Phương pháp Montessori lấy khả năng tự học là nền tảng cơ sở, chú trọng vào việc khai thác khả năng, tiềm năng sẵn có của mỗi trẻ, không áp đặt trẻ, chỉ quan sát đưa ra gợi ý và hỗ trợ khả năng tự phát triển vì bản thân mỗi trẻ từ khi sinh ra vốn đã có khả năng tự học tuyệt vời.
Phương pháp Montessori chấp nhận sự duy nhất của mỗi trẻ và chuẩn bị môi trường để trẻ phát triển tuỳ theo những khả năng riêng của mình và thời gian riêng của mình. Do đó việc tổ chức các lớp học theo mô hình Montessorri cho phép tôn trọng tính riêng biệt, phù hợp những nhu cầu và mục đích của mỗi trẻ. Từ đó, phương pháp Montessori chấp nhận sự duy nhất và cho phép trẻ phát triển tuỳ theo những khả năng riêng và thời gian riêng của mình.
Trẻ bắt đầu trải nghiệm thế giới bằng cảm quan ngay từ lúc mới lọt lòng mẹ. Thông qua các giác quan, trẻ học về môi trường xung quanh mình. Rồi qua các bài học đó, trẻ hiểu được thế giới mà trẻ đang là 1 thành viên ở trong đó. Đối với Montessori thì mỗi đứa trẻ là “một nhà thám hiểm cảm quan”.
Đặc điểm nổi trội ở phương pháp Montessori là nhấn mạnh đến vai trò của tính tự lập, tự do (trong khuôn khổ cho phép) trong việc hình thành nhân cách trẻ, giáo viên đóng vai trò Người hướng dẫn. Ngoài ra, phương pháp này rất tôn trọng sự phát triển tâm sinh lý tự nhiên của trẻ, cũng như trang bị đầy đủ cho trẻ các kiến thức khoa học công nghệ tiến bộ và hiện đại.