻ em phải đi bộ đường xa, sáng đến lớp nhưng không có bữa trưa, hoặc nếu có thì rất sơ sài, chủ yếu là cơm trắng, muối vừng, rau rừng. Việc thiếu bữa trưa khiến nhiều em bỏ học giữa chừng, đi học không đều, hoặc trưa phải về nhà, chiều ngại quay lại lớp. Nuôi Em ra đời để giải quyết đúng “nút thắt” đó: giúp các em có một bữa ăn tương đối đầy đủ tại trường, từ đó khuyến khích duy trì việc đến lớp.

1.1. Bản chất hoạt động của Nuôi Em

Về bản chất, Nuôi Em không phải là một quỹ từ thiện lớn kiểu nhà nước, mà là một dự án thiện nguyện do nhóm cá nhân/nhóm tình nguyện khởi xướng và điều phối.

Dự án đóng vai trò trung gian:

- Một bên là các nhà hảo tâm – những người ở thành phố, ở trong và ngoài nước, muốn hỗ trợ trẻ em vùng cao nhưng không có điều kiện trực tiếp đến nơi.

- Một bên là các điểm trường vùng cao – nơi có nhu cầu thật về bữa ăn bán trú, nhưng thiếu nguồn lực để tự tổ chức.

Nuôi Em đứng giữa, kết nối cả hai phía: nhận tiền đóng góp từ nhà hảo tâm, làm việc với trường và chính quyền địa phương để tổ chức nấu ăn, sau đó cập nhật hình ảnh, thông tin lại cho người đóng góp.

Mục tiêu được tuyên bố xuyên suốt của dự án là: “Giữ chân trẻ em vùng cao ở lại trường bằng bữa cơm trưa đủ chất hơn”, góp phần giảm tỷ lệ bỏ học, tạo điều kiện để các em được học hành ổn định hơn, thay vì phải bỏ học đi rừng, phụ gia đình quá sớm.

1.2. Hình thức “anh/chị nuôi” – một người nuôi một em của Dự án Nuôi em

Điểm đặc trưng và cũng là lý do cái tên “Nuôi Em” dễ lan truyền, là mô hình “anh/chị nuôi – em nuôi”:

- Mỗi nhà hảo tâm khi tham gia sẽ được gọi là “anh nuôi” hoặc “chị nuôi”.

- Mỗi em nhỏ hưởng lợi từ dự án sẽ gắn với một “mã em nuôi” cụ thể – thường là ký hiệu bao gồm tỉnh/điểm trường + số thứ tự. Trong điều kiện lý tưởng, một mã em nuôi gắn với một anh/chị nuôi trong một năm học.

Cách làm này tạo cảm giác gắn kết cá nhân. Thay vì “quyên góp vào một quỹ chung”, nhà hảo tâm có cảm giác “mình đang trực tiếp nuôi một em bé cụ thể”, có tên, có mặt, có hình ảnh. Dự án thường nhấn mạnh trải nghiệm: “Anh/chị nuôi sẽ nhận được thông tin, hình ảnh về em, về lớp, về bữa ăn…” để người đóng góp cảm thấy rõ ràng hơn về việc mình đang giúp ai.

*Thông tin về Dự án Nuôi em được công bố trên website của dự án*

Về mặt tài chính, người tham gia thường đóng số tiền tương đương 9 tháng ăn trưa của một năm học (vì trừ kỳ nghỉ hè, lễ, Tết…). Mức đóng góp được công bố trong nhiều năm ở khoảng 150.000đ/tháng/em (có giai đoạn, tùy khu vực). Tổng cộng khoảng từ hơn 1,3–1,9 triệu đồng/em/năm, tùy từng giai đoạn và từng địa phương (như trường hợp Nuôi Em Nghệ An sau này).

Số tiền đó được dự án mô tả là sẽ được dùng để:

- Mua gạo, thực phẩm (thịt, cá, trứng, rau…)

- Trang trải chi phí gas, củi, vận chuyển hàng hóa lên núi.

- Tùy nơi, gia đình và địa phương cũng góp thêm một phần, để bữa ăn trưa của các em không quá đơn điệu.

1.3. Đối tượng được Dự án Nuôi em hỗ trợ

Nuôi Em tập trung vào trẻ em ở khu vực đặc biệt khó khăn, cụ thể:

- Độ tuổi: Trẻ mầm non (khoảng 3–5 tuổi). Học sinh cấp 1, cấp 2, thậm chí một số nơi có cả cấp 3 nếu trường bán trú ở vùng cao chưa được hỗ trợ đầy đủ bữa ăn.

- Địa lý: Chủ yếu là các tỉnh vùng núi phía Bắc: Điện Biên, Lai Châu, Sơn La, Yên Bái, Hà Giang, Cao Bằng, Lào Cai… Sau đó mở rộng thêm một số nơi ở miền Trung, Tây Nguyên – những khu vực vùng sâu vùng xa, giao thông khó khăn, đời sống người dân còn nghèo.

- Tiêu chí lựa chọn: Những điểm trường chưa được Nhà nước hỗ trợ tiền ăn bán trú, hoặc đã hỗ trợ nhưng mức hỗ trợ còn thấp, không đủ để đảm bảo bữa ăn tươm tất. Những nơi có nguy cơ cao về việc trẻ bỏ học, do đường xa, nhà nghèo, không có điều kiện ăn trưa tại trường

Dự án nuôi em tập trung vào trẻ em ở khu vực khó khăn — *Dự án Nuôi Em tập trung vào trẻ em ở khu vực đặc biệt khó khăn*

Ý tưởng cốt lõi: “Nếu bữa trưa được lo ổn hơn, các em bớt đói, bớt mệt, có sức để học buổi chiều, và phụ huynh cũng yên tâm cho con đến trường hơn, thay vì giữ con ở nhà để trông em, làm nương.”

1.4. Quá trình hình thành & phát triển về quy mô của Dự án Nuôi em từ năm 2014 – 2023

Theo thông tin được chính dự án và báo chí mô tả lại, quá trình phát triển của Nuôi Em có thể tóm lược như sau:

- Giai đoạn khởi đầu, khoảng năm 2014: Nuôi Em bắt đầu tại một số điểm trường ở Điện Biên. Quy mô lúc đó rất nhỏ, chỉ khoảng gần 40 em được hỗ trợ bữa trưa. Đây là giai đoạn thử nghiệm mô hình, chủ yếu do nhóm tình nguyện tự đứng ra kêu gọi từ bạn bè, người quen.

- Giai đoạn 2015 – 2017: Số lượng điểm trường và em bé được hỗ trợ tăng dần, nhưng vẫn ở mức vài chục đến vài trăm em, chưa được truyền thông rộng rãi. Hoạt động chủ yếu dựa vào tinh thần tình nguyện, chưa có hệ thống quy mô lớn.

- Năm 2018 – bước ngoặt “một người nuôi một em”: Dự án chính thức truyền thông rõ mô hình “một người nuôi một em nhỏ”. Từ chỗ chỉ vài chục em, số em được nuôi trong năm 2018 đã tăng lên hơn 5.436 em – một bước nhảy rất lớn so với giai đoạn đầu. Mô hình mã “em nuôi” dần hoàn thiện, mỗi em gắn với một mã, mỗi anh/chị nuôi gắn với một hoặc vài mã, tùy khả năng đóng góp.

*Mô hình dự án Nuôi em với mỗi em nhỏ gắn với 1 mã anh/chị nuôi*

- Giai đoạn 2019 - 2023, mở rộng nhanh về phạm vi địa lý và số lượt “em nuôi”:

Khi truyền thông online phát triển, nhiều KOL, người nổi tiếng, cộng đồng mạng biết đến Nuôi Em hơn. Một số chiến dịch, sự kiện, bài báo, MV âm nhạc… giúp dự án lan tỏa mạnh. Tính đến khoảng năm 2023, Nuôi Em đã kết nối tổng cộng khoảng 95.000 lượt “em nuôi” và hoạt động trải rộng trên nhiều tỉnh thành vùng cao, với hàng trăm điểm trường khác nhau.

MV ca nhạc của Đen Vâu về dự án nuôi em — *MV âm nhạc “Nấu ăn cho em” của Đen Vâu về Dự án Nuôi Em*

1.5. Ý nghĩa tích cực của Dự án Nuôi em

Nếu nhìn thuần túy ở mục tiêu ban đầu (chưa bàn đến các lùm xùm sau này), mô hình Nuôi Em có một số điểm tương đối dễ hiểu và dễ tạo thiện cảm vì:

- Giải bài toán rất cụ thể: Không làm điều gì quá “xa vời”, mà tập trung vào bữa ăn trưa – một nhu cầu rất cơ bản nhưng lại thiếu hụt ở vùng cao.

- Tạo được cảm giác gắn kết 1:1: Người ủng hộ không chỉ “chuyển tiền cho một hộp đen”, mà được giới thiệu về “em nuôi” cụ thể, về lớp, về trường, có ảnh chụp, câu chuyện… Điều này đánh mạnh vào cảm xúc và niềm tin.

- Dễ nhân rộng theo mô hình cộng đồng: Mỗi người chỉ cần bỏ ra vài trăm nghìn đến vài triệu mỗi năm, nhưng tổng hợp lại thành hàng chục tỷ đồng, đủ để nuôi cơm cho rất nhiều em nhỏ.

- Phù hợp với các chiến dịch truyền thông hiện đại: Khái niệm “nuôi em” rất dễ kể chuyện, dễ viết bài, dễ làm video, dễ gắn với âm nhạc, KOL… nên dự án bùng phát khá nhanh.

Chính vì những yếu tố này mà trong nhiều năm, Nuôi Em từng được xem là một trong những mô hình thiện nguyện tiêu biểu về việc kết nối nguồn lực nhỏ lẻ để tạo thành tác động lớn – cho đến khi các nghi vấn về minh bạch xuất hiện và bùng nổ thành scandal sau này.

giải thưởng cho dự án nuôi em — *Dự án Nuôi Em nhận được rất nhiều giải thưởng*

2. Ai là người sáng lập, đứng đầu “Hệ sinh thái Nuôi Em”?

2.1. Người sáng lập – Hoàng Hoa Trung

Hoàng Hoa Trung (sinh năm 1990) được báo chí, fanpage chính thức và chính các dự án mô tả là người sáng lập (founder) và điều hành trực tiếp hệ sinh thái Nuôi Em. Trên fanpage Nuôi Em, phần giới thiệu ghi rõ: “Hệ sinh thái Nuôi Em toàn bộ được Founder và Điều hành trực tiếp bởi Hoàng Hoa Trung – Forbes 30 Under 30 Việt Nam, Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu 2019.”

*Hoàng Hoa Trung - người sáng lập Dự án Nuôi Em*

Trước khi Nuôi Em được biết đến rộng rãi, Trung đã tham gia và gắn bó với các nhóm thiện nguyện hoạt động ở miền núi:

- Nhóm “Tình nguyện Niềm Tin” – một trong những nhóm sinh viên thiện nguyện khá nổi tiếng.

- Các chương trình thuộc khung “Ánh sáng Núi rừng – Mỗi năm một ngôi trường cho trẻ vùng cao”, tập trung vào xây trường, bếp ăn, cơ sở vật chất cho điểm trường vùng sâu

Từ nền tảng đó, khoảng năm 2014, Hoàng Hoa Trung bắt đầu khởi xướng Nuôi Em như một nhánh tập trung vào bữa ăn trưa cho học sinh vùng cao. Ban đầu mô hình khá đơn giản – chủ yếu là kêu gọi bạn bè, cộng đồng mạng quen biết đóng góp – nhưng dần dần được hệ thống hóa thành một dự án gây quỹ cộng đồng quy mô lớn với:

- Quy trình đăng ký “anh/chị nuôi – em nuôi”.

- Danh sách điểm trường, số lượng học sinh, mức tiền cần huy động hằng năm.

- Các kênh truyền thông (website, fanpage, báo chí, MV ca nhạc, KOL…) để kêu gọi cộng đồng.

Trong nhiều bài phỏng vấn, Trung thường tự mô tả mình thuộc “trường phái hành động”, coi trọng việc đi, làm và giải quyết vấn đề cụ thể hơn là tranh luận lý thuyết. Anh nhiều lần nhấn mạnh rằng:

- “Làm từ thiện không nhất thiết phải giàu trước, quan trọng là dám bắt đầu và dám dấn thân lâu dài.”

- Điều anh theo đuổi là đồng hành liên tục với cộng đồng vùng cao: từ bữa ăn, cái trường, cây cầu cho đến sách vở, phòng tin học… chứ không chỉ “trao quà một lần rồi thôi”.

*Hoàng Hoa Trung với những chia sẻ trước khi dính lùm xùm về Dự án Nuôi em*

Nhờ các hoạt động này, Hoàng Hoa Trung được:

- Ghi danh Forbes 30 Under 30 Việt Nam năm 2020 trong lĩnh vực hoạt động xã hội.

- Được vinh danh là Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2019.

*Hoàng Hoa Trung được ghi danh Forbes 30 Under 30 Việt Nam năm 2020*

Những danh hiệu, hình ảnh tích cực này là nền tảng giúp thương hiệu cá nhân của Trung trở thành “bảo chứng” cho các dự án: nhiều nhà hảo tâm tin tưởng dựa trên niềm tin vào con người, hơn là dựa trên báo cáo tài chính được kiểm toán – đây cũng là điểm vừa là thuận lợi, vừa là rủi ro khi lùm xùm nổ ra.

2.2. “Hệ sinh thái Nuôi Em”

Khi nói về Nuôi Em hiện nay, báo chí không chỉ nhắc đến một dự án đơn lẻ, mà dùng khái niệm “hệ sinh thái Nuôi Em” – tức là một tập hợp nhiều dự án thiện nguyện xoay quanh cùng một nhóm điều hành, cùng một người sáng lập là Hoàng Hoa Trung.

Trên website hesinhthai.nuoiem.com, “Hệ sinh thái Nuôi Em” được giới thiệu là một hệ thống các dự án nhằm cải thiện cuộc sống toàn diện cho trẻ em bản cao, gồm nhiều mảng: nuôi ăn, xây trường, phòng tin học, tủ sách, cầu, nhà, nước sạch…

hệ sinh thái dự án Nuôi em — *Hệ sinh thái dự án Nuôi em gồm rất nhiều dự án nhỏ khác*

Các mảnh ghép chính thường được nhắc đến gồm:

Nuôi Em – bữa trưa cho học sinh vùng cao

Đây là hạt nhân của hệ sinh thái, kết nối nhà hảo tâm (anh/chị nuôi) với trẻ em vùng cao (em nuôi), huy động tiền để tổ chức bữa ăn trưa/bán trú cho học sinh tại các điểm trường khó khăn. Hoạt động từ khoảng 2014 đến nay, từng được giới thiệu là đã kết nối tới khoảng 90.000–100.000 lượt em ở hơn 20 tỉnh vùng cao.

Sức Mạnh 2000 – “tiền lẻ mỗi ngày xây nghìn trường mới”

Đây là dự án gây quỹ xây trường/cầu/nhà/khu nội trú nhưng vẫn nằm trong “vòng tròn” Nuôi Em. Tên đầy đủ thường thấy: “Sức Mạnh 2000 – Tiền lẻ mỗi ngày, triệu người chung tay, xây nghìn trường mới”. Theo thông tin chính thức: dự án được phát động ngày 27/02/2020, là chương trình gây quỹ thuộc dự án “Ánh sáng núi rừng – Mỗi năm một ngôi trường cho trẻ vùng cao” với mục tiêu: Từ những khoản 2.000đ/ngày/người, tích tiểu thành đại để xóa dần trường tạm, xây trường kiên cố, xây cầu, nhà nội trú, nhà nhân ái cho người dân vùng khó.

Về quy mô tài chính, theo các báo, Sức Mạnh 2000 đã huy động gần 196 tỷ đồng, triển khai hơn 790 dự án, trong đó phần lớn đã hoàn thành (trường, cầu, nhà, công trình hạ tầng). Trên website giới thiệu, Hoàng Hoa Trung được ghi rõ là “Sáng lập dự án Sức Mạnh 2000 và Hệ Sinh Thái Nuôi Em”.

dự án sức mạnh 2000 — *Dự án Sức mạnh 2000 - Tiền lẻ mỗi ngày, triệu người chung tay, xây nghìn trường mới*

Các dự án vệ tinh khác trong hệ sinh thái

- Phòng tin học cho em: Xây dựng các phòng máy tính cho trường vùng cao, giúp học sinh được tiếp cận máy tính, công nghệ thông tin.

- Tủ sách vùng cao: Xây dựng tủ sách, thư viện nhỏ tại điểm trường, bổ sung sách truyện, sách kỹ năng, nhằm cải thiện môi trường đọc.

- Đi ra từ bản: Hỗ trợ các em học sinh dân tộc thiểu số có năng lực, giúp các em tiếp cận cơ hội học tập, làm việc tốt hơn ngoài bản làng (học bổng, kết nối mentor…).

- Nước uống sạch / Nước sạch cho bản: Các hạng mục dẫn nước, lọc nước, bể chứa nước sạch cho trường và bản, giải quyết bài toán nước sinh hoạt, nước uống cho học sinh.

Một số nhánh nhỏ hơn còn được nhắc đến như: Dũng sĩ bạt (tận dụng bạt, banner cũ làm mái che, vật liệu tạm cho điểm trường), các chiến dịch tặng áo ấm, xây nhà hạnh phúc…

Điểm chung của các dự án trong hệ sinh thái:

- Đều hướng tới trẻ em, trường học và cộng đồng vùng cao.

- Đều gắn thương hiệu cá nhân Hoàng Hoa Trung ở vai trò sáng lập/điều hành.

- Điều phối, xúc tiến gây quỹ đa phần thông qua các kênh online, tài khoản ngân hàng, ví điện tử, và truyền thông mạnh trên mạng xã hội.

2.3. Vì sao “hệ sinh thái” khiến câu chuyện minh bạch phức tạp hơn?

Về mặt ý tưởng, việc tạo ra một “hệ sinh thái Nuôi Em” có thể giúp:

- Tối ưu nguồn lực: cùng một đội ngũ, cùng một mạng lưới tình nguyện viên, nhà hảo tâm phục vụ nhiều nhu cầu: nuôi ăn – xây trường – trang bị sách – phòng tin học – nước sạch…

- Kể một “câu chuyện lớn”: không chỉ nuôi bữa trưa, mà cải thiện toàn diện cuộc sống của trẻ bản cao.

Tuy nhiên, khi scandal nổ ra, chính cấu trúc “hệ sinh thái” này lại khiến câu chuyện minh bạch tài chính trở nên khó tách bạch vì mấy lý do:

- Nhiều dự án, nhiều dòng tiền chảy song song: Nhà hảo tâm có thể vừa đóng góp cho Nuôi Em, Sức Mạnh 2000, hoặc các nhánh khác (Phòng tin học, Tủ sách…). Một số khoản quyên góp được thực hiện qua cùng một người/nhóm điều hành, đôi khi chung một kênh truyền thông, dễ gây nhầm lẫn: “Tiền này đang cho bữa ăn? Xây trường? Hay dự án nào khác?”

- Một cá nhân nắm vai trò trung tâm: Phần lớn các dự án trong hệ sinh thái đều gắn với Hoàng Hoa Trung là người sáng lập và điều hành. Điều này giúp xây dựng niềm tin, nhưng cũng dẫn đến rủi ro: quá nhiều quyền lực tập trung vào một cá nhân/nhóm nhỏ, trong khi cơ chế giám sát, kiểm toán độc lập, phân quyền tài chính không được giới thiệu rõ với công chúng.

- Khác biệt về cách dùng tài khoản nhận tiền: Theo các bài báo, dự án Sức Mạnh 2000 sử dụng tài khoản tổ chức (tài khoản 4 chữ số), trong khi Nuôi Em nhiều năm qua vẫn nhận tiền vào tài khoản cá nhân Hoàng Hoa Trung. Chính Hoàng Hoa Trung giải thích: tài khoản cá nhân cho Nuôi Em được dùng từ 2018, dự kiến đến 2026 mới chuyển sang tài khoản 4 số, nhưng câu trả lời này khiến nhiều nhà hảo tâm khó chấp nhận, vì quy mô tiền và số người tham gia đã quá lớn.

- Tổng số tiền trong “hệ sinh thái” rất lớn: Riêng Sức Mạnh 2000 được báo chí ghi nhận đã huy động gần 196 tỷ đồng. Một số bài phân tích rộng hơn ước tính tổng chi từ hệ sinh thái Nuôi Em (bao gồm Nuôi Em, Sức Mạnh 2000 và các dự án vệ tinh) lên tới hàng trăm tỷ đồng trong vài năm gần đây. Khi số tiền lên đến trăm tỷ, dư luận kỳ vọng chuẩn mực quản trị, minh bạch, kiểm toán phải ở mức của một tổ chức chuyên nghiệp – trong khi những gì công chúng thấy vẫn chủ yếu là niềm tin vào cá nhân và các bản báo cáo nội bộ.

Chính vì thế, khi bắt đầu xuất hiện tố cáo liên quan tới Nuôi Em Nghệ An, mã em nuôi trùng, tin nhắn giục đóng tiền, dùng tài khoản cá nhân, thì câu chuyện không chỉ dừng ở một dự án, mà lan ngay sang cả “hệ sinh thái” do Hoàng Hoa Trung điều phối khiến mức độ quan tâm và nghi ngờ của công chúng tăng lên đáng kể.

3. Cách Dự án Nuôi Em vận hành

Dựa trên thông tin từ website Nuoiem.com và các bài báo lớn, mô hình vận hành của Nuôi Em có thể hiểu theo 4 bước chính: (1) Đăng ký – phân mã, (2) Đóng góp tài chính, (3) Tổ chức bữa ăn tại trường, (4) Cập nhật thông tin cho nhà hảo tâm.

Quy trình vận hành dự án nuôi em — *Quy trình vận hành dự án Nuôi em được công bố chính thức trên website*

Quy trình bắt đầu khi một người muốn tham gia đóng góp cho dự án:

- Nhà hảo tâm chọn địa điểm hỗ trợ, có thể là một tỉnh, huyện, điểm trường cụ thể mà họ quan tâm, dự án sẽ gợi ý các điểm trường đang thiếu nguồn lực nhất.

- Dự án tạo “mã em nuôi”: Sau khi đăng ký, nhà hảo tâm sẽ nhận được một mã số đại diện cho một em nhỏ. Mã thường gồm ký hiệu tỉnh/điểm trường + số thứ tự (ví dụ: DB-023). Về mặt ý nghĩa, mã này giúp nhà hảo tâm có cảm giác “mình đang nuôi một em cụ thể”, dù trên thực tế nhiều hoạt động là theo lớp/trường.

- “Anh/chị nuôi” – “em nuôi”: Đây là cách Nuôi Em tạo sự gắn kết cá nhân: người đóng góp trở thành “anh/chị nuôi”, còn học sinh được hỗ trợ gọi là “em nuôi”.

Tất cả những điều này được Nuôi Em mô tả như một mối quan hệ 1 – 1, nhưng chính phần “mã em nuôi” này là tâm điểm của nhiều nghi vấn sau này (mã trùng, mỗi em có nhiều mã...).

4. Các lùm xùm, tố cáo và nghi vấn hiện nay về Dự án Nuôi em

Các lùm xùm xuất phát từ việc dữ liệu không đồng nhất (mã em nuôi, cập nhật), dòng tiền thiếu minh bạch (tài khoản cá nhân, báo cáo không khớp), cộng thêm một nhánh là Nuôi Em Nghệ An bị tố chưa chuyển tiền cho trường và đã bị công an vào cuộc xác minh. Toàn bộ sự việc bị khuếch đại bởi việc cả hệ sinh thái hàng trăm tỷ đồng lại do một nhóm nhỏ điều hành mà không có kiểm toán độc lập.

4.1. Nghi vấn về mã “em nuôi” và thời gian đóng tiền

Nhiều bài báo dẫn lại phản ánh từ các nhà hảo tâm, có thể tóm gọn thành mấy nhóm ý:

Đóng tiền tháng 8, đến tháng 11 lại bị nhắc đóng tiếp

Báo Tuổi Trẻ dẫn trường hợp một tài khoản “Alex” cho biết đã đóng tiền nuôi một em nhỏ từ tháng 8/2025, nhưng đến tháng 11/2025 lại nhận tin nhắn nhắc đóng tiền cho năm học 2025–2026, gây thắc mắc “vì sao chỉ sau 3 tháng đã phải đóng tiếp năm mới”.

Nghi vấn về dự án Nuôi em — *Nghi vấn về Dự án Nuôi em*

Mã “em nuôi” bị cho là có trường hợp trùng/không rõ ràng

Một số nhà hảo tâm chia sẻ trên mạng xã hội (được các báo trích lại) rằng một mã em nuôi được hai người cùng “nuôi”, hoặc một em xuất hiện dưới nhiều mã khác nhau, dẫn tới nghi vấn về cách quản lý danh sách và phân bổ tiền. Điều này đặt ra nhiều nghi vấn xoay quanh việc không rõ ràng trong việc gán mã giữa “anh/chị nuôi” và “em nuôi” khiến họ khó biết chính xác mỗi khoản tiền thiện nguyện đang gắn với em nào, lớp nào. Từ đó, dấy lên nghi vấn về việc quản lý danh sách em nuôi và phân bổ tiền trên thực tế.

Mã nuôi em bị trùng — *Mã “em nuôi” bị cho là có trường hợp trùng/không rõ ràng*

Thông tin cập nhật không nhất quán

Một số nhà hảo tâm cũng phản ánh vấn đề theo dõi và cập nhật thông tin:

- Có người nói không nhận được ảnh/video cập nhật về em mình nuôi.

- Có trường hợp so sánh số liệu mà dự án công bố với thông tin từ trường/địa phương thì thấy “không trùng khớp” (ví dụ số lượng học sinh, số bếp ăn…)

thông tin dự án nuôi em không rõ ràng — *Thông tin dự án Nuôi Em không rõ ràng khiến anh/chị nuôi hoang mang*

4.2. Nghi vấn về minh bạch tài chính & dùng tài khoản cá nhân

Nhóm nghi vấn thứ hai liên quan trực tiếp đến cách nhận – quản lý – báo cáo tiền của dự án.

- Tiền ủng hộ chuyển vào tài khoản cá nhân của Hoàng Hoa Trung chứ không phải tài khoản của một tổ chức có tư cách pháp nhân độc lập. Đây là điểm nhiều nhà hảo tâm và luật sư cho rằng rủi ro, khó kiểm toán độc lập

- Một số nhà hảo tâm yêu cầu bảng đối soát thu chi, chứng từ, xác nhận của trường nhưng phản ánh rằng báo cáo cung cấp không khớp với sao kê, hoặc không đầy đủ, hoặc chậm trễ.

- Có ý kiến cho rằng cách nhắn tin “giục đóng tiền”, “nhắc liên tục” giống phong cách “chốt sale, đòi nợ” hơn là một dự án thiện nguyện, dễ làm mất thiện cảm và đặt câu hỏi về nhu cầu dòng tiền.

*Tin nhắn “giục đóng tiền” của Fanpage Nuôi Em*

4.3. Vụ việc “Nuôi Em Nghệ An” - tâm điểm điều tra

Trong các nhánh hoạt động, Nuôi Em Nghệ An được nhắc đến nhiều vì tập trung nhiều phản ánh và đã có cơ quan chức năng vào cuộc.

Dự án “Nuôi Em Nghệ An” được triển khai từ năm 2019, mục tiêu hỗ trợ bữa ăn bán trú cho học sinh vùng cao Nghệ An. Nhiều nhà hảo tâm phản ánh trường chưa nhận đủ hoặc chưa nhận kinh phí cho năm học 2025–2026, dù họ đã chuyển tiền. Một số trường/điểm trường xác nhận với báo chí rằng năm học mới chưa thấy tiền về.

Người phụ trách dự án Nuôi Em Nghệ An - bà Đỗ Thị Nga bị tố “khó liên lạc”, “không giải trình rõ ràng”, “đối soát thu–chi không khớp”. Luật sư được phỏng vấn nói rằng nếu thông tin này đúng, có thể có dấu hiệu vi phạm nghĩa vụ giải trình, minh bạch nguồn tài trợ. Công an Nghệ An đã tiếp nhận đơn tố cáo/đơn phản ánh, Phòng Cảnh sát hình sự đang xác minh dấu hiệu thiếu minh bạch tài chính của dự án Nuôi Em Nghệ An.

4.4. Phản ánh về “hệ sinh thái” và khả năng chồng chéo quỹ

Ngoài từng vụ việc cụ thể, một số bài báo và ý kiến phân tích còn đặt vấn đề ở tầm hệ thống rằng: Cùng một người, tức ông Hoàng Hoa Trung điều phối nhiều dự án, chiến dịch gây quỹ khác nhau như: Nuôi Em, Sức Mạnh 2000, Ánh sáng Núi rừng… đều diễn ra song song, người đóng góp khó phân biệt rõ mỗi khoản tiền đang đi cho dự án nào, tièn đang được sử dụng cho mục đích gì?

Với nhiều khoản tiền như vậy, việc tổng hợp, quyết toán trung thực – minh bạch cần một hệ thống kế toán/chứng từ rất chuyên nghiệp, lý tưởng nhất là kiểm toán độc lập, nếu không sẽ dễ rối, dễ sai và dễ bị nghi ngờ.

5. Phản hồi từ dự án Nuôi Em, Hoàng Hoa Trung và bên liên quan

5.1. Thông báo chính thức từ fanpage/đơn vị điều phối Nuôi Em

Theo Tuổi Trẻ và Zing, đại diện dự án Nuôi Em xác nhận đã nhận được các phản ánh liên quan đến 13 nhóm nội dung, trong đó có chuyện: đóng tiền tháng 8 nhưng tháng 11 lại bị nhắc, mã trùng, cập nhật chưa đầy đủ…

Họ cho biết đang rà soát dữ liệu, làm việc với các đội nhóm địa phương và trường học để đối chiếu. Một số lỗi được thừa nhận là “lỗi vận hành, sai sót trong quá trình xử lý số lượng lớn dữ liệu và tin nhắn”, chứ không phải chủ đích chiếm đoạt

Trên fanpage Nuôi Em, người điều hành nhấn mạnh rằng:

- Sẽ trả lời chi tiết từng nhóm vấn đề sau khi tổng hợp.

- Kêu gọi nhà hảo tâm nếu có nghi vấn thì liên hệ thẳng với dự án hoặc trường địa phương để đối soát.

fanpage nuôi em lên tiếng giữa lùm xùm — *Fanpage chính thức của Dự án Nuôi Em lên tiếng giữa lùm xùm*

5.2. Động thái “đóng băng tài khoản” của Hoàng Hoa Trung

Tối 7/12, Hoàng Hoa Trung thông báo tạm đóng băng tài khoản ngân hàng của dự án để “ngắt dòng tiền thu–chi và thống kê lại toàn bộ thu chi qua các năm”. Theo một số bài báo, động thái này khiến một bộ phận dư luận càng bức xúc, vì họ cho rằng điều cần nhất là công khai chi tiết – kiểm toán độc lập, chứ không chỉ đóng băng tài khoản.

Trung nhiều lần dùng từ kiểu “rất tiếc, xin nhận trách nhiệm” trong chia sẻ với báo chí, nhưng đến thời điểm hiện tại (08/12/2025), chưa có bản báo cáo tài chính chi tiết, được kiểm toán độc lập, công bố rộng rãi cho toàn bộ giai đoạn hoạt động.

*Động thái “đóng băng tài khoản” của Hoàng Hoa Trung*

5.3. Phía Nuôi Em Nghệ An và khuyến nghị “minh bạch”

Bà Đỗ Thị Nga (Nuôi Em Nghệ An) có đăng tải một số bài giải thích, cho rằng do khó khăn trong khâu triển khai, chậm trễ chuyển tiền cho trường, đang dần xử lý. Tuy nhiên, nhiều nhà hảo tâm vẫn không đồng ý và gửi đơn ra cơ quan chức năng

Các bài xã luận kêu gọi minh bạch tối đa: công bố rõ ràng số tiền đã nhận, đã chi, còn tồn; danh sách trường, học sinh; xác nhận từ trường và chính quyền… để bảo vệ cả nhà hảo tâm lẫn các mô hình thiện nguyện nghiêm túc khác.

5.4. Người nổi tiếng liên quan – trường hợp Đen Vâu

Rapper Đen Vâu từng ủng hộ 400 triệu đồng cho Nuôi Em (nhiều người biết qua MV “Nấu ăn cho em”). Trước làn sóng nghi ngờ, đại diện của Đen khẳng định:

Đen không phải người sáng lập, không tham gia quản lý hay quyết định sử dụng ngân sách, chỉ là nhà hảo tâm như mọi người khác, đóng góp vì tin vào mục đích dự án. Phía Đen kêu gọi mọi người bình tĩnh, tôn trọng sự thật, chờ kết luận từ việc rà soát và (nếu có) từ cơ quan chức năng, đồng thời cũng yêu cầu phía Nuôi Em minh bạch rõ ràng.

*Đen Vâu lên tiếng về lùm xùm của Dự án Nuôi Em*

Tóm tắt khách quan cho người không biết gì về Nuôi Em

Nếu nói thật ngắn gọn, khách quan, thì hiện bức tranh đang như sau:

Nuôi Em là một dự án thiện nguyện đã tồn tại hơn 10 năm, bắt đầu nhỏ rồi mở rộng khá mạnh, hỗ trợ bữa trưa cho hàng chục nghìn lượt học sinh vùng cao. Có thật các em, có thật các trường, nhiều năm qua cũng đã có những kết quả tích cực được ghi nhận
Người gắn liền với dự án là Hoàng Hoa Trung, cùng một “hệ sinh thái” các dự án khác như Sức Mạnh 2000, Ánh sáng Núi rừng…, gây quỹ từ cộng đồng.
Từ đầu tháng 12/2025, hàng loạt nhà hảo tâm lên tiếng về các vấn đề:
Mã “em nuôi” có dấu hiệu trùng, thiếu nhất quán.
Tin nhắn “giục đóng tiền” bất thường (đóng tháng 8, đến tháng 11 lại bị nhắc đóng cho năm mới).
Báo cáo thu–chi, đối soát với trường/địa phương bị cho là không khớp hoặc chậm trễ.
Tiền quyên góp chủ yếu chuyển vào tài khoản cá nhân (Hoàng Hoa Trung, hoặc cá nhân phụ trách địa phương như ở Nghệ An), khiến nhiều người lo lắng về rủi ro thất thoát/khó kiểm toán.

Vụ “Nuôi Em Nghệ An” là điểm nóng nhất, khi:

Một số trường nói chưa nhận được tiền năm học mới.
Người phụ trách địa phương bị tố chậm giải trình, khó liên lạc.
Công an tỉnh Nghệ An đã tiếp nhận đơn và tiến hành xác minh dấu hiệu thiếu minh bạch tài chính.

Phản hồi từ phía Nuôi Em và Hoàng Hoa Trung:

Thừa nhận có sai sót vận hành, hứa sẽ giải trình, rà soát dữ liệu và minh bạch hơn.
Tạm thời đóng băng tài khoản để “thống kê lại toàn bộ thu–chi”.
Tuy nhiên, tính đến ngày 08/12/2025, chưa có báo cáo tài chính được kiểm toán độc lập, công khai đầy đủ, và cũng chưa có kết luận cuối cùng từ cơ quan chức năng về việc có hay không hành vi chiếm đoạt/tội phạm

Góc nhìn trung lập:

Có đủ dữ liệu để nói rằng: dự án đã tạo ra tác động tích cực, nhưng đồng thời cách tổ chức – quản trị tài chính và minh bạch có vấn đề nghiêm trọng, ít nhất là ở mức độ quản lý yếu kém và sai sót lớn, dẫn đến mất niềm tin.
Việc dự án (và các nhánh như Nuôi Em Nghệ An) có vi phạm pháp luật hình sự hay không thì hiện vẫn đang trong quá trình xác minh, điều tra; chưa thể kết luận chắc chắn.
Người ngoài (không dính lợi ích) nếu muốn đánh giá công bằng thì nên:
- Đọc kỹ các bài báo từ nhiều chiều.
- Phân biệt giữa “thiện chí ban đầu + tác động thực tế” với “cách quản trị tài chính và trách nhiệm pháp lý”.
- Chờ thêm: báo cáo chi tiết, kiểm toán độc lập (nếu có) và kết luận từ cơ quan chức năng.

Tổng quan timeline ồn ào xung quanh Dự án Nuôi em

1. Giai đoạn hình thành & mở rộng (2014 – 2023)

2014 – 2017: Manh nha & giai đoạn rất nhỏ

2014: Nuôi Em được gây quỹ từ năm 2014 bởi Hoàng Hoa Trung và nhóm thiện nguyện Ánh sáng Núi rừng. Mục tiêu: hỗ trợ cơm trưa cho học sinh vùng cao để các em có động lực đến trường.
2014 – 2017: Theo phần giới thiệu mà báo chí trích lại từ kênh chính thức của dự án, những năm đầu chỉ nuôi được khoảng 55 - 88 bé mỗi năm, quy mô còn rất nhỏ, chạy thử mô hình.

2018: Bước ngoặt mô hình “1 người – 1 em”

Nuôi Em chuyển sang mô hình “một người nuôi một em” với mức khoảng 150.000đ/tháng/em. Website Nuoiem.com mô tả 2018 là bước “CHUYỂN MÌNH lớn”: hơn 5.436 em nhỏ đã có người nhận nuôi cơm trưa; con số tích lũy dần đến năm 2023 được giới thiệu là hơn 95.000 “hạnh phúc” (lượt em được kết nối với anh/chị nuôi).

2019: Mở nhánh “Nuôi Em Nghệ An”

Bắt đầu dự án “Nuôi Em Nghệ An”: kết nối nhà hảo tâm với học sinh mầm non và tiểu học ở các huyện miền núi phía tây Nghệ An, mỗi học sinh có một mã số em nuôi riêng, tiền ăn bán trú chuyển qua dự án rồi về trường.

2020: Hình thành “hệ sinh thái Nuôi Em”

27/02/2020, Dự án “Sức Mạnh 2000 – Tiền lẻ mỗi ngày, triệu người chung tay, xây nghìn trường mới” được phát động; đây là chương trình gây quỹ thuộc dự án “Ánh sáng Núi rừng – Mỗi năm một ngôi trường cho trẻ vùng cao” (ra đời từ 2009). Nhiều báo sau này gọi chung là “hệ sinh thái Nuôi Em” do Hoàng Hoa Trung điều phối.

2021 – đầu 2023: Mở rộng địa bàn, tăng số lượng học sinh

- Đến đầu 2023, một số báo ghi nhận, hơn 40.000 em bé đã được nhận nuôi thông qua Nuôi Em. Mức hỗ trợ vẫn quanh 150.000đ/tháng, bữa cơm 8.500đ với thịt, trứng, rau luân phiên. Dự án lúc này được báo chí mô tả khá tích cực, như một “siêu dự án thiện nguyện” giúp mang cơm no cho 95.000 trẻ vùng cao (con số theo Cafef cuối 2023)

- 29/05/2023: MV “Nấu ăn cho em” của Đen Vâu ra mắt, trong đó nhắc đến Nuôi Em; báo chí đưa tin Đen ủng hộ khoảng 400 triệu đồng cho dự án. Dự án được biết tới rộng rãi với công chúng trẻ.

Cuối 2023: Dự án đạt độ phủ lớn, Nuôi Em được mô tả đã giúp 95.000 học sinh được đến trường, với hệ thống hơn 10 dự án trong “hệ sinh thái Nuôi Em” (Nuôi Em, Sức Mạnh 2000, tủ sách, phòng tin học…).

2. Giai đoạn 2024 – giữa 2025: Mở rộng mạnh & được truyền thông tích cực

- 2024, Nuôi Em đã hoạt động ở 15 - 21 tỉnh vùng cao (Điện Biên, Cao Bằng, Đắk Lắk, Kon Tum, Gia Lai…)

- 01/10/2025, dự án Nuôi em tiếp cận 21 tỉnh/thành, hơn 93.000 trẻ tìm được người nhận nuôi. Thời điểm này, hình ảnh Nuôi Em trên truyền thông vẫn rất tích cực: lan tỏa, truyền cảm hứng, đi cùng các dự án xây trường, tủ sách, phòng tin học…

3. Mầm mống lùm xùm (đầu 2025 – trước 9/2025)

Một số chi tiết “mầm mống” sau này bị nhắc lại trong scandal, nhưng không có mốc ngày rất rõ:

- Tháng 01/2025, báo VOV dẫn trường hợp một nhà tài trợ cho biết: em được nhận nuôi rút khỏi danh sách từ tháng 1/2025, nhưng đến tháng 12/2025 dự án mới báo lại cho nhà tài trợ xây một bếp ăn, gây hoài nghi về việc cập nhật thông tin và sử dụng số tiền.

- 2019 – 2024 (đặc biệt là Nuôi Em Nghệ An): Dù chưa có lùm xùm công khai, một số trường trong bài báo tháng 12/2025 nói rằng có những năm kinh phí về chậm, hoặc không đúng như kỳ vọng, nhưng họ vẫn cố xoay xở để duy trì bữa ăn vì tin tưởng dự án.

4. Từ 9/2025: Nghi vấn bắt đầu lan trên mạng

Từ tháng 9/2025 trên nhiều diễn đàn mạng xã hội bắt đầu xuất hiện các bài viết nghi ngờ Nuôi Em thiếu minh bạch trong việc sử dụng nguồn tài trợ, đặc biệt là Nuôi Em Nghệ An (tố không chuyển kịp tiền cho trường, đã đóng tiền năm này, sao lại tiếp tục bị nhắc đóng tiền cho cùng năm học?, mã em nuôi bị trùng / nhiều người cùng nuôi một em / một em đổi mã nhiều lần.

5. Cao trào lùm xùm: Tháng 10–11/2025

23/10/2025, dự án “Nuôi Em Nghệ An” đã đăng tải một số nội dung phúc đáp thắc mắc của nhà hảo tâm từ ngày 23/10 trên fanpage. Nội dung nhấn mạnh khó khăn vận hành, giải thích một số khoản chậm chuyển tiền. Tuy nhiên, nhiều nhà hảo tâm vẫn không hài lòng, tiếp tục gửi kiến nghị, đơn phản ánh đến cơ quan chức năng.

8/2025 – 11/2025: có thông tin tố đã đóng tiền nuôi em từ tháng 8/2025, nhưng đến tháng 11/2025 lại tiếp tục nhận được tin nhắn nhắc đóng tiền cho năm học 2025–2026, khiến họ đặt câu hỏi: “Vì sao mới 3 tháng đã phải đóng tiếp tiền cả năm?”

6. Đỉnh điểm scandal: Timeline chi tiết đầu 12/2025

Đến 22h ngày 7/12, dự án Nuôi Em phản hồi rằng trước thời điểm 6/12 chưa từng ghi nhận trường hợp hai người nuôi chung một em”; sau 6/12, họ buộc phải ghi nhận vì quá nhiều phản ánh.

Ngày 07/12/2025: Lùm xùm bùng nổ & Hoàng Hoa Trung tuyên bố “đóng băng tài khoản”

Chiều 07/12/2025, báo chí bắt đầu “ào ạt” lên tin. Báo Tuổi Trẻ đăng bài “Dự án Nuôi em, từng được Đen Vâu góp 400 triệu đồng, bị nghi ngờ về minh bạch tài chính” – tổng hợp các phản ánh: trùng mã em nuôi; tin nhắn giục đóng tiền dù đã đóng; thắc mắc về việc dùng tài khoản cá nhân Hoàng Hoa Trung để nhận tiền đóng góp. Các báo khác đồng loạt khơi lại lịch sử dự án, quy mô, hệ sinh thái, số tiền đã kêu gọi… và đặt câu hỏi về minh bạch tài chính.

Tối 07/12/2025, Hoàng Hoa Trung thông báo tạm dừng dự án & đóng băng tài khoản ngân hàng để ngắt dòng tiền thu chi, tập trung rà soát, làm minh bạch thu chi 11 năm qua và liên tục nói rất tiếc, xin nhận trách nhiệm và nhấn mạnh sẽ giải trình, kiểm kê toàn bộ dòng tiền. Đỉnh điểm, ông Trung chi sẻ sẽ mời bên thứ ba độc lập kiểm toán vì chính bản thân cũng “không chắc mình đã làm đúng 100%”

Ngày 08/12/2025, Công an Nghệ An vào cuộc xác minh dự án Nuôi em, đồng thời Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nghệ An được đề nghị giám sát điều tra

Cùng ngày 08/12/2025, nhiều báo (2Sao, Người Quan Sát, v.v.) đăng bài phân tích: “Bất ngờ với ‘Hệ sinh thái Nuôi Em’ do ông Hoàng Hoa Trung điều phối” – nhắc lại hàng loạt dự án trong hệ sinh thái (Sức Mạnh 2000, phòng tin học, tủ sách vùng cao…) và con số gần 196 tỷ đồng đã được kêu gọi bởi Sức Mạnh 2000. Điều này khiến dư luận đặt câu hỏi: với số tiền lớn như vậy, mô hình kiểm soát – minh bạch tài chính có tương xứng không, nhất là khi tài khoản nhận tiền là tài khoản cá nhân.

Đăng bởi:

Mình là Thu Hương - Content Marketing chuyên nghiệp có 3 năm kinh nghiệm và kiến thức sâu rộng trong các lĩnh vực giáo dục, sức khỏe, và nhiều lĩnh vực khác. Mong rằng các bài viết của mình sẽ đem lại nhiều thông tin hữu ích cho bạn đọc.