Tìm kiếm bài viết

Cách dạy con phát âm chuẩn tiếng Việt, giúp bé nói tốt hơn

Tình trạng trẻ nói ngọng ngày càng phổ biến khiến việc học phát âm khi bước vào lớp 1 cực kỳ khó khăn. Vì thế, các bậc phụ huynh đang rất quan tâm đến cách dạy con phát âm chuẩn tiếng Việt. Bài viết hôm nay, Kiddihub sẽ chia sẻ một số phương pháp dạy phát âm tiếng Việt cho trẻ chuẩn nhất. Nếu cũng đang muốn cải thiện kỹ năng nói của con yêu, bạn đừng vội bỏ qua những thông tin được chia sẻ dưới đây.

Tại sao trẻ cần học phát âm chuẩn tiếng Việt?

Tiếng Việt được đánh giá là một trong những ngôn ngữ khó bởi hệ thống ngữ âm phức tạp, bao gồm cả nguyên âm, phụ âm và đặc biệt là hệ thống thanh điệu. Nếu phát âm sai, người nghe rất dễ hiểu nhầm hoặc không nắm bắt được ý nghĩa, từ đó hạn chế khả năng giao tiếp. Điều này càng quan trọng đối với trẻ nhỏ – giai đoạn bắt đầu tập nói và làm quen với tiếng Việt.

Thông thường, trẻ học nói thông qua quá trình nghe và bắt chước. Tuy nhiên, tiếng Việt có đặc trưng là 6 thanh điệu cùng sự đa dạng trong âm vần, đòi hỏi trẻ phải rèn luyện phát âm chính xác ngay từ đầu. Nếu không, trẻ dễ hình thành thói quen nói sai, dẫn đến khó khăn trong học tập sau này.

Chính vì vậy, việc rèn luyện phát âm chuẩn tiếng Việt từ nhỏ giúp bé:

Nói đúng chính tả, hạn chế nhầm lẫn giữa các âm gần giống.
Tự tin hơn trong giao tiếp, diễn đạt rõ ràng và dễ hiểu.
Tạo nền tảng vững chắc để học tốt các môn học khác, đặc biệt là kỹ năng đọc và viết.

Có thể nói, phát âm chuẩn tiếng Việt không chỉ giúp trẻ nói trôi chảy, mà còn đóng vai trò nền móng quan trọng cho sự phát triển ngôn ngữ và tư duy trong suốt quá trình học tập.

Bảng hướng dẫn học cách phát âm bảng chữ cái tiếng Việt chuẩn

Trong quá trình học tiếng Việt, việc phát âm chuẩn tiếng Việt giữ vai trò vô cùng quan trọng, đặc biệt đối với trẻ nhỏ mới bắt đầu làm quen với bảng chữ cái. Khi trẻ nắm vững cách phát âm đúng các nguyên âm và phụ âm, các em không chỉ đọc chính xác mà còn dễ dàng tiếp thu từ mới, hình thành nền tảng ngôn ngữ vững chắc cho việc giao tiếp và học tập sau này.

Chữ cái	Cách phát âm	Ghi chú/Âm đọc
a	Miệng há to, lưỡi nằm ngang, hơi đưa lên khoang miệng rồi bật ra.	Đọc là “a”
u	Môi chu ra phía trước, lưỡi đẩy về sau, bật hơi trong khoang miệng.	Đọc là “u”
o	Miệng tròn, môi hơi đưa ra trước, khoang miệng mở nhỏ, lưỡi sau nâng lên.	Đọc là “o”
i	Môi căng như mỉm cười, đầu lưỡi tì vào hàm dưới, bật hơi lên.	Đọc là “i”
e	Môi trùng, mép miệng kéo sang hai bên, lưỡi tì vào hàm dưới.	Đọc là “e”
b	Hai môi chạm nhau, giữ hơi trong khoang miệng, sau bật mạnh ra.	Đọc là “bờ”
m	Hai môi chạm nhẹ, hơi thoát lên mũi rồi mở miệng phát tiếng.	Đọc là “mờ”
ph	Răng trên cắn nhẹ môi dưới, đẩy hơi ra ngoài như âm “phì”.	Đọc là “phờ”
v	Răng trên chạm nhẹ môi dưới, đẩy hơi ra ngoài, bật âm.	Đọc là “vờ”
t	Đầu lưỡi chạm răng trên, khoang miệng kín, bật hơi mạnh.	Đọc là “tờ”
th	Đầu lưỡi chạm răng trên, giữ hơi, thổi nhẹ ra ngoài.	Đọc là “thờ”
d	Đầu lưỡi chạm chân răng trên, rung nhẹ, hạ lưỡi xuống bật âm.	Đọc là “dờ”
n	Đầu lưỡi chạm chân răng trên, hơi thoát lên mũi rồi phát tiếng.	Đọc là “nờ”
s	Răng cắn nhẹ nhau, tạo âm “sì” kéo dài, sau há miệng bật âm.	Đọc là “sờ”
ch	Mặt lưỡi chạm vòm miệng, đầu lưỡi chạm răng dưới, bật hơi nhẹ.	Đọc là “chờ”
kh	Gốc lưỡi chạm vòm miệng, tạo âm “khừ”, bật hơi phát tiếng.	Đọc là “khờ”
g	Gốc lưỡi chạm vòm miệng, tạo âm “gừ”, bật hơi ra.	Đọc là “gờ”
l	Đầu lưỡi chạm vòm miệng, đẩy hơi qua miệng, không qua mũi.	Đọc là “lờ”
nh	Đầu lưỡi chạm hàm dưới, mặt lưỡi chạm vòm trên, hơi thoát qua mũi.	Đọc là “nhờ”
h	Há miệng nhẹ, giữ hơi, bật mạnh mặt lưỡi vào vòm miệng.	Đọc là “hờ”
c	Gốc lưỡi chạm vòm miệng, giữ hơi, hạ lưỡi bật mạnh.	Đọc là “cờ”
k	Gốc lưỡi chạm vòm miệng, giữ hơi, bật mạnh ra.	Đọc là “ka”
q	Lưỡi thẳng, môi hơi nhọn, giữ hơi trong miệng, bật mạnh ra.	Đọc là “quờ” (luôn đi với “u” thành “qu”)

Tóm lại, rèn luyện phát âm chuẩn tiếng Việt ngay từ những bước đầu là nền tảng quan trọng giúp trẻ phát triển khả năng ngôn ngữ toàn diện. Cha mẹ nên kiên nhẫn đồng hành, thường xuyên luyện tập cùng con để việc học phát âm trở nên hứng thú, tự nhiên, từ đó giúp trẻ tự tin hơn trong giao tiếp và học tập.

Lợi ích khi dạy bé phát âm chuẩn tiếng Việt

Ở trẻ nhỏ, tình trạng phát âm sai rất thường gặp như: nói ngọng, nói lắp, phát âm không rõ hoặc chịu ảnh hưởng nặng từ giọng địa phương. Những hạn chế này có thể cản trở giao tiếp hàng ngày, khiến người khác khó hiểu và đồng thời làm giảm hiệu quả học tập của trẻ.

Không chỉ trẻ em, nhiều người lớn cũng gặp vấn đề tương tự, đặc biệt là nói ngọng. Điều này phần lớn do không được chỉnh sửa từ sớm. Khi sống trong môi trường mà nhiều người cùng phát âm sai, dần dần việc đó trở thành thói quen khó sửa.

Chính vì vậy, việc rèn luyện phát âm chuẩn tiếng Việt cho trẻ ngay từ nhỏ là vô cùng cần thiết. Khi trẻ phát âm chuẩn, dù chưa nói sõi, người nghe vẫn dễ dàng nắm bắt được nội dung. Đồng thời, điều này cũng phản ánh kỹ năng nghe – nhận diện âm thanh tốt, giúp bé nhanh chóng phát triển khả năng giao tiếp.

Việc học và rèn luyện phát âm chuẩn tiếng Việt mang lại nhiều lợi ích nổi bật như:

Giúp trẻ tự tin hơn trong giao tiếp, diễn đạt mạch lạc và rõ ràng.
Tạo nền tảng quan trọng để trẻ học đọc, học viết chính xác khi bước vào bậc tiểu học.
Góp phần rèn luyện kỹ năng xã hội, dễ dàng xây dựng mối quan hệ và hòa nhập môi trường mới.
Về lâu dài, phát âm chuẩn giúp trẻ có lợi thế trong học tập, công việc và phát triển sự nghiệp.

Có thể khẳng định, phát âm chuẩn tiếng Việt không chỉ là nền tảng ngôn ngữ quan trọng mà còn là chìa khóa giúp trẻ phát triển toàn diện, tự tin và thành công hơn trong tương lai.

Những lưu ý bố mẹ cần biết khi dạy phát âm tiếng Việt cho trẻ

Ở giai đoạn tập nói, trẻ rất nhạy cảm và dễ bị ảnh hưởng bởi cách phát âm của những người xung quanh. Vì vậy, để giúp con nói rõ ràng và chuẩn ngay từ đầu, bố mẹ cần có phương pháp dạy phát âm tiếng Việt khoa học. Dưới đây là những điểm quan trọng mà phụ huynh không nên bỏ qua:

Tránh vô tình nhại lại khi bé phát âm sai

Khi bé mới tập nói, việc nói ngọng hay phát âm chưa chuẩn là điều thường gặp. Nhiều người lớn thấy đáng yêu và vô thức lặp lại cách phát âm sai của trẻ. Tuy nhiên, điều này vô tình củng cố thói quen nói ngọng, khiến sau này việc sửa chữa khó khăn hơn. Thay vào đó, bố mẹ nên kiên nhẫn phát âm chuẩn, rõ ràng để bé có hình mẫu đúng để bắt chước.

Không trợ giúp trẻ quá nhanh

Dạy phát âm tiếng Việt không chỉ gói gọn trong sách vở. Bố mẹ hãy tạo cơ hội để bé tập nói trong những tình huống thường ngày. Ví dụ, khi con chỉ tay vào đồ vật mà chưa nói được, đừng vội làm thay con. Hãy để trẻ tự cố gắng phát âm hoặc gợi ý bằng hành động, từ đó giúp bé vừa ghi nhớ, vừa rèn luyện tư duy ngôn ngữ.

Không nên “trêu” để bé trả treo

Một số phụ huynh thường cố tình nói sai để chờ bé sửa lại. Điều này không giúp kích thích trí thông minh mà đôi khi còn gây nhầm lẫn. Ở giai đoạn này, trẻ chủ yếu bắt chước người lớn, chưa đủ nhận thức để phân biệt đâu là nói đúng, đâu là nói sai. Vì vậy, bố mẹ hãy giữ sự chuẩn mực trong giao tiếp để trẻ có thể học theo cách đúng đắn nhất.

Tránh giải thích thiếu thống nhất cho trẻ

Trẻ nhỏ thường đặt vô vàn câu hỏi về thế giới xung quanh. Nếu bố mẹ trả lời mỗi lần một kiểu, trẻ dễ mất niềm tin và rối loạn trong nhận thức. Khi dạy phát âm tiếng Việt cũng vậy, cần kiên định trong cách giải thích và hướng dẫn để trẻ hiểu rõ ràng, dễ dàng ghi nhớ.

Lựa chọn kênh dạy phát âm tiếng Việt chuẩn cho bé

Hiện nay có rất nhiều kênh Youtube, ứng dụng hỗ trợ dạy phát âm tiếng Việt cho trẻ. Tuy nhiên, không phải nguồn nào cũng uy tín. Nếu chọn nhầm kênh kém chất lượng, trẻ có thể học sai và hình thành thói quen khó sửa về sau. Vì vậy, bố mẹ nên ưu tiên lựa chọn tài liệu, ứng dụng đã được chuyên gia đánh giá cao hoặc được nhiều phụ huynh tin tưởng.

Tóm lại, việc dạy phát âm tiếng Việt cho trẻ không chỉ là sửa lỗi nói ngọng mà còn là quá trình xây dựng nền tảng ngôn ngữ vững chắc. Chỉ cần bố mẹ kiên nhẫn, lựa chọn phương pháp đúng, bé sẽ phát âm chuẩn, tự tin trong giao tiếp và học tập hiệu quả hơn.

Trên đây là những thông tin chia sẻ cách dạy con phát âm chuẩn tiếng Việt, giúp bé học và giao tiếp tốt hơn. Để cập nhật nhiều bài viết hữu ích khác, bạn đừng quên theo dõi Kiddihub mỗi ngày nhé !

Đăng bởi: