Học viện An ninh Nhân dân ngày nay là cơ sở đào tạo đầu tiên của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam (CAND), được thành lập ngày 25 tháng 6 năm 1946 với tên gọi Trường Huấn luyện Công an. Trải qua các giai đoạn với nhiều tên gọi khác nhau, song với tên gọi thân thương, gần gũi - Trường C500 - Ngôi trường danh tiếng đã khắc sâu trong tâm trí của các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, giảng viên, công nhân viên và học viên đã từng học tập, công tác tại Trường.
Học viện An ninh Nhân dân trực thuộc Bộ Công an, là cơ sở giáo dục đại học công lập trong hệ thống giáo dục quốc dân, đào tạo đa ngành, có nhiệm vụ đào tạo cán bộ có trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ và nâng cao.
Từ đào tạo một ngành nghiệp vụ, đến nay Học viện đã tổ chức tuyển sinh, đào tạo 53 khoá đại học hệ chính quy và 128 khoá đại học thuộc các loại hình đào tạo khác với 66.287 học viên; 29 khoá đào tạo trình độ thạc sĩ với 3.740 học viên; 25 khoá đào tạo trình độ tiến sĩ với 530 nghiên cứu sinh. Học viện đã, đang ngày càng mở rộng, phát triển, hoàn thiện đào tạo theo hướng đa ngành và chuyên sâu với 10 ngành, 12 chuyên ngành ở trình độ đại học; 04 ngành, chuyên ngành ở trình độ thạc sĩ; 02 ngành, chuyên ngành ở trình độ tiến sĩ. Bên cạnh những ngành, chuyên ngành nghiệp vụ truyền thống, Học viện còn là một trong ba đơn vị của lực lượng CAND được đào tạo trình độ Cao cấp lý luận chính trị.
Trong quá trình phát triển, Học viện không chỉ cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành Công an mà còn đào tạo, bồi dưỡng hàng ngàn cán bộ cho lực lượng An ninh quân đội, Bộ đội Biên phòng và các lực lượng thuộc khối nội chính như: Tòa án, Viện Kiểm sát, Hải quan, Kiểm lâm, Cảnh sát biển… góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam trong các giai đoạn Cách mạng, đảm bảo an ninh tại các vùng trọng điểm, chiến lược của Tổ quốc. Đặc biệt, Học viện còn đào tạo cán bộ cho Bộ Công an nước Cộng hoà Dân chủ nhân dân Lào, Bộ Nội vụ Vương quốc Campuchia, góp phần thắt chặt tình hữu nghị, hợp tác quốc tế.