9 bước khám thai mà mẹ bầu cần nhớ để có thai kỳ khỏe mạnh

Thực hiện 9 bước khám thai để kiểm tra và theo dõi sự phát triển của thai nhi trong bụng mẹ. Khám thai sẽ giúp phát hiện kịp thời những bất thường trong thai kỳ, xử lý sớm, nhanh chóng, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và con. Không chỉ vậy, thông qua việc thăm khám định kỳ, thai phụ sẽ biết cách bổ sung dinh dưỡng hợp lý, hạn chế tình trạng thiếu hoặc thừa chất dinh dưỡng, từ đó có một thai kỳ khỏe mạnh. Mẹ bầu hãy cùng Kiddihub tìm hiểu về quy trình khám thai 9 bước được đề ra bởi Bộ Y Tế trong bài viết này nhé.

Vì sao mẹ nên thường xuyên đi khám thai định kỳ?

Trong thời kỳ mang thai, sức khỏe của người mẹ liên quan trực tiếp và ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, cũng như quá trình sinh nở, nuôi con bằng sữa mẹ và chăm sóc con sau này. Phụ nữ cần có những thông tin, kiến ​​thức cần thiết nhất để chăm sóc bản thân và thai nhi, hoặc có thể phòng tránh được các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi. Do đó, khám thai định kỳ là điều bắt buộc và 9 bước khám thai ra đời giúp mẹ nắm bắt dễ dàng hơn các thông tin, kiến thức về thai kỳ.

Đặc biệt với những thai phụ có tiền sử sảy thai, xuất huyết, sinh non, thai phụ có thể trạng không tốt thì việc tuân thủ lịch khám thai là vô cùng cần thiết. Nếu có vấn đề về thai nghén như chảy máu, dọa đẻ non, thai nhi suy dinh dưỡng, mẹ có bệnh lý thì cần phải khám thai thường xuyên và nhanh chóng. Từ đó các bác sĩ có thể đưa ra những giải pháp tốt nhất giúp mẹ và bé luôn khỏe mạnh trong suốt thai kỳ.

Các bước khám thai định kỳ có thể đổi với nhau không?

Thai phụ nên tuân thủ quy trình 9 bước khám thai của Bộ Y Tế đề ra để không gặp quá nhiều trở ngại trong việc mang thai. Khám thai định kỳ giúp bà mẹ và bác sĩ biết thai nhi có phát triển bình thường trong thai kỳ hay không, có bất thường gì không, có nguy cơ mắc bệnh gì khi mang thai như huyết áp, tiểu đường…) hay không, chế độ ăn uống đã hợp lý chưa, nên bổ sung khoáng chất gì…

Vì vậy việc khám thai định kỳ, đúng tiêu chuẩn là rất quan trọng và các mẹ bầu cùng không nên tự ý thay đổi các bước khám thai định kỳ. Một nghiên cứu cho thấy những phụ nữ mang thai được chăm sóc trước khi sinh thường xuyên có nguy cơ tử vong ở thai nhi thấp hơn 5 lần so với những người không thực hiện. 

Bên cạnh đó, tỷ lệ trẻ sinh ra từ những phụ nữ không được khám thai thường xuyên thấp hơn so với những phụ nữ được khám thai định kỳ. Vì vậy, thai phụ nên tuân thủ đúng các bước khám thai được Bộ Y Tế đã đề ra.

Các bước khám thai định kỳ theo quy trình 9 bước khám thai của Bộ Y Tế

Mẹ bầu và gia đình hãy cùng tìm hiểu về quy trình khám thai 9 bước đã được Bộ Y Tế đề ra dưới đây nhé.

Hỏi thông tin

Đây là bước đầu tiên và không thể bỏ qua trong quy trình các bước khám thai định kỳ cũng như chăm sóc bà bầu chuẩn mực. Nhiều mẹ nghĩ rằng bước này là không cần thiết, chỉ cần đi khám là được nhưng thực ra nó rất quan trọng. 

Bác sĩ sẽ cần hỏi những thông tin cần thiết để chẩn đoán sơ bộ và quyết định những gì cần tìm và những xét nghiệm cần thực hiện. Tùy thuộc vào khoảng thời gian bạn mang thai, bạn sẽ được hỏi những câu hỏi khác nhau. Có những câu hỏi đặc biệt như:

• 3 tháng đầu thai kỳ: Bác sĩ sẽ hỏi mẹ các thông tin cá nhân như tên, tuổi, gia đình… Sau đó mẹ sẽ hỏi về các dấu hiệu mang thai, tình trạng sức khỏe hiện tại, có bình thường và tiền sử có dấu hiệu bất thường trước đó không…
• Tam cá nguyệt thứ 2: Lúc này mẹ sẽ được bác sĩ hỏi về hiện tượng thai nghén, những thay đổi về thể chất hay những dấu hiệu bất thường cũng như tình hình phát triển cân nặng, cân nặng của mẹ, đang dùng những loại thuốc gì…
• Mang thai trong 3 tháng cuối: Ở giai đoạn này, khi khám thai, bác sĩ sẽ hỏi mẹ về quá trình mang thai, sức khỏe của mẹ và hỏi xem có triệu chứng bất thường nào không…

Khám toàn thân

Sau khi hỏi những thông tin cơ bản ở bước đầu tiên của quy trình khám thai, thai phụ sẽ được khám toàn thân. Bác sĩ ở trung tâm hoặc bệnh viện sẽ kiểm tra chiều cao, cân nặng, nhịp tim, huyết áp,… của mẹ sau khi hỏi thông tin. Bác sĩ sẽ kiểm tra xem mẹ có dấu hiệu gì bất thường không, cân nặng có tăng quá nhanh hay quá chậm không. Nên có chế độ ăn uống và tập luyện hợp lý, có trọng lượng cơ thể phù hợp, can thiệp kịp thời nếu cần thiết.

Khám sản khoa

Trong 9 bước khám thai trước khi sinh, đây là bước quan trọng mẹ bầu không thể bỏ qua. Khám sản khoa giúp bác sĩ chẩn đoán cho mẹ và bé những thông tin cần thiết như kiểm tra sẹo mổ cũ cho mẹ, đo chiều cao tử cung, nghe nhịp tim thai…

Ngoài ra, khám sản khoa còn giúp phát hiện các bệnh viêm nhiễm phụ khoa, điều trị kịp thời, hiệu quả, hạn chế tối đa các biến chứng ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, ảnh hưởng đến quá trình sinh nở của mẹ.

Tham khảo thêm: Đi khám thai nên mặc gì?

Xét nghiệm thai nhi

Tùy vào thời điểm mang thai mà bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm phù hợp. Các mốc kiểm tra thai nhi là tuần thai 11-13, tuần thai 22-23 và tuần thai 36. Khám tiền sản bao gồm protein niệu, đường huyết, v.v. Những xét nghiệm này tại các bước khám thai định kỳ quan trọng sẽ giúp phát hiện những bất thường về nhiễm sắc thể hoặc dị tật bẩm sinh ở thai nhi nếu có.

Tư vấn tiêm phòng uốn ván

Uốn ván là bệnh rất nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao tuy nhiên lại hoàn toàn có thể phòng tránh được. Vì vậy, khi mang thai, các bác sĩ sẽ khuyến cáo bà bầu tiêm phòng vắc xin uốn ván để bảo vệ mẹ và thai nhi trong bụng mẹ. Cách tiêm phòng và thời điểm tiêm mẹ nên tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ nhé.

Chỉ dẫn sử dụng thuốc bổ

Khi mang thai, cơ thể mẹ đòi hỏi nhiều chất dinh dưỡng hơn để đáp ứng nhu cầu của mẹ và cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho thai nhi phát triển. Tuy nhiên, nếu chỉ là chế độ ăn bình thường, nhất là với bà bầu ốm nghén nặng thì không thể cung cấp đủ dinh dưỡng.

Thông thường, bác sĩ sẽ kê cho mẹ một số loại thuốc bổ sung và khoáng chất cần thiết như sắt, canxi và axit folic. Nhu cầu bổ sung sẽ thay đổi dựa trên tình trạng sức khỏe của mỗi cá nhân. Trong quá trình thử thai, bác sĩ sẽ nắm bắt và kê đơn liều lượng phù hợp.

Hướng dẫn mẹ bầu vệ sinh 

Hướng dẫn mẹ bầu vệ sinh cũng là một bước quan trọng trong quy trình 9 bước khám thai của bộ Y Tế. Trong mỗi lần khám thai, bác sĩ sẽ hướng dẫn mẹ bầu cách điều chỉnh, vệ sinh cơ thể phù hợp nhất cho từng giai đoạn để có một thai kỳ khỏe mạnh. Ví dụ:

• Cách tốt nhất để làm sạch ngực
• Vệ sinh vùng kín như thế nào?
• Cách sử dụng trang phục phù hợp trong thời gian khám và mang thai, khi sinh…
• Hướng dẫn dùng thuốc giảm đau, kháng sinh an toàn và hiệu quả
• Tư vấn chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý cho từng trường hợp thai sản

Cập nhật thông tin về sức khỏe, tình trạng thai phụ vào bảng quản lý 

Đây là bước quan trọng trong 9 bước khám thai không thể bỏ qua, bởi các thông tin ghi chép sẽ giúp bác sĩ nắm bắt và theo dõi sức khỏe của mẹ cũng như sự phát triển của thai nhi trong suốt thai kỳ. Và tại mỗi buổi khám thai về sau, mẹ bầu nhớ mang đầy đủ các giấy tờ, bảng kết quả khám và xét nghiệm của các lần trước để bác sĩ có thể nắm bắt và thăm khám chính xác nhất nhé.

Đồng thời, thông qua những thông tin trong các mốc khám thai được lưu trữ, bác sĩ sẽ gợi ý cho mẹ kế hoạch chăm sóc, nghỉ ngơi hợp lý để chờ đón ngày con yêu chào đời trong tình trạng sức khỏe tốt nhất. Nếu bà mẹ tương lai có bất kỳ triệu chứng bất thường nào trong thai kỳ, bác sĩ cũng sẽ đưa ra phương pháp điều trị kịp thời.

Thông báo kết quả, hẹn lịch khám tiếp theo

Sau khi hoàn tất 8 bước trên trong quy trình khám thai, cuối cùng mẹ bầu sẽ được bác sĩ thông báo cụ thể kết quả khám thai, kết quả xét nghiệm, tình trạng sức khỏe của mẹ cùng bé và các lưu ý. Đồng thời tại bước này bác sĩ sẽ giải đáp các thắc mắc của mẹ về quá trình làm mẹ. Vậy nên nếu có bất kỳ vấn đề gì chưa rõ mẹ bầu hay hỏi đề được bác sĩ giải đáp và tư vấn ngay nhé. Và cuối cùng bác sĩ sẽ hẹn với mẹ bầu lịch khám thai ở lần tiếp theo.

Những điểm cần chú trọng khi đi khám thai định kỳ

Trước khi đi khám theo quy trình 9 bước khám thai của bộ Y Tế, các mẹ đừng quên những lưu ý sau:

• Mặc quần áo thoải mái khi đi khám, tốt nhất mẹ nên mặc quần áo bà bầu cho thuận tiện, không nên thay quần áo tại cơ sở y tế
• Chế độ ăn uống: Sản phụ không nên dùng các chất kích thích và nhịn ăn (theo lời khuyên của bác sĩ nếu cần thiết) để đảm bảo tính chính xác của kết quả xét nghiệm. Sau khi khám hoặc trong thời gian chờ kết quả, thai phụ nên chuẩn bị một chút đồ ăn nhẹ để tránh bị kiệt sức
• Vào nhà vệ sinh uống nước trước khi siêu âm: Để hình ảnh siêu âm trong 3 tháng đầu được rõ ràng hơn, thai phụ cần uống nhiều nước trước khi siêu âm. Bước sang thời kỳ tiếp theo, lúc này bé đã lớn hơn nên mẹ cần đi tiểu trước khi siêu âm B để quan sát rõ hình ảnh thai nhi
• Vệ sinh thân thể: Mẹ bầu nên vệ sinh cơ thể đặc biệt là vùng kín sạch sẽ khi khám thai, nhất là khi cần siêu âm đầu dò ở giai đoạn đầu
• Lập hồ sơ các lần khám thai: Mẹ nên lưu giữ hồ sơ các lần khám thai trước đó để bác sĩ tiện theo dõi sự phát triển của thai nhi
• Xin giấy khám thai: Nếu mẹ bầu đã tham gia bảo hiểm xã hội thì đừng quên xin giấy xác nhận khám thai tại cơ sở y tế mà mẹ bầu khám để được hưởng chế độ đãi ngộ theo quy định của hệ thống.

Trên đây là những lưu ý về 9 bước khám thai định kỳ theo tiêu chuẩn của Bộ Y Tế mà Kiddihub muốn giới thiệu tới các bạn. Các mẹ bầu cần thực hiện đúng và đủ các bước trên cũng như tham khảo thêm cẩm nang sinh con để có thể có một thai kỳ khỏe mạnh nhé!