Bài học luật pháp cho người cha kiểu mới

Chế độ có ích khi sinh con 

Vì mang thai không phải là bệnh, nên bảo bảo hiểm y tế sẽ không chi trả cho việc khám thai hay sinh con tại bệnh viện. Chắc hẳn nhiều người sẽ bất ngờ khi biết được điều này. Phí khám thai thường rơi vào khoảng 100.000 yên, chi phí sinh nở là khoảng 400.000 yên - một khoản tiền khá lớn đối với các gia đình. Nhưng đừng quá lo lắng, vì đã có chế độ an sinh xã hội dành cho việc sinh con.

Trợ cấp một lần khi sinh con và nuôi con

Bảo hiểm y tế của công ty hay và bảo hiểm y nhà nước dành cho cá nhân tự kinh doanh có bao gồm một khoản trợ cấp tên là "Trợ cấp một lần khi sinh con và nuôi con''. Nếu người mẹ phụ thuộc vào người bố về mặt tài chính, khoản trợ cấp sẽ có tên "Trợ cấp một lần khi sinh con và nuôi con cho gia đình''. 

Trường hợp sinh con từ tháng thai thứ 4 trở đi, bảo hiểm y tế sẽ chi trả 420.000 yên cho mỗi đứa con. (Nếu mẹ sinh con tại các cơ sở không theo chế độ trợ cấp sản khoa thì sẽ được chi trả 390.000 yên.) Chi phí trung bình để sinh con ở các bệnh viên sản khoa trên toàn quốc rơi vào khoảng 420.000 yên, nên hầu như sẽ được chi trả toàn bộ, trừ những khu vực đắt đỏ như Tokyo

Trong những trường hợp tốn kem như sinh mổ thì sẽ cần nhờ đến bảo hiểm y tế. Nếu đã có dự định trước khi nhập viện, gia đình chỉ càn nộp đơn xin xác nhận thuộc diện chi trả bảo hiểm y tế cho cơ sở bảo hiểm của mình, và sẽ không cần chi trả gì khi đến bệnh viện nữa.

Ngoài ra, nếu người mẹ đã có bảo hiểm y tế của công ty trên 1 năm nhưng lại nghỉ việc để sinh con, thì vẫn sẽ được hưởng nguyên chế độ nếu sinh con trong vòng 6 tháng kể từ ngày nghỉ việc.

Trong những trường hợp tốn kem như sinh mổ thì sẽ cần nhờ đến bảo hiểm y tế. Nếu đã có dự định trước khi nhập viện, gia đình chỉ càn nộp đơn xin xác nhận thuộc diện chi trả bảo hiểm y tế cho cơ sở bảo hiểm của mình, và sẽ không cần chi trả gì khi đến bệnh viện nữa.

Ngoài ra, nếu người mẹ đã có bảo hiểm y tế của công ty trên 1 năm nhưng lại nghỉ việc để sinh con, thì vẫn sẽ được hưởng nguyên chế độ nếu sinh con trong vòng 6 tháng kể từ ngày nghỉ việc.

◆ Hỗ trợ tài chính trong thời gian nghỉ thai sản

Có nhiều chế độ hỗ trợ phụ nữ trong quá trình nghỉ thai sản và các gia đình đang nuôi con nhỏ. Các bố hãy để ý nhé!

* Đảm bảo tiền lương trong thời gian nghỉ chăm con

Các mẹ sẽ được miễn đóng bảo hiểm y tế và bảo hiểm hưu trí trong thời gian nghỉ sinh. Trong thời gian này, người mẹ thường không được trả lương, tuy nhiên họ sẽ nhận được trợ cấp nghỉ sinh từ bảo hiểm lao động như một cách để đảm bảo tài chính. Nếu đã tham gia bảo hiểm lao động từ 1 năm trở lên, khả năng cao các mẹ sẽ được nhận trợ cấp khoảng một nửa mức lương của mình. Hãy hỏi phụ trách nhân sự nhé.

* Trợ cấp trẻ em

Khoản trợ cấp này được chi trả cho các gia đình có con chưa vào THPT. Khoản trợ cấp này có giới hạn, tuy nhiên 1 trẻ dưới 3 tuổi sẽ nhận được 15.000 yên, trẻ từ 3 tuổi đến tiểu học là 10.000 yên (nếu là con thứ 3 thì được 15.000 yên), và 10.000 yên cho trẻ ở tuổi THCS.

◆ Luật Nghỉ Chăm sóc con là gì?

Có nhiều chế độ khác nhau trong Luật Nghỉ Chăm con cho phép phụ nữ có thể tiếp tục đi làm sau khi xin nghỉ sinh hoặc nghỉ chăm sóc con. Ngoài những chế độ được nhắc đến dưới đây, cũng có các công ty có ngày nghỉ kỉ niệm riêng.

* Nghỉ chăm con

Trước khi con được 1 tuổi, cả bố và mẹ đều có thể xin nghỉ chăm con. Nếu đã xin nghỉ rồi, nhưng thời điểm con tròn 1 tuổi mà vẫn chưa đi mẫu giáo thì có thể xin kéo dài đến khi trẻ được 1 tuổi rưỡi.

Nếu đi làm chưa được 1 năm tai công ty, nhiều công đoàn sẽ không cho phép bạn nghỉ chăm con. Bởi vậy, nếu bạn muốn xin nghỉ chế độ này khi mới vào làm chưa lâu thì phải hỏi lại cho kỹ nhé. Theo luật pháp, nghỉ chăm con chỉ được xin 1 lần, nếu không có lý do đặc biệt sẽ không được ngắt quãng thành nhiều lần. 

Tuy nhiên những năm gần đây, để khuyến khích các ông bố tham gia vào việc chăm sóc con cái, người bố nếu đã đăng ký nghỉ chăm con sẽ có thể tách ra nghỉ 2 lần. Ngoài ra, nếu cả bố và mẹ đều xin nghỉ chăm con thì chế độ kéo dài đến khi con 1 tuổi này sẽ được kéo dài đến khi trẻ được 14 tháng.

* Chế độ rút ngắn thời gian làm việc để chăm con

Với gia đình có con dưới 3 tuổi, các bố có thể nộp đơn xin công ty áp dụng chế độ giờ làm việc ngắn hơn để chăm con. Hãy kiểm tra kĩ lại với công ty về quy định này nhé. Tuy nhiên, cũng cần chú ý vì rút ngắn giờ làm đồng nghĩa với việc giảm tiền lương đấy.

Chế độ miễn làm thêm giờ 

Nếu gia đình có con dưới 3 tuổi, chế độ cho phép các bố yêu cầu công ty miễn làm thêm giờ cho mình.

Nghỉ chăm con ốm

Với gia đình có con nhỏ chưa đi học hoặc cần nghỉ để cho con đi tiêm, đi khám, con ốm hoặc bị thương; các bố có thể xin chế độ nghỉ chăm con ốm. Nếu nhà có 1 trẻ nhỏ chưa đi học, bố có thể nghỉ tới 5 ngày mỗi năm; nếu có 2 trẻ thì có thể nghỉ tới 10 ngày mỗi năm không tính vào ngày phép. Về luật pháp thì ta có thể xin nghỉ không lương, nhưng cũng có những công ty vẫn trả lương hoặc tính nửa ngày phép; nên các bố hãy kiểm tra các quy định của công ty nhé.

“Bài học luật pháp cho người cha kiểu mới” là nội dung độc quyền trong cuốn sách “Sách giáo khoa của ông bố mới (新しいパパの教科書)” của Tập đoàn Gakken Holdings. Dưới đây là một số thông tin về tác giả và dịch giả tại Việt Nam của cuốn sách này: