BÀI VIẾT ĐẶC BIỆT: Điều quan trọng trong việc làm bố

Khi các ông bố tích cực chăm sóc con cái, họ bắt đầu nhìn thấy những điều mà trước đây mình chưa từng thấy. Việc tham gia chăm con của bố không chỉ giúp bản thân họ mài giũa những kĩ năng làm việc nhà của chính mình, mà còn ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển của con, ngoài ra cũng củng cố mối liên kết vợ chồng và các thành viên trong gia đình nữa.

Nếu các ông bố vượt ra ngoài khuôn khổ của gia đình và tham gia ban phụ huynh ở trường của con hoặc các hoạt động của khu dân cư, thì khả năng giao tiếp và mạng lưới quen biết của họ cũng sẽ tăng lên vượt bậc. Cảm giác thành tựu này là thứ không thể cảm nhận được nếu chỉ đi làm ở công ty. Thế giới quan của người bố từ đó được mở rộng, và họ có thể ứng dụng lại những gì học được vào công việc của mình khi quay lại đi làm.

Đã có rất nhiều ông bố tích cực và chủ động tham gia vào việc nuôi dạy con, nhưng đáng tiếc rằng vẫn còn những người đàn ông chẳng có chút hứng thú nào với việc này. Những người đó sẽ không thể có ý thức về việc "Tận hưởng niềm vui làm bố" hay "Phát huy sức mạnh của những ông bố trong cộng đồng".

Bản thân tôi lúc mới đầu cũng không hề ưa trẻ con. Nhưng khi con gái ra đời năm tôi 35 tuổi, tôi mới bất giác nghĩ rằng “Nuôi con không phải là nghĩa vụ, mà cũng là niềm vui đấy chứ?”. Tôi muốn tận hưởng cuộc sống với các con một cách trọn vẹn. Và tôi có dự cảm rằng, chính việc mình chủ động tham gia nuôi dạy con cái ấy sẽ khiến mình trưởng thành hơn.

Ngay sau hôm biết tin mình sẽ có con gái đầu lòng, tôi đã mua 100 cuốn sách tranh và chờ ngày con chào đời. Lúc bấy giờ tôi đang làm ở hiệu sách nên sách tranh chỉ là một trong các sản phẩm thôi; nhưng tôi đã bắt đầu nhìn chúng như một thứ hoàn toàn khác. Khoảng 10 năm trước, tôi đã thay đổi cách sống của mình chính từ việc cùng ba người bạn cũng đã thành bố, bắt đầu "Dự án sách tranh cho bố" - sau này chính là tiền thân của Fathering Japan.

Để có được niềm vui trong việc nuôi dạy con cái, cần phải thoát khỏi hình ảnh người bố (người chồng) kiểu cũ và cứng nhắc. Chúng ta cần thay đổi tư duy của mình một cách mạnh mẽ, bắt đầu từ việc "Tôi chính là hình mẫu của ông bố thời đại mới".

Khi đã trở thành bố rồi, không bao giờ được làm những điều giống hồi còn độc thân nữa. Khi tôi ở tuổi đôi mươi, tôi từng là một kẻ chỉ đắm chìm trong công việc. Nhưng tôi đã nhận ra rằng trước hết cần phải thay đổi hệ tư tưởng, hệ điều hành (OS - operation system) của chính mình, gỡ sạch sẽ cài đặt của những giá trị quan lỗi thời như "Đàn ông làm việc, phụ nữ nội trợ và chăm con". Khi tôi đi khắp cả nước để diễn thuyết, có rất nhiều nam giới nói "Bắt đầu tham gia chăm con sẽ bất hoà với vợ", nhưng khi tôi trấn an rằng "Đó không phải là vấn đề năng lực hay sự cố gắng của các anh, mà là do hệ tư tưởng thôi" thì họ đều gật đầu đồng ý.

Trong hệ điều hành cũ, những thuật ngữ "Công việc" "Cuộc sống" "Cân bằng" cũng sẽ bị hiểu sai. Khi bắt đầu tham gia nuôi dạy con tôi mới hiểu được điều quan trọng là suy nghĩ và cân đối để cuộc sống của mình vui vẻ nhất, chứ không phải là lựa chọn giữa công việc hay cuộc sống. Nếu muốn coi cả công việc lẫn chăm sóc con đều chính là cuộc sống của mình, thì cần phải quản lý một cách nhuần nhuyễn thì mới vận hành hàng ngày được.

Tuy nhiên, vào thời kì giáo dục sớm cho trẻ thương trùng với thời kì bạn có nhiều trách nhiệm trong công việc. Khi chưa có con cái thì công việc luôn đầy ắp thú vị, là "sự quyến rũ của đàn ông" và ai ai cũng muốn theo đuổi nó. Bởi vậy mà ta sẽ khắc sâu vào đầu "Nuôi con là việc của các bà mẹ. Trách nhiệm của nam giới là ra ngoài làm việc và kiếm tiền nuôi gia đình" rồi bỏ bê gia đình rồi lao đầu vào công việc. Nhưng dù vậy thì gia đình cũng không thể hạnh phúc, mà bản thân bạn cũng không thể tận hưởng cuộc sống được.

Thuật ngữ Ikumen chỉ người đàn ông biết chăm con đã dần dần được biết đến nhiều hơn, và tôi cảm thấy rằng giá trị quan trong chính những người bố cũng đã dần thay đổi. Tuy nhiên hiện nay vẫn chỉ là giai đoạn quá độ, chuyển tiếp từ "Bố không chăm con" sang "Bố chăm con" mà thôi. Không phải cứ chăm con thật nhiều, hay xin nghỉ thai sản cùng vợ là tốt. Tôi cũng không định bỉ bai hay đổ lỗi cho những ông bố không chăm con.

Một điều quan trọng khác là người mẹ và những thành viên khác trong gia đình có cảm thấy thoải mái và vui vẻ hay không. Không nên lấy lý do Ikumen đang là xu thế để so sánh lượng việc nhà và chăm sóc con mà người chồng đang làm trong nhà, mà nên điều chỉnh để gia đình mình được vui vẻ nhất.

Môi trường phát triển của trẻ cũng đang dần thay đổi. Trẻ em ngày xưa sinh ra trong sự bao bọc của người lớn trong gia đình và làng xóm, và trưởng thành trong nhịp sống chậm rãi. Nhưng bây giờ thì khác, xung quanh trẻ không có quá nhiều người lớn, đặc biệt là nam giới. Kể cả trong gia đình, trẻ cũng phải sống cùng áp lực thời gian của bố mẹ. Sự tồn tại của người bố trong gia đình bởi vậy càng quan trọng hơn trước đây.

Hãy cùng tìm niềm vui trong việc làm bố. Công việc tất nhiên là quan trọng rồi, nhưng bạn cũng nên coi trọng thời gian dành cho gia đình và kết nối với hàng xóm, cũng như cho họ thấy nụ cười thoả mãn của một người bố tài ba. Những nụ cười ấy có thể khẳng định cuộc sống của chính bạn, là yếu tố giúp cho tình cảm vợ chồng và cha con khăng khít hơn, cũng như quan hệ với láng giềng bền chặt hơn.

Chẳng phải người đàn ông khi ấy sẽ có được một cuộc đời vui vẻ mà không bị trói buộc vào công việc ư? Đặt gia đình lên trên hết và tìm thấy niềm vui trong công việc - đó là điều cơ bản trong việc làm bố mà ai cũng có thể làm được.

Kế thừa di nguyện người cha trẻ tuổi

Vào ngày 13 tháng 8 năm 2013 khi tôi vẫn đang viết cuốn sách này, một người bạn thân thiết của tôi, Papa Ioka - Kazumi Ioka, đã đột ngột qua đời vì nhồi máu cơ tim. Anh ấy mới chỉ 32 tuổi.

Papa Ioka là chủ nhiệm văn phòng của Fathering Japan vùng Kansai, và đã hoạt động rất tích cực để tăng số lượng "những ông bố biết cười". Còn rất nhiều điều mà anh ấy muốn hoàn thành cùng với gia đình, hàng xóm và công việc; vậy mà anh ấy đã phải để lại vợ và đứa con thân yêu để lên thiên đường. Chắc rằng anh ấy sẽ luyến tiếc nhiều lắm. Tại tang lễ ở Nara, nhiều người bạn trong vùng Kansai, và cả Nagoya và Tokyo cũng đến để tưởng nhớ người đã khuất.

Papa Ioka hay nói thế này: "Thêm nhiều ông bố hay cười, thế giới sẽ trở nên tươi sáng hơn".

Tôi đã khắc ghi trong tim mình rằng phải cố gắng nhiều hơn nữa để kế thừa di nguyện của anh ấy - đẩy mạnh hoạt động của Fathering Japan, tăng thêm số lượng những gia đình vui vẻ trên toàn Nhật Bản. Tôi cảm thấy rằng nhận thức và hành động của các ông bố là tác động chính vào mọi vấn đề xã hội, ví dụ như đối phó với tình trạng giảm tỷ lệ sinh, hỗ trợ hoạt động xã hội của phụ nữ và phòng chống lạm dụng trẻ em.

Thời điểm khi một người đàn ông có con và trở thành bố chính là bước ngoặt để đánh giá lại cách sống của họ. Nếu cha thay đổi, gia đình thay đổi, khu vực thay đổi, công ty thay đổi, và xã hội sẽ thay đổi. Cả xã hội đang mong chờ sự xuất hiện và toả sáng của những "ông bố của thời đại mới"!

“BÀI VIẾT ĐẶC BIỆT: Điều quan trọng trong việc làm bố” là nội dung độc quyền trong cuốn sách “Sách giáo khoa của ông bố mới (新しいパパの教科書)” của Tập đoàn Gakken Holdings. Dưới đây là một số thông tin về tác giả và dịch giả tại Việt Nam của cuốn sách này:

Dịch giả của cuốn sách tại Việt Nam

VŨ VĂN TÙNG, là diễn giả, chuyên gia công nghệ hàng đầu trong lĩnh vực giáo dục mầm non việt nam. Hiện đang là nhà sáng lập của nền tảng công nghệ tìm trường KiddiHub - giúp hàng triệu phụ huynh tìm trường mỗi năm, là giảng viên bộ môn digital marketing tại trường FPT Polytechnic, là dịch giả các cuốn sách về nuôi dạy con. Thông tin liên hệ tại đây: https://www.facebook.com/vutungceokiddihub