Tìm kiếm bài viết

Bạo hành trẻ em ở trường mầm non: Dấu hiệu và biện pháp phòng tránh

Bạo hành trẻ em ở trường mầm non là vấn đề nghiêm trọng, gây ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển tâm lý và thể chất của trẻ. Mặc dù hệ thống giáo dục mầm non được xây dựng với mục tiêu chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ em, nhưng không phải lúc nào môi trường này cũng an toàn. Những dấu hiệu nghi vấn bạo hành có thể rất tinh vi, dễ bị bỏ qua nếu chúng ta không chú ý. Việc nhận diện sớm các biểu hiện này là cần thiết để bảo vệ quyền lợi và sự an toàn của trẻ.

Thế nào là bạo hành trẻ em?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bạo hành trẻ em được hiểu là những hành vi đối xử tàn nhẫn, gây tổn thương cả về thể chất lẫn tinh thần đối với trẻ, chẳng hạn như đánh đập, với những hậu quả tiềm ẩn hoặc hiện hữu đối với sức khỏe, phẩm giá và sự phát triển toàn diện của trẻ.

Tại Việt Nam, Điều 4 Khoản 6 của Luật Trẻ em 2016 cũng đưa ra định nghĩa tương tự về bạo lực trẻ em, bao gồm các hành vi hành hạ, ngược đãi, đánh đập; xâm hại thể chất, sức khỏe; lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm; cũng như cô lập, xua đuổi và các hành vi khác có ý đồ gây tổn thương về thể chất, tinh thần của trẻ.

Từ những quy định trên, có thể nhận định rằng bạo hành trẻ em là những hành động gây ra tổn thương toàn diện về thể chất lẫn tinh thần đối với trẻ em. Cụ thể:

Bạo lực thể chất là việc sử dụng sức mạnh thể xác nhằm gây tổn hại, thương tích cho người khác, ví dụ như đánh, trói, hoặc thực hiện các hành động gây tổn thương cơ thể.
Bạo lực tinh thần (hay bạo lực cảm xúc, tâm lý) bao gồm các hành vi như chửi mắng, xúc phạm danh dự, hạ nhục trẻ với những lời lẽ thô tục, hoặc tạo ra áp lực tâm lý thường xuyên. Mặc dù không làm tổn hại trực tiếp về thể chất, nhưng bạo lực tinh thần có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý và sự phát triển tinh thần của trẻ em.

Những dấu hiệu nghi vấn bạo hành trẻ em ở trường mầm non

Hầu hết trẻ em bị bạo hành hoặc xâm hại tình dục đều cảm thấy sợ hãi, xấu hổ và không muốn chia sẻ với ai về những gì chúng phải trải qua. Do đó, cha mẹ cần phải đặc biệt chú ý đến các dấu hiệu cho thấy trẻ có thể đang gặp phải tình trạng này tại trường học, nhằm giúp đỡ kịp thời.

Những dấu hiệu phụ huynh nghi vấn trẻ em bị bạo hành ở trường mầm non

Dưới đây là những dấu hiệu cần lưu ý:

Vết thương và dấu hiệu thể chất

Trẻ bị bạo hành thường xuất hiện những vết thương không rõ nguyên nhân trên cơ thể. Các dấu hiệu có thể bao gồm:

Những vết bầm tím, vết cắt, vết rách trên da
Chấn thương ở khu vực mặt, tai, đầu khiến trẻ cảm thấy choáng váng, mệt mỏi hoặc buồn nôn
Vết thương ở cánh tay do cố gắng chống lại hoặc tự vệ
Dấu hiệu bỏng do thuốc lá, một triệu chứng khá phổ biến
Chấn thương ở vùng miệng, lưỡi, răng như chảy máu, sưng tấy, rách
Đau họng kéo dài không rõ nguyên nhân
Đau bụng cấp hoặc mãn tính

Ngoài ra, các dấu hiệu khác như trật khớp, gãy tay, gãy xương, sự phát triển thể chất kém hoặc giảm cân đột ngột cũng có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ đang gặp phải tình trạng bạo hành.

Sự thay đổi về cảm xúc và hành vi

Trẻ em bị bạo hành có thể xuất hiện những thay đổi trong tâm lý và hành vi, như:

Trẻ trở nên sợ hãi, căng thẳng và không muốn tiếp xúc với người lạ hoặc thậm chí là bạn bè, người thân trong gia đình.
Trẻ không còn hồn nhiên vui đùa như trước, thay vào đó là sự lo lắng, khép kín. Đây là tín hiệu cho thấy trẻ có thể đang chịu đựng một vấn đề tâm lý mà không thể chia sẻ.

Tăng cường hành vi bạo lực

Khi trẻ bị bạo hành kéo dài, tâm lý của chúng có thể bị tổn thương nghiêm trọng. Trẻ có thể phản ứng bằng cách thể hiện hành vi bạo lực, như tự làm đau bản thân, quấy rối bạn bè hoặc gây hại cho đồ đạc xung quanh.

Sự kháng cự và sợ hãi khi đi học

Một dấu hiệu khác là khi trẻ không muốn đến trường. Nếu trẻ bỗng nhiên khóc lóc, tránh né, hoặc tỏ ra sợ hãi khi nhắc đến việc đi học, rất có thể là vì trẻ đang gặp phải vấn đề bạo hành tại trường. Cha mẹ cần trò chuyện nhẹ nhàng với trẻ để tìm hiểu nguyên nhân, giữ bình tĩnh và giúp trẻ vượt qua sợ hãi.

Sự thay đổi tâm lý và thái độ

Trẻ em bị bạo hành thường xuyên có thể gặp phải sự thay đổi tâm lý sâu sắc, dẫn đến các hành vi bất thường như chống đối cha mẹ, căng thẳng, cắn móng tay, nghiến răng, hoặc ra mồ hôi đột ngột mà không rõ lý do.

Trong tất cả các trường hợp, cha mẹ cần đặc biệt chú ý và theo dõi để có thể can thiệp kịp thời, bảo vệ trẻ khỏi tổn thương về thể chất và tâm lý.

Nguyên nhân dẫn đến bạo hành trẻ em ở trường mầm non

Bạo hành trẻ em trong môi trường mầm non có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm các yếu tố thuộc về nhà trường, xã hội, gia đình và cá nhân người chăm sóc.

Nguyên nhân bị bạo hành trẻ em ở trường mầm

Dưới đây là một số nguyên nhân chính:

Quản lý lỏng lẻo của nhà trường

Công tác quản lý trong trường mầm non đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ trẻ. Tuy nhiên, nếu thiếu sự kiểm soát và giám sát chặt chẽ, nguy cơ bạo hành có thể gia tăng.

Thiếu sự giám sát chặt chẽ đối với giáo viên và nhân viên: Một số trường học không có quy trình giám sát thường xuyên, dẫn đến việc giáo viên hoặc bảo mẫu có thể áp dụng các biện pháp trừng phạt không phù hợp với trẻ mà không bị phát hiện.
Quy trình tuyển dụng và đào tạo giáo viên không đảm bảo chất lượng: Nhiều trường tuyển dụng giáo viên không có đủ kỹ năng sư phạm, thiếu hiểu biết về tâm lý trẻ em. Nếu không được đào tạo bài bản, họ có thể sử dụng phương pháp giáo dục hà khắc, thậm chí bạo lực.
Thiếu các biện pháp bảo vệ trẻ khỏi hành vi bạo lực: Một số trường chưa xây dựng hệ thống giám sát bằng camera hoặc chưa có cơ chế tiếp nhận và xử lý phản ánh từ phụ huynh. Điều này khiến trẻ em dễ trở thành nạn nhân mà không ai phát hiện hoặc can thiệp kịp thời.

Môi trường học đường tiêu cực

Bản thân môi trường giáo dục cũng có thể là yếu tố dẫn đến bạo hành nếu không được xây dựng theo hướng tích cực, an toàn cho trẻ.

Áp lực công việc cao khiến giáo viên căng thẳng, dễ mất kiểm soát: Số lượng trẻ trong một lớp học quá đông, công việc chăm sóc và giảng dạy nặng nề có thể khiến giáo viên căng thẳng, mệt mỏi, dễ cáu gắt và có những hành động tiêu cực với trẻ.
Thiếu nhân lực, dẫn đến giáo viên không đủ thời gian quan tâm đến từng trẻ: Khi số lượng giáo viên không đủ để chăm sóc và theo dõi từng trẻ, họ có thể mất kiên nhẫn hoặc có xu hướng sử dụng các biện pháp cưỡng chế để kiểm soát trẻ nhanh chóng.
Bạo lực giữa trẻ với trẻ do thiếu sự hướng dẫn và can thiệp kịp thời: Nếu nhà trường không có biện pháp giáo dục trẻ về cách ứng xử đúng đắn, xung đột giữa các trẻ có thể xảy ra. Việc thiếu sự can thiệp kịp thời của giáo viên có thể khiến tình trạng bạo lực giữa trẻ em trở nên nghiêm trọng hơn.

Ảnh hưởng từ gia đình

Môi trường gia đình có tác động lớn đến hành vi và tâm lý của trẻ em. Nếu trẻ bị ảnh hưởng tiêu cực từ gia đình, khả năng trở thành nạn nhân hoặc tái diễn hành vi bạo lực tại trường học là rất cao.

Trẻ sống trong môi trường bạo lực gia đình có thể trở thành nạn nhân hoặc tái hiện hành vi này ở trường: Những trẻ thường xuyên chứng kiến hoặc chịu đựng bạo lực từ cha mẹ, người thân có thể xem đó là điều bình thường. Chúng có thể trở thành đối tượng dễ bị bạo hành hoặc có xu hướng sử dụng bạo lực với bạn bè.
Cha mẹ thiếu quan tâm, không nhận ra dấu hiệu bị bạo hành của con: Nhiều phụ huynh vì bận rộn công việc hoặc thiếu kiến thức về tâm lý trẻ nhỏ nên không chú ý đến những dấu hiệu bất thường của con, như sợ đi học, thay đổi tâm trạng hoặc có vết thương không rõ nguyên nhân. Điều này khiến trẻ không được bảo vệ kịp thời khi bị bạo hành.

Tác động từ xã hội và truyền thông

Sự phát triển của công nghệ và truyền thông có thể ảnh hưởng lớn đến nhận thức và hành vi của trẻ em, đặc biệt khi chúng tiếp xúc với nội dung không phù hợp.

Trẻ tiếp xúc sớm với nội dung bạo lực trên phim ảnh, trò chơi điện tử, mạng xã hội: Những hình ảnh, trò chơi mang tính bạo lực có thể khiến trẻ học theo hành vi hung hăng, đánh nhau hoặc có suy nghĩ rằng sử dụng bạo lực là cách giải quyết vấn đề.
Quan niệm giáo dục hà khắc, xem đánh đập là cách rèn luyện trẻ: Một số bậc phụ huynh và giáo viên vẫn có suy nghĩ "thương cho roi cho vọt," xem việc đánh trẻ là cách giáo dục hiệu quả. Quan niệm này khiến tình trạng bạo hành tiếp tục diễn ra mà không bị lên án hoặc xử lý nghiêm khắc.

Hạn chế về năng lực và đạo đức của giáo viên

Giáo viên là người trực tiếp tương tác và chăm sóc trẻ, nhưng không phải ai cũng có đủ kiến thức, kỹ năng và đạo đức nghề nghiệp để đảm bảo môi trường an toàn cho trẻ.

Một số giáo viên không được đào tạo bài bản về tâm lý trẻ nhỏ: Nếu không hiểu rõ tâm lý lứa tuổi mầm non, giáo viên có thể thiếu kiên nhẫn, không biết cách giải quyết xung đột với trẻ theo hướng tích cực, dẫn đến việc áp dụng các biện pháp mang tính bạo lực.
Thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc, dẫn đến hành vi bạo lực khi xử lý tình huống: Khi giáo viên không biết cách kiểm soát cảm xúc cá nhân, họ dễ mất bình tĩnh, quát mắng hoặc thậm chí đánh đập trẻ trong những tình huống căng thẳng.

Bạo hành trẻ em trong trường mầm non là vấn đề có nhiều nguyên nhân, từ công tác quản lý, môi trường học đường, ảnh hưởng gia đình, xã hội cho đến đạo đức nghề nghiệp của giáo viên. Để ngăn chặn tình trạng này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và cơ quan quản lý giáo dục trong việc nâng cao nhận thức, giám sát, xử lý nghiêm các hành vi bạo lực và tạo ra một môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn cho trẻ.

Hậu quả của hành vi bạo hành trẻ em ở trường mầm non

Trường mầm non vốn được xem là mái nhà thứ hai – nơi ươm mầm yêu thương, hình thành nhân cách đầu đời cho trẻ nhỏ. Thế nhưng, trong một số trường hợp đáng tiếc, chính nơi tưởng chừng an toàn ấy lại trở thành nơi phát sinh các hành vi bạo hành, để lại những hậu quả nặng nề cả về thể chất lẫn tinh thần cho trẻ.

Bạo hành trẻ em để lại những hậu quả nghiêm trọng và lâu dài, ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển toàn diện của trẻ:

Về thể chất: Gây đau đớn, thương tích, làm cản trở sự phát triển bình thường của cơ thể trẻ.
Về trí tuệ: Làm giảm khả năng học tập, gây chậm phát triển trí tuệ, ảnh hưởng đến khả năng tiếp thu kiến thức.
Về hành vi: Trẻ trở nên thụ động, ngại giao tiếp, dễ gặp phải rối loạn hành vi, có xu hướng hung hăng và bạo lực với người khác.
Về tâm lý: Trẻ chịu tổn thương tâm lý, dễ cảm thấy mặc cảm, tự ti, mất lòng tin vào người xung quanh, trở nên thờ ơ và né tránh các mối quan hệ.
Tác động xã hội: Bạo hành làm xói mòn đạo đức gia đình, tạo ra sự bất ổn trong mối quan hệ gia đình và có thể dẫn đến tan vỡ. Điều này ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn cộng đồng và xã hội.

Vì sao bạo hành trẻ em ở trường mầm non ngày càng gia tăng?

Bạo hành trẻ em, đặc biệt là ở độ tuổi mầm non, đang trở thành vấn đề nghiêm trọng trong xã hội hiện nay. Mặc dù trường học được coi là môi trường an toàn cho trẻ, nhưng không ít trường hợp trẻ bị lạm dụng về thể chất và tinh thần, gây ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển của các em.

Vì sao bạo hành trẻ mầm non ngày càng gia tăng?

Hiện nay nạn bạo hành trẻ mầm non ngày càng gia tăng vì một số lý do sau:

Thiếu kiến thức về giáo dục và chăm sóc trẻ: Nhiều phụ huynh và giáo viên thiếu hiểu biết về cách nuôi dạy trẻ đúng đắn, dẫn đến việc sử dụng phương pháp giáo dục thiếu kiên nhẫn hoặc thậm chí bạo lực.
Căng thẳng và áp lực trong cuộc sống: Những khó khăn về kinh tế, áp lực công việc, hoặc vấn đề cá nhân khiến nhiều người trở nên căng thẳng và mất kiểm soát, dễ dẫn đến hành vi bạo lực đối với trẻ.
Thiếu sự giám sát và quản lý của cơ sở giáo dục: Trong một số trường hợp, cơ sở giáo dục mầm non thiếu kiểm soát chặt chẽ đối với hành vi của giáo viên, dẫn đến tình trạng bạo hành mà không bị phát hiện kịp thời.
Môi trường gia đình không ổn định: Trẻ em lớn lên trong môi trường gia đình có vấn đề, như bạo lực gia đình hoặc thiếu sự quan tâm, yêu thương, dễ bị ảnh hưởng tiêu cực và có thể trở thành nạn nhân của bạo hành ở trường.
Văn hóa bao che và thiếu sự lên án: Một số cộng đồng hoặc gia đình có xu hướng bảo vệ những hành vi sai trái của người lớn, khiến bạo hành trẻ em không được phản ánh đúng mức và thiếu sự can thiệp từ xã hội.
Thiếu sự hỗ trợ từ cộng đồng và các cơ quan chức năng: Nhiều gia đình không biết cách tìm kiếm sự hỗ trợ khi đối diện với vấn đề bạo hành, hoặc các cơ quan chức năng chưa đủ mạnh mẽ để can thiệp kịp thời.

Tất cả những yếu tố trên kết hợp lại đã tạo nên môi trường dễ dàng dẫn đến việc gia tăng tình trạng bạo hành trẻ em, đặc biệt là ở độ tuổi mầm non.

Các biện pháp phòng tránh bạo hành trẻ em ở trường mầm non

Toàn xã hội cần tăng cường sự quan tâm và nỗ lực nhằm xây dựng môi trường văn hóa, xã hội lành mạnh và tiến bộ. Cần có các biện pháp quản lý và xử lý hiệu quả những hoạt động gây hại đến môi trường văn hóa, như ngừng phát tán các trò chơi điện tử và phim ảnh bạo lực.

Cùng với đó, cần nâng cao vai trò của gia đình trong việc bảo vệ và giáo dục trẻ em. Thúc đẩy phong trào gia đình văn hóa, khuyến khích các bậc phụ huynh trở thành tấm gương mẫu mực cho con cái, đồng thời loại bỏ bạo lực trong gia đình. Cần chú trọng nâng cao kiến thức bảo vệ trẻ và dạy kỹ năng sống cho trẻ ngay trong chính gia đình.

Để đạt được sự phát triển toàn diện cho trẻ, cần xây dựng một cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa ba môi trường giáo dục: Gia đình, Nhà trường và Xã hội. Phải xác định rõ vai trò của giáo viên trong việc giáo dục đạo đức học sinh, đồng thời bảo đảm sự chăm sóc yêu thương, lắng nghe và giúp trẻ phát triển cả về thể chất lẫn tinh thần, không phân biệt đối xử.

Ngoài ra, cần tuyên truyền đến phụ huynh cách nuôi dạy con khoa học. Cha mẹ cần kết hợp cùng nhà trường và xã hội trong việc dạy con về văn hóa, ứng xử và bảo vệ bản thân an toàn. Cụ thể, ngay từ khi trẻ 2 tuổi, cha mẹ cần bắt đầu trò chuyện về giới tính, giải thích cho trẻ biết cơ thể là của chính mình và không ai có quyền xâm phạm mà không được phép. Khi tắm cho trẻ, hãy giải thích rằng chỉ có một số người như bác sĩ hay bố mẹ mới có quyền tiếp xúc, và phải giải thích lý do rõ ràng khi điều này xảy ra.

Hơn nữa, cha mẹ cần phân biệt giữa những bí mật "tốt" và "xấu". Những bí mật khiến trẻ cảm thấy lo lắng, sợ hãi là dấu hiệu của sự xâm hại, và trẻ cần biết nói "không" và lên tiếng với những người mà trẻ tin tưởng. Khi trẻ cảm thấy buồn hoặc lo sợ, hãy khuyến khích trẻ chia sẻ với bố mẹ, giáo viên hoặc người thân để được hỗ trợ và bảo vệ.

Mức phạt cho hành vi bạo hành trẻ em ở trường mầm non

Theo Khoản 1, Điều 37 của Hiến pháp năm 2013, trẻ em được bảo vệ, chăm sóc và giáo dục bởi Nhà nước, gia đình và xã hội, đồng thời có quyền tham gia vào các vấn đề liên quan đến quyền lợi của trẻ em. Mọi hành vi xâm hại, ngược đãi, bỏ mặc, lạm dụng, bóc lột sức lao động và các hành vi vi phạm quyền lợi của trẻ đều bị nghiêm cấm.

Mức phạt cho hành vi bạo lực trẻ em mầm non như thế nào?

Tùy thuộc vào mục đích, động cơ và hậu quả của hành vi bạo hành, người vi phạm có thể bị xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

Xử phạt vi phạm hành chính hành vi bạo lực trẻ em

Theo Điều 22 của Nghị định 130/2021/NĐ-CP, các hành vi bạo lực đối với trẻ em sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với các hành vi vi phạm sau:

Bắt nhịn ăn, nhịn uống, hạn chế vệ sinh cá nhân; buộc trẻ sống trong môi trường độc hại, nguy hiểm hoặc áp dụng các hình thức đối xử tồi tệ khác với trẻ em.
Gây tổn hại về tinh thần, xúc phạm nhân phẩm, danh dự; lăng mạ, chửi mắng, đe dọa hoặc cách ly trẻ em ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
Cô lập, xua đuổi hoặc sử dụng các biện pháp trừng phạt làm tổn thương thể chất và tinh thần của trẻ.
Đe dọa trẻ em thường xuyên qua hình ảnh, âm thanh, con vật hoặc đồ vật gây sợ hãi và tổn hại tinh thần cho trẻ.

Biện pháp khắc phục hậu quả:

Buộc người vi phạm chịu toàn bộ chi phí khám và chữa bệnh (nếu có) cho trẻ em.
Buộc tiêu hủy các vật phẩm gây tổn hại đến sức khỏe và tinh thần của trẻ em, đặc biệt đối với hành vi đe dọa trẻ bằng các hình thức trên.

Xử lý hình sự hành vi bạo lực trẻ em

Tùy vào mức độ và tính chất của hành vi bạo hành trẻ em, người thực hiện hành vi này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, danh dự hoặc nhân phẩm của trẻ. Các tội danh có thể áp dụng theo Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) bao gồm:

Điều 134: Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.
Điều 123: Tội giết người.
Điều 128: Tội vô ý làm chết người.
Điều 140: Tội hành hạ người khác.

Cụ thể, theo Điều 140 về tội hành hạ người khác, người nào có hành vi đối xử tàn nhẫn hoặc làm nhục người dưới 16 tuổi sẽ bị phạt tù từ 1 năm đến 3 năm.

Do đó, người thực hiện hành vi bạo lực với trẻ em có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, với mức án tương ứng với tính chất và mức độ của hành vi. Trong trường hợp cô giáo có hành vi bạo lực đối với con của chị, nếu có đủ chứng cứ, cô có thể bị phạt hành chính lên đến 20 triệu đồng hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt nặng hơn.

Bạo hành trẻ em ở trường mầm non là vấn đề nghiêm trọng cần được toàn xã hội quan tâm và ngăn chặn. Việc bảo vệ trẻ em khỏi bạo hành không chỉ là trách nhiệm của gia đình, nhà trường mà còn của mỗi cá nhân trong cộng đồng. Cần có các biện pháp giáo dục, tuyên truyền và giám sát chặt chẽ để đảm bảo trẻ em được phát triển trong môi trường an toàn, lành mạnh, không bị xâm hại hay tổn thương.

Đăng bởi: