✅ Do mâu thuẫn giữa nhu cầu với năng lực thực tế của trẻ

Theo Erick Erickson – nhà tâm lý học lứa tuổi, 3 tuổi là khởi đầu của giai đoạn hình thành ý thức độc lập và tính tự chủ của trẻ. Trong thời kỳ này, các bé muốn tự mình trải nghiệm và khám phá thế giới xung quanh bằng thị giác, xúc giác của mình. 

Ngoài ra, vận động thô như di chuyển, thăng bằng của bé cũng phát triển, hoàn thiện thúc đẩy trẻ làm theo suy nghĩ của mình.

Các bé đam mê khám phá thế giới, chinh phục những thứ không trong khả năng vốn có của mình để thể hiện cái tôi.

Điều này dẫn đến trẻ dễ xảy ra mâu thuẫn: Kỹ năng của bé không đủ để đáp ứng được mong muốn, suy nghĩ nên dẫn đến khủng hoảng với chính mình. Từ đó, con sẽ cảm thấy khó chịu, dễ khóc, dễ bỏ cuộc, hay cáu gắt với chính mình,... 

✅ Bé và người lớn không có tiếng nói chung dẫn đến phản ứng tiêu cực

Khủng hoảng tâm lý tuổi lên 3 xảy ra còn do nguyên nhân giữa bé và người lớn không tìm được tiếng nói chung. 

Cụ thể, bên cạnh khả năng vận động, trẻ mầm non cũng bắt đầu hình thành ý thức về bản thân. Bé dần nhận ra rằng mình là cá thể riêng biệt với mọi người và cũng muốn độc lập, thực hiện những việc liên quan đến bản thân. 

Trẻ thường không cần sự giúp đỡ của phụ huynh, người thân, bạn bè xung quanh. Tuy nhiên, bố mẹ vẫn chưa chuẩn bị tâm lý sẵn sàng để “buông tay” bé. 

Vì vậy, nhiều người thường có xu hướng kiểm soát, cấm đoán con một cách chặt chẽ. Chính việc không có tiếng nói chung đã dẫn đến biểu hiện khủng hoảng tuổi lên 3 như: Bướng bỉnh, không nghe lời, luôn làm trái lời bố mẹ,... 

✅ Hạn chế la hét, quát nạt con

Nhiều bố mẹ thường đối phó với trẻ bị rối loạn tuổi lên 3 bằng cách la hét, quát nạt con liệu có đúng? La hét là cơ chế phòng thủ người lớn thường sử dụng khi bé không nghe lời. 

Tuy nhiên, hành động này sẽ để lại nhiều tác động tiêu cực đến tâm lý bé nhiều hơn dù việc này đem lại hiệu quả ngay lập tức. 

Thay vì la hét, quát nạt con một cách lớn tiếng, bạn hãy cố gắng kiềm chế và tìm ra hình thức cảnh cáo nhẹ nhàng. Nguyên nhân là vì trẻ 3 tuổi nói riêng và trẻ nhỏ mầm non nói chung cần được nuôi dạy trong môi trường tích cực mới giúp trí não phát triển khỏe mạnh. 

✅ Học cách lắng nghe

Con sẽ cảm thấy vui vẻ hơn khi biết được bố mẹ, mọi người xung quanh đang lắng nghe những gì bé đang cố gắng trình bày. 

Nếu trẻ bày tỏ thái độ khó chịu vì không được mẹ mua món đồ chơi yêu thích, bạn hãy nói với con một điều gì đó. Chẳng hạn như: “Mẹ biết con rất thích và muốn mua chú gấu bông đó, nhưng bà chủ cửa hàng nói rằng tuần sau sẽ có thật nhiều bạn gấu đẹp hơn, hãy thử đợi đến lúc đó xem sao con nhé”. 

Dù điều này không thể thỏa mãn sự thôi thúc của trẻ về món đồ chơi nhưng cũng sẽ góp phần làm giảm cảm giác tự giận và xoa dịu bé. 

✅ Giải thích hành vi của trẻ

Em bé đang bước vào giai đoạn khủng hoảng tuổi lên 3 ăn vạ không thể hiểu được vì sao mình lại phải thôi không được làm những hành động bản thân cảm thấy vui. Ví dụ như: Đánh, cắn, giành đồ chơi của bạn bè,... 

Thay vào đó, hãy giải thích về hành vi của con và để con hiểu về sự đồng cảm. Cụ thể là: Nếu con cắn, đánh, làm bạn đau, bạn sẽ khóc và rất buồn đó. 

Biện pháp này giúp bé hiểu được hành vi của mình gây ảnh hưởng trực tiếp đến mọi người và không tốt chút nào. 

✅ Nên chú ý đến trẻ bị khủng hoảng tuổi lên 3

Tình trạng khủng hoảng tuổi lên 3 sẽ khiến bé làm đủ mọi biện pháp để thu hút sự chú ý từ người lớn. 

Bố mẹ có thể nhận biết điều này qua việc trẻ thường xuyên tìm cách lấy điện thoại sử dụng khi bạn đang dùng. Hoặc khi đang làm việc bé sẽ chen vào giữa bạn và máy tính. 

Đương nhiên, người lớn cần phải hoàn thành công việc hàng ngày và không phải lúc nào cũng có thể chơi đùa với con. 

Vì thế, nếu trẻ tỏ ra muốn được quan tâm đến, phụ huynh hãy tạm dừng việc đang làm trong chốc lát để ôm con. Sau đó hỏi xem bé có cần ăn hoặc uống gì đó hay không. 

✅ Áp dụng phương pháp time-out

Time-out là hình thức phạt khá phổ biến, không cần phải la hét, quát nạt trẻ nhỏ. Cụ thể, khi bé không ngoan, bạn hãy bế con đến khu vực yên tĩnh trong nhà rồi để bé ở đó khoảng từ 10 – 15 phút dù con có la hét như thế nào đi nữa. 

Lúc này, bố mẹ hãy dạy con rằng chỉ cho phép bé quay lại chơi nếu như bé biết kiềm chế, bình tĩnh và nghe lời người lớn.