Tìm kiếm bài viết

Phương pháp dạy học STEM môn văn mới nhất hiện nay

Dạy học STEM trong môn Ngữ Văn là cách tiếp cận mới, giúp học sinh không chỉ cảm thụ văn học mà còn phát triển tư duy sáng tạo, giải quyết vấn đề và vận dụng kiến thức liên môn. Phương pháp này khơi dậy hứng thú học tập, kết nối văn học với đời sống và công nghệ, từ đó hình thành năng lực toàn diện cho học sinh trong thời đại số.Sau đây hãy cùng KIDDIHUB tìm hiểu nhé!

Ngữ Văn – Một môn học truyền thống, liệu có phù hợp với STEM?

Ngữ Văn vốn được xem là môn học mang đậm tính nghệ thuật, thiên về cảm xúc, ngôn từ và giá trị nhân văn. Trong khi đó, giáo dục STEM lại tập trung vào tư duy khoa học, logic và kỹ thuật. Tuy nhiên, chính sự khác biệt này lại mở ra cơ hội để đổi mới cách dạy và học Ngữ Văn theo hướng sáng tạo và thực tiễn. Tích hợp daỵ học STEM trong môn Ngữ Văn không chỉ giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách đa chiều, mà còn phát triển tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề và khả năng làm việc nhóm. Dạy học Ngữ Văn theo định hướng STEM giúp biến những bài học tưởng chừng “khô khan” thành những trải nghiệm sống động, hấp dẫn, từ đó khơi dậy hứng thú học tập và khả năng sáng tạo của học sinh.

Cách vận dụng STEM để dạy học trong môn Ngữ văn

Khai thác phương pháp dạy học STEM môn Ngữ văn

Việc tích hợp dạy học STEM vào môn Ngữ văn không chỉ mang đến sự mới mẻ cho cách dạy, mà còn kích thích sự sáng tạo, ham học hỏi của học sinh.

Đưa hơi thở STEM vào môn học Ngữ văn

STEM là một mô hình giáo dục tích hợp các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học nhằm giải quyết các vấn đề thực tiễn thông qua hoạt động trải nghiệm, làm việc nhóm và nghiên cứu sáng tạo. Thông thường, STEM được ứng dụng rộng rãi trong các môn khoa học tự nhiên, tuy nhiên, Áp dụng việc dạy học STEM trong môn Ngữ văn cũng có thể mang lại nhiều giá trị bất ngờ. Ngữ văn là môn học nuôi dưỡng tâm hồn, giúp học sinh cảm nhận được vẻ đẹp cuộc sống, con người và nghệ thuật. Việc kết hợp STEM vào môn học này không chỉ đổi mới phương pháp tiếp cận mà còn mở rộng khả năng tư duy, khuyến ro

**Cách vận dụng STEM để dạy học trong môn Ngữ văn**

Khơi dậy khả năng khám phá trong tiết học STEM Ngữ văn

Cấu trúc một bài học theo mô hình STEM thường trải qua 5 bước. Tiêu biểu là cách giảng dạy bài tùy bút “Người lái đò Sông Đà” của Nguyễn Tuân được áp dụng tại trường THPT Hồng Lĩnh do cô Nguyễn Thị Quỳnh Giang triển khai – một tiết học được đánh giá cao bởi tính sáng tạo và hiệu quả thực tiễn.

Bước 1: Nêu vấn đề cần giải quyết – Tại lớp học, giáo viên cùng học sinh chọn ra vấn đề gắn với bài học để tiến hành thiết kế sản phẩm STEM. Bài “Người lái đò Sông Đà” chứa đựng nhiều hình ảnh đậm chất điện ảnh, địa lý, võ thuật,… rất phù hợp để học sinh vận dụng đa lĩnh vực, đồng thời giúp các em hóa thân thành “đồng sáng tạo” cùng nhà văn. Mỗi nhóm học sinh sẽ được phân công thiết kế một mô hình dựa trên nội dung của bài học.
Bước 2: Tìm hiểu kiến thức và đề xuất ý tưởng thiết kế – Các em nghiên cứu nội dung văn bản, lựa chọn kiến thức cần thiết để phục vụ việc chế tạo sản phẩm. Sau đó, từng nhóm đưa ra phương án thiết kế mô hình phù hợp với nhiệm vụ như: tái hiện khung cảnh Sông Đà hung dữ, tái hiện nét trữ tình của dòng sông, hoặc minh họa cuộc chiến giữa người lái đò và Sông Đà.
Bước 3: Trình bày phương án và thảo luận nhóm – Dựa vào kiến thức văn học, các nhóm sẽ thảo luận để chọn ra thiết kế tối ưu, giải thích tại sao chọn hình ảnh và hình thức thể hiện đó. Quá trình phác thảo được thực hiện tại nhà hoặc trên lớp, tùy vào điều kiện.
Bước 4: Chế tạo sản phẩm và đánh giá quá trình – Học sinh sử dụng các nguyên liệu tái chế như giấy, bìa cứng, đất sét, bông gòn, xốp… để hiện thực hóa sản phẩm. Cách làm này giúp rèn kỹ năng thực hành, phát triển tư duy thẩm mỹ và kỹ năng hợp tác nhóm.
Hoạt động 5: Giới thiệu sản phẩm, trao đổi ý tưởng và điều chỉnh thiết kế

Tại lớp học, mỗi nhóm học sinh sẽ lần lượt trình bày sản phẩm STEM đã hoàn thành. Trong quá trình thuyết trình, các em không chỉ mô tả cách chế tạo mà còn liên hệ, giải thích các kiến thức Ngữ văn được tích hợp trong sản phẩm. Giáo viên và các nhóm khác sử dụng bảng tiêu chí để phản hồi, đánh giá, từ đó đưa ra góp ý giúp nhóm điều chỉnh, hoàn thiện thiết kế.

Không thể phủ nhận rằng STEM đang mở ra một hướng đi mới cho giáo dục hiện đại, khi kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, giữa tư duy học thuật và trải nghiệm sáng tạo. Đặc biệt trong môn Ngữ văn, nếu áp dụng khéo léo, phương pháp này sẽ khơi dậy ở học sinh những năng lực quan trọng như tư duy phản biện, khả năng giao tiếp, kỹ năng làm việc nhóm, sự linh hoạt trong giải quyết vấn đề và năng lực sử dụng công nghệ.

Dạy học STEM trong môn ngữ văn còn giúp học sinh xóa bỏ khoảng cách giữa tri thức sách vở và đời sống. Chẳng hạn, qua bài học “Người lái đò Sông Đà”, các em không đơn thuần tiếp thu nội dung văn bản, mà còn được vận dụng hiểu biết để chế tạo mô hình, tái hiện không gian nghệ thuật sống động, qua đó củng cố kiến thức và tăng khả năng ghi nhớ bằng trải nghiệm thực tiễn.

Vai trò của việc dạy học theo định hướng STEM trong môn Ngữ Văn

Dạy học STEM trong môn Ngữ Văn đóng vai trò quan trọng trong việc đổi mới phương pháp giáo dục hiện đại. STEM không chỉ giúp học sinh phát triển tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề và khả năng sáng tạo, mà còn tạo cầu nối giữa kiến thức văn học với đời sống thực tiễn. Thay vì chỉ tiếp cận văn học qua phân tích và cảm thụ, học sinh sẽ được chủ động tham gia vào các dự án sáng tạo như dựng mô hình, tái hiện tác phẩm, thiết kế sản phẩm nghệ thuật,… giúp việc học trở nên hấp dẫn và gần gũi hơn. Việc tích hợp STEM trong môn Ngữ Văn góp phần nâng cao năng lực toàn diện cho học sinh, đặc biệt là khả năng hợp tác, giao tiếp và ứng dụng công nghệ trong học tập, đáp ứng yêu cầu của giáo dục thế kỷ 21.

Các phương pháp tổ chức dạy học STEM trong môn Ngữ Văn

Để dạy học Ngữ Văn theo định hướng STEM hiệu quả, giáo viên có thể áp dụng linh hoạt nhiều phương pháp sáng tạo, giúp học sinh phát triển toàn diện kỹ năng tư duy, công nghệ và cảm thụ văn học:

Dạy học theo dự án – sản phẩm: Học sinh tham gia vào các dự án như thiết kế mô hình, viết kịch bản, sáng tạo sách ảnh hoặc sản phẩm truyền thông dựa trên tác phẩm văn học.
Trải nghiệm – sáng tạo mô hình văn học: Học sinh chế tạo mô hình mô phỏng không gian, bối cảnh hoặc biểu tượng trong tác phẩm để hiểu sâu sắc hơn về nội dung và nghệ thuật.
Nhập vai – tái hiện nhân vật và sự kiện văn học: Hoạt động đóng vai giúp học sinh hóa thân vào nhân vật, hiểu tâm lý, hành động và giá trị tư tưởng mà tác phẩm truyền tải.
Tích hợp công nghệ: Ứng dụng công cụ số như video clip, bản đồ tư duy, infographic, phần mềm mô phỏng nhân vật giúp học sinh trình bày ý tưởng một cách trực quan, sinh động và hiện đại.

Việc áp dụng các phương pháp này giúp môn Ngữ Văn trở nên hấp dẫn, gần gũi hơn, đồng thời khơi dậy niềm yêu thích và khả năng sáng tạo ở học sinh.

**Các phương pháp tổ chức dạy học STEM trong môn Ngữ Văn**

Những khó khăn và giải pháp khi triển khai dạy học STEM trong môn Ngữ Văn

Việc áp dụng dạy học theo định hướng STEM trong môn Ngữ Văn còn gặp nhiều thách thức thực tế. Một trong những khó khăn lớn nhất là thiếu công cụ hỗ trợ và tài liệu mẫu chất lượng, khiến giáo viên gặp khó trong việc thiết kế bài giảng sáng tạo, phù hợp với chương trình STEM.

Bên cạnh đó, tâm lý e ngại đổi mới của nhiều giáo viên cũng là rào cản không nhỏ. Việc thay đổi phương pháp truyền thống sang phương pháp STEM đòi hỏi giáo viên phải làm quen và đầu tư nhiều thời gian, công sức để nâng cao kỹ năng.

**Những khó khăn và giải pháp khi triển khai dạy học STEM trong môn Ngữ Văn**

Để khắc phục những khó khăn này, cần có các giải pháp thiết thực như tổ chức các khóa tập huấn chuyên sâu, tạo môi trường để giáo viên chia sẻ kinh nghiệm và ý tưởng sáng tạo trong dạy học STEM. Đồng thời, việc xây dựng và phát triển một kho học liệu STEM dành riêng cho môn Ngữ Văn sẽ hỗ trợ đắc lực, giúp giáo viên dễ dàng tiếp cận và áp dụng hiệu quả.

Những nỗ lực này sẽ góp phần đẩy mạnh việc triển khai dạy học STEM, nâng cao chất lượng giáo dục Ngữ Văn hiện đại và bền vững.

Hy vọng rằng với phương pháp dạy học STEM trong môn Ngữ văn, học sinh sẽ phát triển toàn diện cả kiến thức và kỹ năng tư duy sáng tạo, giải quyết vấn đề. KIDDIHUB tin rằng việc ứng dụng STEM sẽ giúp môn Ngữ văn không chỉ là nơi truyền đạt kiến thức mà còn là không gian khơi dậy đam mê khám phá, gắn kết lý thuyết với thực tiễn một cách hiệu quả và sinh động hơn.

Đăng bởi:

Nhóm công khai

102K thành viên

20+ bài viết mỗi ngày

Từ trong bụng đến giảng đường