Tìm kiếm bài viết

Mô hình can thiệp sớm Denver là gì? Quy trình thực hiện ra sao?

Mô hình can thiệp sớm Denver là một trong những phương pháp giúp trẻ tự kỷ hòa nhập với cộng đồng. Phương pháp này được đánh giá rất cao vì mang lại hiệu quả rất tốt. Bài viết dưới đây của Kiddihub sẽ giúp các giáo viên hiểu rõ hơn về phương pháp giáo dục: mô hình can thiệp sớm Denver.

Giải đáp mô hình can thiệp sớm Denver (Early Start Denver Model) là gì?

*Mô hình can thiệp sớm là phương pháp hiệu quả với trẻ tự kỷ*

Mô hình can thiệp sớm Denver (Early Start Denver Model - ESDM) được hiểu là phương pháp can thiệp ở trẻ tự kỷ. Mô hình này lấy sự quan hệ giao tiếp và mốc phát triển làm nền tảng. Kết hợp với sử dụng kỹ thuật dạy của ABA để phân tích hành vi ứng dụng.

Mục đích của mô hình Denver là để giúp trẻ tự kỷ tiến bộ về giao tiếp xã hội, giao tiếp nhận thức và ngôn ngữ. Thông qua đó cải thiện được các hành vi ở trẻ tự kỷ.

Nội dung của mô hình can thiệp sớm ESDM này được áp dụng thông qua việc đánh giá toàn diện tất cả các lĩnh vực như: Kỹ năng nhận thức, ngôn ngữ, hành vi giao tiếp. Ngoài ra còn có hành vi bắt chước, những kỹ năng vận động, tự phục vụ bản thân và hành vi thích nghi.

Người thực hiện mô hình can thiệp sớm Denver sẽ tập trung vào những hành vi nhằm giành lấy và duy trì sự chú ý của trẻ. Thực hiện nuôi dưỡng động lực giao tiếp của trẻ thông qua lịch sinh hoạt hàng ngày.

Ngoài ra cần sử dụng các hoạt động vui chơi cùng trẻ để làm phương tiện trị liệu. Phát triển giao tiếp có lời, không lời, bắt chước của trẻ. Bên cạnh đó sẽ cùng nhau chia sẻ mối quan tâm, sử dụng các tương tác, thúc đẩy khả năng học hỏi từ người khác ở trẻ.

Mô hình can thiệp sớm đã được chứng minh có hiệu quả trong việc cải thiện kỹ năng ngôn ngữ, xã hội. Đồng thời giúp nâng cao chỉ số IQ, cải thiện đáng kể hành vi của trẻ sau khoảng 1 năm áp dụng.

Đối tượng nên tham gia mô hình can thiệp sớm Denver

Mô hình can thiệp sớm Denver được cung cấp bởi những chuyên gia phân tích hành vi. Người thực hiện là những người đã được đào tạo, các giáo viên giáo dục đặc biệt hay những nhà trị liệu ngôn ngữ.

Đối tượng nên tham gia mô hình can thiệp này là những trẻ đã được chẩn đoán tự kỷ hoặc những đứa trẻ có triệu chứng của tự kỷ khi còn nhỏ từ khoảng 12 tháng tuổi đến trước 6 tuổi.

Quy trình thực hiện mô hình can thiệp sớm Denver

*Nên để bạn bè, người thân tham giá vào quá trình thực hiện mô hình can thiệp sớm Denver*

Thời lượng thực hiện mô hình can thiệp sớm Denver thường khoảng 20 - 25 giờ cho mỗi tuần. Thông thường những người thực hiện sẽ lên lịch cụ thể cho trường hợp của từng trẻ tự kỷ.

Thông thường quy trình can thiệp sớm trong một buổi trị liệu sẽ được tiến hành theo quy trình như sau:

+ Đầu tiên sẽ tiến hành các trò chơi, các hoạt động tự nhiên để thu hút và kích thích trẻ.

+ Dạy trẻ những kỹ năng khi ngồi chơi, khi trên bàn, ưu tiên tập trung vào những hoạt động có cấu trúc chặt chẽ.

+ Khi trẻ đã phát triển các kỹ năng xã hội có thể đưa bạn bè, anh chị em tham gia vào buổi trị liệu. Mục đích là thúc đẩy sự giao lưu của trẻ và những mối quan hệ bạn bè.

Mô hình can thiệp sớm ESDM có thể được tiến hành tại các cơ sở can thiệp cho trẻ tự kỷ hoặc các trường mẫu giáo cho trẻ từ 1 - 3 tuổi. Tuy nhiên nếu cha mẹ nắm được cách thực hiện cơ bản của mô hình này cũng có thể tiến hành thực hiện tại nhà giúp nâng cao hiệu quả can thiệp.

Những phương pháp được sử dụng trong mô hình can thiệp sớm Denver

Trong mô hình can thiệp sớm Denver sẽ áp dụng nhiều phương pháp khác nhau để đạt được hiệu quả cải thiện các dấu hiệu bệnh tự kỷ ở trẻ. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến mà các giáo viên có thể tham khảo để áp dụng.

Mô hình can thiệp sớm Denver vận dụng nhiều phương pháp khác nhau

Phương pháp ABA

Phương pháp này được sử dụng rất nhiều trong mô hình can thiệp cho trẻ tự kỷ. Với phương pháp này người thực hiện sẽ đưa ra nhiệm vụ cho trẻ. Đó là yêu cầu trẻ làm một việc bất kỳ sau đó đợi phản hồi từ trẻ và cũng cần có phản hồi từ người thực hiện trị liệu.

Các nhiệm vụ này sẽ được chia nhỏ thành nhiều lần. Sau khi trẻ hoàn thành tốt, người thực hiện trị liệu sẽ đưa ra một phần thưởng để khuyến khích trẻ. Phương pháp này không chỉ có tác dụng điều chỉnh hành vi mà còn củng cố thêm các kỹ năng ở trẻ, chẳng hạn như tắm rửa, mặc quần áo hay các kỹ năng tương tác xã hội.

Hiệu quả của phương pháp này trong mô hình can thiệp sớm Denver đã được chứng minh bằng những nghiên cứu cụ thể. Đặc biệt là các kỹ năng ngôn ngữ, khả năng nhận thức ở trẻ.

Phương pháp PECS

Phương pháp này sẽ sử dụng hình ảnh để thay thế cho ngôn ngữ nói để cải thiện tình trạng giao tiếp và hỗ trợ hình thành ngôn ngữ cho trẻ tự kỷ. Phương pháp này rất tốt cho những trẻ chưa biết nói hoặc ngôn ngữ bị hạn chế.

Người thực hiện sẽ dùng hình ảnh để kích thích trẻ tương tác, tự tin hơn trong giao tiếp, giảm bớt sự tức giận, bực bội ở trẻ tự kỷ. Phương pháp PECS sử dụng một thẻ tranh được thiết kế với các chủ đề khác nhau. Đó là những hình ảnh về những đồ vật quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày. Chẳng hạn như quần, áo, xe cộ, thức ăn,...hoặc là những hình ảnh về bày tỏ ý kiến, sở thích,...

Người thực hiện sẽ dùng những hình ảnh này để tương tác với trẻ. Dùng hình ảnh để yêu cầu trẻ nói, xác định nội dung của những hình ảnh đó là gì. Những hình ảnh được dùng là những thứ quen thuộc trong cuộc sống của trẻ. Do đó trẻ có thể nhanh chóng nhận ra và dễ dàng tương tác hơn.

*Phương pháp PECS sử dụng hình ảnh thay thế cho lời nói*

Phương pháp TEACCH

Đây được cho là phương pháp hiệu quả nhất trong mô hình can thiệp sớm Denver. Phương pháp này tập trung và giải quyết những khó khăn của trẻ tự kỷ bằng việc cấu trúc hóa hoạt động dạy học.

Những bài học trong phương pháp TEACCH lần lượt là: Bắt chước, nhận thức, vận động, phối hợp mắt và tay. Tiếp đó là kỹ năng hiểu biết, kỹ năng ngôn ngữ, kỹ năng tự lập và kỹ năng bắt chước xã hội.

Phương pháp DIR

Phương pháp này được xây dựng trên 3 yếu tố chính là:

Sự phát triển cảm xúc giúp cho trẻ đạt được khả năng tự điều chỉnh và quan tâm đến thế giới bên ngoài. Tăng cường sự gần gũi, giao tiếp hai chiều, giao tiếp phức tạp, điều chỉnh cảm xúc và suy nghĩ có cảm xúc.
Tăng cường khả năng xử lý thính giác, giao tiếp không lời hoặc bằng các cử chỉ. Tăng cường khả năng hiểu và sử dụng ngôn ngữ, xử lý thính giác. Đặt kế hoạch cho trẻ vận động và làm theo chuỗi, rèn luyện phản ứng.
Dựa trên mối quan hệ của trẻ để phát triển cảm xúc thay vì phát triển trí tuệ để trẻ có được những kỹ năng cơ bản cho việc học hỏi sau này.

Để thực hiện phương pháp DIR trong mô hình can thiệp sớm Denver sẽ gồm có 3 phần chính:

Phụ huynh cần chơi với trẻ trong khoảng 3 - 5 tiếng mỗi ngày.
Cần có sự tham gia của các nhà ngữ âm trị liệu, giá viên kết hợp với các hoạt động trị liệu, vật lý trị liệu và các lĩnh vực khác làm việc với trẻ.
Vai trò của phụ huynh vô cùng quan trọng, cần nhận xét, đáp ứng và tương tác theo từng giai đoạn của trẻ để giúp trẻ phát triển cảm xúc.

Ngoài các phương pháp trên, mô hình can thiệp sớm Denver còn có những hoạt động khác. Chẳng hạn như: hòa nhập cảm giác, tâm vận động, các câu chuyện xã hội, trị liệu lời nói và ngôn ngữ…

Trên đây là những thông tin về mô hình can thiệp sớm Denver mà các giáo viên có thể tham khảo. Để có thể hiểu rõ và áp dụng mô hình này được hiệu quả, các giáo viên nên chủ động tìm kiếm và tham gia các lớp học, khóa học huấn luyện chuyên môn từ những chuyên gia về trẻ tự kỷ. Hy vọng những chia sẻ trên đã giúp quý thầy cô có được những thông tin cơ bản về mô hình can thiệp sớm ESDM. Và quý thầy cô đừng quên theo dõi website của Kiddihub để khám phá thêm nhiều thông tin hữu ích về hành trình chăm sóc, giáo dục trẻ tự kỷ tại các bài viết sau nhé!